Polski rynek sztuki na czele Europy Środkowej

Przeczytaj także: Polski rynek sztuki I poł. 2012

Struktura cenowa na polskich aukcjach

Średnia cena młotkowa prac młodych polskich artystów wynosi około 1 500 złotych (476 dolarów). Mimo, że można zaobserwować tendencję do stopniowej aprecjacji cenowej nowej sztuki, prace twórców współczesnych w cenach powyżej 10 000 złotych (3,2 tysiąca dolarów) nie są częste. Na polskim rynku utrzymuje się dość silny kulturowy opór w stosunku do wysokich cen prac młodych artystów, a hierarchia wartości prac profesorów ASP i ich uczniów jest uświęcona przez tradycję.

Najwyższe ceny uzyskiwane na aukcjach w Polsce w dalszym ciągu dotyczą sztuki dawnej oraz sztuki przełomu XIX i XX wieku. W pierwszej połowie 2012 roku, średnia cena wylicytowana za dzieło sztuki stworzone przed II Wojną Światową wyniosła 40 tysięcy złotych (12,7 tysiąca dolarów), podczas gdy sztuka powojenna i współczesna (z wyłączeniem młodej sztuki) licytowana była średnio do 17 tysięcy złotych (5,4 tysiąca dolarów).

Wyniki inwestycji w sztukę na polskim rynku aukcyjnym, 1991-2010

Sztuka kupowana na aukcjach w Polsce w ciągu dwóch ostatnich dekad okazała się doskonałą inwestycją. Średnia roczna stopa zwrotu z 800 powtórnych sprzedaży (repeat sales) wyniosła 25,7%. W porównaniu do pozostałych inwestycji dostępnych na polskim rynku w tym czasie, dzieła sztuki osiągnęły najwyższą przeciętną stopę zwrotu z inwestycji, wyniki osiągnięte przez inwestycje z ich udziałem okazały się przynajmniej dwukrotnie lepsze od aktywów finansowych. Na przykład, akcje spółek z indeksu WIG20 w analogicznym okresie osiągnęły roczną stopę zwrotu 8,7%, podczas gdy fundusze rynku pieniężnego osiągnęły 7,3%.

Podobnie jak na świecie, istnieją pewne ograniczenia związane z inwestowaniem na polskim rynku aukcyjnym dzieł sztuki. Należy odnotować niższą płynność, która cechuje dzieła sztuki rozumiane jako klasa aktywów. Spośród 35 tysięcy transakcji aukcyjnych tylko 1100 było powrotami na rynek aukcyjny (repeat sales). Istotny jest również horyzont inwestycji na rynku sztuki, który trwa zwykle kilka dziesięcioleci. W przypadku analizy polskiego rynku aukcyjnego, liczącego sobie niewiele ponad 20 lat, krytyczna weryfikacja inwestycyjna polskiej sztuki jest na razie kwestią przyszłości.