Tydzień 42/2007 (15-21.10.2007)

Przeczytaj także: Tydzień 41/2007 (07-14.10.2007)

• Zdaniem Zyty Gilowskiej Polska będzie gotowa do wejścia do strefy euro w 2012 roku. Jej zdaniem deficyt sektora rządowego i samorządowego w tym roku wyniesie 3,0% PKB, w 2008 - 2,8% PKB, a w 2009 - 2,5% PKB. Te prognozy kwestionują eksperci prestiżowego Merrill Lynch.
• Według GUS produkcja przemysłowa we wrześniu wzrosła tylko o 5,5% m/m i o 5,2% r/r. To wynik słabszy, niż prognozowano.
• GE Money (finansowa część General Electric) uzyskała już zgodę polskiego nadzoru bankowego i Komisji Europejskiej na zakup mini BPH. Poinformowano, że za 200 oddziałów mini BPH i za 49,9% akcji BPH TFI Amerykanie 625,5 mln euro.
• Prezes Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych prognozuje kolejny rekord w napływie bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Polski. Jego zdaniem mogą one w tym roku wynieść 12 miliardów euro, a uwzględniając pozycję kapitału w tranzycie, możemy nawet przekroczyć 15 mld euro.
• PGNiG kupuje 11,9% udziałów w prawach do eksploatacji złóż Skarv-Iduna na dalekiej Północy u brzegów Morza Norweskiego. Walne zgromadzenie akcjonariuszy zgodziło się, aby PGNiG podniosło o 200 mln USD kapitał tej norweskiej spółki. Na razie bez odpowiedzi jest jednak szereg pytań np.: czy wydanie ok. 1 mld USD na prawo do 5 mld m³ gazu to opłacalny interes (wg szacunków ta inwestycja da zwrot 7-13%)? Ta decyzja spowodowała spadek akcji PGNiG o 5%.
• Rzecznik Praw Obywatelskich zaskarżył do Trybunału Konstytucyjnego ustawę o tworzeniu i działaniu wielkopowierzchniowych obiektów handlowych (WOH). Ustawa (weszła w życie 18 września br.), zakłada, że na utworzenie obiektów handlowych o powierzchni powyżej 400 m² inwestorzy będą musieli uzyskiwać zgodę samorządu lokalnego, a powyżej 2 tys. m² dodatkowo sejmiku wojewódzkiego.
• Wszystko wskazuje na to, że tylko wybory wpłynęły na wstrzymanie wniosku PGNiG do Urzędu Regulacji Energetyki o zgodę na podwyżki cen gazu. Przewiduje się, że ceny te wzrosną o ok. 7%. W tym miejscu warto dodać, że od początku 2007 roku baryłka ropy zdrożała o ok. 40%, tona benzyny o prawie 50%, a olej napędowy o ponad 38%.
• Platforma Obywatelska po ewentualnym zwycięstwie w niedzielnych wyborach chce już w 2008 roku zlikwidować około 200 parapodatków (np. opłata za wydanie aktu małżeństwa, dowodu, paszportu, prawa jazdy, aktu zgonu, itd.), co zmniejszy dochody budżetu i samorządów o około 700 mln zł rocznie.
• Minęło 6 miesięcy od chwili przekazania Polsce i Ukrainie organizacji EURO 2012. Specjaliści uznali, że w większości ten okres został zmarnowany.
• Obroty firm zrzeszonych w Polskim Związku Faktorów (PZF) po pierwszych 9 miesiącach 2007 wyniosły 12,5 miliarda złotych i wzrosły o 28% r/r. PZF tworzy jedenaście największych instytucji faktoringowych działających w Polsce. Według prognoz PZF, obroty całego rynku faktoringowego w ciągu pierwszych trzech kwartałów br. wyniosły 18,8 mld zł. Największy udział w tym rynku mają ING Commercial Finance (24%), Pekao Faktoring (22%), Polfactor (20%) oraz GMAC Commercial Finance (15%), które obsługują łącznie przeszło 80% rynku faktoringowego należącego do spółek PZF.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

GORĄCE TEMATY POLSKIEJ GOSPODARKI

1. W tym komentarzu chcemy zwrócić uwagę na dostawy ropy. Obecnie polskie rafinerie przerabiają ropę dostarczaną w 90% z Rosji. Dostarczana jest ona rurociągami, które zbudowano ponad 30 lat temu (rurociąg Przyjaźń). Jak każda rzecz w świecie i one zużywają się, wymagają remontów aż do chwili, gdy przestaje to mieć sens ekonomiczny i trzeba stare rurociągi zastąpić instalacją nową. Istniejący rurociąg przechodzi z Rosji, przez Białoruś, Polskę do Niemiec i trzeba przyznać, że od kilku już lat Rosja ma problemy z krajami tranzytowymi, ma z nimi nie najlepsze stosunki polityczne i gospodarcze.

Rosja myśląc o przyszłości nie tylko bierze pod uwagę modernizację dotychczasowych rurociągów, ale chce też uniezależnić się od krajów tranzytowych. Stąd koncepcja zbudowania naftoportu w Primorsku, który już dziś ma zdolność przeładunkową 75 mln ton rocznie, a po rozbudowie zwiększy się ona do 150 mln ton. Ostatnio podjęto decyzję o budowie nowego rurociągu z Unieczy do Primorska. Te dwie decyzje składają się w pewna całość i polscy stratedzy muszą rozumieć, jaki jest cel tych działań.
Powstaje pytanie, czy jesteśmy przygotowani na taką zmianę sytuacji w przyszłości. Mamy gdański naftoport (o możliwości przyjmowania do 33 mln ton ropy rocznie ze stosunkowo szybką możliwością zwiększenia jej do 50 mln ton rocznie), jest też ropociąg z Gdańska do Płocka (może on przesyłać tylko 30 mln ton ropy rocznie). Naftoport jest przygotowany do przyjmowania tankowców typu VLCC (Very Large Crude Carrier – jest to klasa tankowców o ładowności 160-319 tys.).

Wariant dostaw rosyjskiej ropy tankowcami nie jest dla nas nowością, bo już teraz PKN Orlen dostarcza tankowcami ropę do rafinerii w litewskich Możejkach. Ten sposób zaopatrzenia w ropę jest jednak droższy, co wpływa na wzrost kosztów i pogorszenie wyniku ekonomicznego. Warto jednak zwrócić uwagę także na to, że wzrost kosztów dostaw rosyjskiej ropy może stworzyć korzystne warunki dla większych dostaw ropy spoza Rosji (już teraz do Gdańska wpływają tankowce z ropą z Kuwejtu, a czeskie rafinerie PKN Orlen korzystają z arabskiej ropy dostarczanej ropociągiem IKL).

Mam jednak nadzieję, że jakiś kompromis polsko-rosyjski bazujący na strategicznej współpracy Rosji z Unią zostanie wynegocjowany. Jest to w interesie Polski, bo dziś polskie rafinerie rocznie odbierają około 30 mln ton rosyjskiego surowca, ale i Rosji, bo trudno na taką ilość ropy znaleźć w Europie nowego klienta.

2. Kilka tygodni temu związkowcy z sześciu największych firm: Opla, Fiata, Izusu, Magneti Mirelli, Ersi oraz Toyo Seal Poland zawarli porozumienie. Teraz żądają 1000 zł podwyżki dla każdego pracownika, wyższych stawek za nadgodziny i zmniejszenie norm na nocnej zmianie przy równoczesnym zwiększeniu dodatków i urlopu zdrowotnego. Te żądania związkowcy opierają na informacjach o bardzo dobrych wynikach ekonomicznych firm tej branży w Polsce. W odpowiedzi na żądania wzrostu płac formułowane przez związki zawodowe, pojawiły się informacje z koncernów samochodowych, że rozważają one przeniesienie produkcji z Polski do Rosji i na Ukrainę. Jest to realna groźba, bo Opel ma już zakład w Zaporożu na Ukrainie, Fiat ostatnio podpisał porozumienie z Ładą i na terenie Rosji chce wybudować fabrykę silników, a mają tam też być produkowane fiaty 500 oraz pandy, wytwarzane dotąd tylko w Tychach. Podobnie Groclin – największy polski producent tapicerki samochodowej, który ma dwa zakłady w Polsce, nie wyklucza ograniczenia produkcji w Polsce, bo ma już fabrykę w na Ukrainie i ostatnio zaczął budowę drugiej. To realne zagrożenie dla ok. 190 tys. miejsc pracy w Polsce. Zagrożenie przenoszeniem produkcji na Ukrainę ze względu na wzrost kosztów w Polsce jest obserwowanie także w innych branżach (Nowy Styl produkcję krzeseł przeniósł do Charkowa, a Forte robi swoje meble w Doniecku). Głównym atutem Rosji i Ukrainy jest duży, jeszcze nienasycony ofertami rynek, niższe koszty robocizny oraz niższe podatki, a także niższe koszty energii.

3. Rzecznik Praw Obywatelskich zaskarżył do Trybunału Konstytucyjnego ustawę o tworzeniu i działaniu wielkopowierzchniowych obiektów handlowych (WOH). Ustawa (weszła w życie 18 września br.), zakłada, że na utworzenie obiektów handlowych o powierzchni powyżej 400 m ² inwestorzy będą musieli uzyskiwać zgodę samorządu lokalnego, a powyżej 2 tys. m² dodatkowo sejmiku wojewódzkiego. W jego opinii ustawa nie jest zgodna z art. 20 konstytucji mówiącym, że podstawą ustroju gospodarczego RP stanowi społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej. Jego zdaniem wolność działalności gospodarczej mogłaby być ograniczona jedynie w przypadku ważnego interesu publicznego, a tu nie mamy takiego przypadku.

4. Koniec problemów z włoskim UniCredit na polskim rynku bankowym. Jak wiadomo konsekwencją fuzji włoskiego UniCredit z austriackim bankiem HVB w Polsce miało być połączenie Pekao z BPH. Sprzeciwił się temu rząd Marcinkiewicza i uzależnił to połączenie od podziału BPH i odsprzedaży części BPH innemu podmiotowi. Wszystko wskazuje na to, że zakończono w tym zakresie negocjacje. Na ten zakup GE Money (finansowa część General Electric) uzyskała już zgodę polskiego nadzoru bankowego i Komisji Europejskiej. Mówi się, że za 200 oddziałów mini BPH i za 49,9% akcji BPH TFI Amerykanie 625,5 mln euro. GE Money Bank powstał na przełomie 2004 i 2005 r. z połączenia GE Capital Bank i GE Bank Mieszkaniowy. W 1995 roku General Electric wszedł na polski rynek kupując Solidarność Chase D.T. Bank. W 1998 roku przejął Polsko-Amerykański Bank Hipoteczny (który następnie zmienił nazwę na GE Bank Mieszkaniowy). Przejmując mini BPH umacnia swoja pozycję na polskim rynku.