Sektor bankowy w Polsce stabilny mimo kryzysu

Przeczytaj także: Polskie banki: jak obniżyć skutki kryzysu?

W ostatnich latach jednym z kluczowych elementów strategii w instytucjach finansowych była ścisła kontrola kosztów operacyjnych. Ich poziom rósł zdecydowanie wolniej niż inflacja. Zarysowały się też dwa odmienne podejścia do zarządzania siecią oddziałów: w krajach północy odnotowano jedynie niewielki spadek zatrudnienia oraz liczby placówek bankowych (przeciętnie po około 1 proc. rocznie). Natomiast na południu cięcia zatrudnienia były bardziej zauważalne (około 2 proc. rocznie), co skutkowało również zamykaniem oddziałów. W latach 2008-2012 zamknięto na południu aż 14,4 proc. placówek . „Naszym zdaniem w najbliższych latach koszty utrzymywania sieci oddziałów bankowych będą spadać. W związku z postępującą centralizacją i optymalizacją niektórych funkcji (np. funkcja back-office) średnia wielkość oddziału będzie się zmniejszała. Poza tym spodziewamy się, że w niektórych krajach nadal będzie trwał proces redukcji ilości placówek, co jest konsekwencją procesów konsolidacyjnych oraz coraz większej popularności bankowości internetowej i mobilnej” – wyjaśnia Grzegorz Cimochowski.

Kryzys finansowy był dla banków wyraźną cezurą, szczególnie z punktu widzenia ich rentowności. W ciągu ostatnich kilku lat pozostaje ona istotnie poniżej poziomów notowanych przed 2008 r. Również i w tym przypadku można zauważyć ogromną różnicę między północą i południem: w roku 2012 rentowność kapitału własnego banków na północy regionu wynosiła średnio ponad 13 proc., podczas gdy dla krajów z południa Europy Środkowej było to średnio 2 proc. Tymczasem jeszcze na początku kryzysu rentowność kapitału była dwucyfrowa zarówno na północy (17 proc.), jak i na południu (12 proc.).
Co więcej, wymagające otoczenie biznesowe sprawiło, że jedynie niewielu bankom udało się utrzymać wysoką rentowność oraz nie pogorszyć dynamiki wzrostu aktywów i zysków. Jak niemal w każdej branży, także w bankowości, kryzys zaowocował wzrostem liczby fuzji i przejęć. Sam rok 2013 będzie rekordowy pod tym względem– tylko w ciągu pierwszego półrocza br. liczba transakcji była taka jak w całym roku 2012.

Kryzys nie spowodował jednak wielkiej rewolucji w rankingu największych banków w Europie Środkowej opublikowany w ramach raportu „CE Top 500”. Nadal na niezagrożonej pozycji lidera pozostaje PKO Bank Polski. Na drugim miejscu ponownie znalazł się czeski CSOB. Bank Pekao SA przesunął się na pozycję numer trzy, spychając z podium Ceską Sporitelnę. W pierwszej dziesiątce widoczny jest awans ING Banku Śląskiego, który awansował o trzy pozycje na ósme miejsce.

Ranking największych banków w Europie Środkowej powstał na podstawie danych z 18 krajów Europy Środkowej oraz Ukrainy. Przy analizie uwzględniono sumę aktywów banków za rok 2012 wyrażoną w euro po kursie średnim z danego okresu.

„Jednak najbardziej spektakularne zmiany w regionie związane są przede wszystkim z dużą aktywnością konsolidacyjną, mającą miejsce przede wszystkim na północy regionu. Tłumaczy to też udaną wspinaczkę polskich banków po szczeblach rankingu, ponieważ w ostatnim okresie to właśnie one brały udział w największych transakcjach. Awans takich graczy jak Raiffeisen Bank czy Getin Noble pokazuje szybki skok w wyniku fuzji i przejęć oraz uwydatnia rosnącą rolę polskich banków w regionie. W tym samym czasie relatywnie osłabła pozycja banków z Węgier, Rumunii oraz Słowacji, gdzie rok 2012 wciąż był dla sektora bankowego trudny, zarówno pod względem dynamiki aktywów, jak i rentowności” – podsumowuje ekspert Deloitte.