Finansowanie samorządów: obligacje komunalne

Przeczytaj także: Polskie finanse publiczne wg Fitch Ratings

Istotne jest, że jednostka samorządu terytorialnego może finansować z obligacji w zasadzie wszelkie cele należące do jej zadań. Najczęściej jednak jednostki samorządu terytorialnego pozyskują środki z tytułu emisji obligacji na budowę i remonty dróg, budowę sieci wodno-kanalizacyjnej oraz infrastrukturę społeczną (szkoły, obiekty sportowe). Kwoty uzyskane ze sprzedaży obligacji mogą stanowić również wkład własny danej jednostki samorządu terytorialnego przy ubieganiu się o fundusze strukturalne. Obligacje zamienne czy mieszkaniowe służyć mogą również przyspieszeniu procesu restrukturyzacji i prywatyzacji mienia komunalnego.

Wpływy z emisji obligacji dostosować można do harmonogramu realizacji planowanej inwestycji poprzez emitowanie obligacji w transzach. Prawo nie przewiduje maksymalnego okresu zapadalności obligacji. W praktyce jednak, okres ten nie przekracza 15 lat. Spłata obligacji następować może w okresach kwartalnych, półrocznych lub rocznych. Możliwa jest kilkuletnia karencja w spłacie kapitału, nie ma również przeszkód, aby w okresie emisji spłata obejmowała jedynie odsetki, natomiast sam kapitał spłacony został w dniu zapadalności tych obligacji. Powyższe rozwiązania pozwalają zatem na skorelowanie spłaty oprocentowania i kapitału z prognozowanymi dochodami danej jednostki.

Jednostki samorządu terytorialnego nie mają obowiązku samodzielnego dokonywania czynności związanych z organizacją i przeprowadzaniem emisji obligacji. Powszechne jest korzystanie z usług subemitenta, najczęściej banku, który zarówno przygotowuje emisję, również odpowiada za sprzedaż obligacji inwestorom, a także pośredniczy w wypłacie odsetek oraz w wykupie samych obligacji. Istotne jest również to, że do emisji obligacji komunalnych nie mają zastosowania przepisy Prawa zamówień publicznych. Oznacza to, że jednostka samorządu terytorialnego może dokonać wyboru najkorzystniejszej oferty w sposób w zasadzie dowolny, a uproszczona procedura umożliwia rozpoczęcie emisji obligacji w terminie kilku tygodni od podjęcia stosownej uchwały przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego.

Obligacje komunalne są również atrakcyjną formą lokowania kapitału z punktu widzenia inwestora. Ich rentowność jest zwykle wyższa niż rentowność obligacji emitowanych przez Skarb Państwa, jednocześnie inwestycja w obligacje komunalne jest obarczona niskim poziomem ryzyka, jako że emitenci obligacji odpowiadają za pokrycie wynikających z ich zobowiązań całym majątkiem. Wyjątkiem są jedynie obligacje przychodowe, w przypadku których emitent jest uprawniony do ograniczenia swojej odpowiedzialności do kwoty przychodów lub wartości przedsięwzięcia sfinansowanych ze środków uzyskanych z emisji obligacji, do których obligatariuszowi służy prawo do zaspokojenia swoich roszczeń z pierwszeństwem przed innymi wierzycielami emitenta. Dodatkowo, obligacje komunalne mogą być również zabezpieczone w każdy dowolny sposób przewidziany przez prawo, w tym m.in. poręczeniem, gwarancją lub hipoteką ustanowioną na nieruchomościach emitenta.