Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013

Przeczytaj także: ARiMR: wsparcie dla młodych rolników

Przetwórcy są już po

Nowy program przyniósł przedsiębiorcom zmiany w stosunku do SAPARD i SPO ROL. Zmianom uległy główne cele działania oraz zasady i procedury przyznawania dotacji dla firm tego sektora. W efekcie – w trakcie przygotowywania wniosku aplikacyjnego beneficjenci trafiali na szereg wymagań, których zlekceważenie lub nieświadomość niespełniania może skutkować odrzuceniem wniosku. Jednym z podstawowych elementów oceny złożonych aplikacji będzie trend wzrostowy wartości dodanej brutto zaprezentowany w prognozach finansowych. Ta konkretna wielkość ekonomiczna, oparta na specjalnie opracowanym algorytmie, nawiązuje bezpośrednio do nazwy działania, czyli „zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej”.

I tu się klaruje pierwsza, podstawowa różnica w stosunku do poprzednich programów skierowanych do rolników. Wcześniej dotacje służyły modernizacji, poprawie jakości produkcji oraz warunków sanitarno-higienicznych, a w latach 2007-2013 główne cele programu to poprawa konkurencyjności i warunków ochrony środowiska (wyjątkiem są mikroprzedsiębiorcy). Warto o tym pamiętać przy naborach planowanych w kolejnych latach, gdyż sygnały na temat reform polityki rolnej UE wskazują, że jest to ostatni okres dotowania inwestycji w sektorze rolno-spożywczego w tak dużej skali.

Miniona runda aplikacyjna działania 1.2.3 PROW inaugurowała pierwszy nabór wniosków dla sektora rolno-spożywczego w pełnym okresie programowania UE. Dostępny w programie limit podzielono na lata. W roku 2008 udostępniona została kwota 318 mln euro (29 proc. puli). W połączeniu z dużym zainteresowaniem sektora (od ostatnich naborów wniosków dla przetwórców minęło ponad dwa lata) można było się spodziewać szybkiego wyczerpania środków, co faktycznie miało miejsce. Zaledwie po 16 dniach od rozpoczęcia naboru ARiMR ogłosiła jego zakończenie. Firmy, które nie zdążyły złożyć wniosków muszą czekać na kolejne lata. Nie jest wykluczone, że po analizie tegorocznych doświadczeń niektóre zasady ulegną zmianie, dlatego też warto na bieżąco analizować prawodawstwo w tym zakresie.

Podstawowe zmiany, które znacznie ograniczyły liczbę podmiotów mogących ubiega się o dotację z działania 1.2.3 to: wykluczenie podmiotów zatrudniających więcej niż 750 pracowników lub których obrót przekracza równowartości w zł 200 mln euro, brak możliwości składania wniosków przez firmy, które są w trakcie realizacji inwestycji z SPO ROL lub w 2008 r. złożyły wniosek o płatność w ramach tego programu; możliwość złożenia tylko jednego wniosku w naborze przez wnioskodawcę (wyjątkiem są firmy wielozakładowe).

Pierwsze z ograniczeń nastręczyło sporo powodów do zmartwień niektórym potencjalnym beneficjentom. Jednostronicowa deklaracja przynależności do sektora MŚP lub przedsiębiorstw tzw. średnio-dużych, na podstawie której ARiMR będzie weryfikowała wnioskodawców, tylko z pozoru wyglądała dla nich niewinnie. Opierała się ona na interpretacji dość skomplikowanego unijnego Rozporządzenia Rady (WE). Należało brać tu pod uwagę powiązania kapitałowe (firmy partnerskie i związane), oraz sumować wielkości zatrudnienia i np. obrotów z lat ubiegłych jeżeli takie powiązania występowały. Nie trzeba tłumaczyć konsekwencji błędnej interpretacji, a co za tym idzie nieprawidłowej deklaracji, stwierdzonej podczas kontroli za kilka lat.

Najwięcej zmian w stosunku do poprzednich okresów programowania dotyczy procedur związanych z oceną wniosków. Po pierwsze: w działaniu 1.2.3 PROW odbywać się ona będzie wyłącznie w centrali ARiMR, bez udziału regionów. Ponadto każda firma ubiegająca się o dotację musi posiadać stosowny numer ewidencyjny (weryfikacja za pośrednictwem systemu informatycznego). Wyjątkowo restrykcyjna jest także tzw. preselekcja – niewypełnienie któregoś z wymaganych pól wniosku lub niezałączenie jednego z podstawowych załączników będzie skutkowało odrzuceniem aplikacji.