Polska: wydarzenia tygodnia 14/2013

Przeczytaj także: Polska: wydarzenia tygodnia 13/2013

• Bezrobocie w lutym 2013 roku, według metodologii Eurostatu, wyniosło w Polsce 10,6 proc. (wobec 10,6 proc. w styczniu). Według metodologii GUS stopa bezrobocia w lutym wyniosła 14,4 proc.
• Według KUKE (Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych) polski eksport w lutym wyniósł 11,622 mld euro (spadek o 4,6 proc. m/m i o 0,8 proc. r/r).
• Z wypowiedzi przedstawicieli rządu wynika, że nie można też wykluczyć nacjonalizacji OFE i w efekcie nacjonalizacji dużych prywatnych polskich firm. Analiza funkcjonowania i opłacalności funduszy emerytalnych oraz rządowa koncepcja perspektywiczna ich dalszego działania będzie przedstawiona przed końcem drugiego kwartału.
• Według Eurostat-u sprzedaż detaliczna wyrównana sezonowo w Polsce wzrosła o 0,8% m/m i o 2,4% r/r. W całej Unii Europejskiej sprzedaż detaliczna nie zmieniła się w ujęciu miesięcznym i zmniejszyła się o 0,2% r/r.
• Na koniec 2012 r. dług publiczny wyniósł 840,5 mld zł (według szacunków stanowiło to 52,7 proc. PKB). Na koniec 2011 r. dług stanowił 53,5 proc. PKB. Te wskaźniki bazują na polskiej metodologii liczenia zadłużenia. Dług sektora instytucji rządowych i samorządowych (liczony według definicji UE) na koniec 2012 r. wyniósł 886,8 mld zł wobec 859,1 mld zł na koniec 2011 r., a w relacji do PKB wyniósł 55,6 proc. wobec 56,4 proc. na koniec 2011 r. Jeśli odliczy się przyrost wolnych środków zgromadzonych dodatkowo na prefinansowanie potrzeb pożyczkowych 2013 r., to relacja długu publicznego do PKB na koniec 2012 r. byłaby jeszcze niższa i wyniosła odpowiednio 51,9 proc. w przypadku definicji polskiej i 54,8 proc. w przypadku definicji unijnej. Relacja długu do PKB spadła tylko w sześciu z 27 państw UE, podczas gdy w całej UE wzrosła o 4,1 pkt proc.
• Strategicznie rzecz biorąc nie chcemy zwiększać puli gazu rosyjskiego - to odpowiedź premiera Donalda Tuska na informacje, że Gazprom rozważa powrót do budowy drugiej nitki gazociągu jamalskiego. Wśród polityków panuje opinia, że jest to koncepcja zmierzająca do przeprowadzenie gazociągu, który omijałby
• Ukrainę.
• Polskie Linie Lotnicze LOT znajdują się w trudnej sytuacji finansowej. PLL przekazał resort skarbu sprawozdanie z którego wynika, że za ub.r. miała ona stratę w wysokości 157,1 mln zł netto, a na działalności podstawowej strata wyniosła 115,1 mln zł.
• Według optymistycznej opinii wiceministra w ministerstwie pracy i polityki społecznej Jacka Męciny w kwietniu stopa bezrobocia powinna spaść o 0,2-0,3 pkt proc. względem marca. W lutym stopa bezrobocia wzrosła do 14,4 proc. z 14,2 proc. w styczniu.
• Sumarycznie polskie kopalnie wydobyły w ubiegłym roku 79,2 mln ton węgla kamiennego (o 3,5 mln ton r/r) z tego 67,5 mln ton to węgiel energetyczny, a 11,7 mln ton - węgiel koksujący. Jednak ubiegłoroczna sprzedaż spadła o 5,4 proc. w stosunku do wielkości sprzedaży w 2011 roku. Polska importuje węgiel. Według oficjalnych danych Ministerstwa Gospodarki w okresie styczeń-listopad 2012, do Polski sprowadzono nieco ponad 9,1 mln ton węgla energetycznego i koksowego, a w 2011 r. import węgla wyniósł 14,9 mln ton. Import jest cenowo korzystniejszy od produkcji polskich. Najwięcej węgla sprowadzamy z krajów WNP, w tym z Rosji (5,9 mln ton), Ukrainy (381 tys.) i Kazachstanu (283 tys.).

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

JAKA BĘDZIE PRZYSZŁOŚĆ REFORMY EMERYTALNEJ Z 1999 ROKU

Program czterech reform - opracowany i wprowadzony przez rząd Jerzego Buzka to program złożony z czterech reform: oświatowej, emerytalnej, administracyjnej i zdrowotnej. Ostatnio rząd zapowiedział przedstawienie przed końcem II kwartału analizy funkcjonowania i opłacalności funduszy emerytalnych. Spodziewane jest przedstawienie rządowej koncepcji dalszego funkcjonowania tego systemu. Z wypowiedzi premiera rządu wynika, że nie można też wykluczyć nacjonalizacji OFE, co w konsekwencji może doprowadzić do... nacjonalizacji dużych prywatnych polskich firm...

Obowiązujący do dziś system emerytalny wszedł w życie 1 stycznia 1999 roku. Wprowadzając go zrezygnowano z dotąd obowiązującego systemu, opartego na tzw. "umowie międzypokoleniowej", a więc, że osoby pracujące płacą na utrzymanie osób na emeryturze. Stworzono system oparty na trzech filarach. I filarem był zreformowany Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Otwarte fundusze emerytalne (OFE) to II filar, a pozostałe formy długoterminowego oszczędzania na dodatkową emeryturę (np. pracownicze programy emerytalne, ubezpieczenia na życie z opcją inwestycyjną, fundusze inwestycyjne, lokaty bankowe, inwestycje giełdowe etc.) nazywano III filarem. Ustawowo dwa pierwsze filary są obowiązkowe, zaś trzeci jest dobrowolny. Z założenia reforma emerytalna miała doprowadzić do stworzenia systemu powszechnego, obejmującego wszystkie grupy zawodowe wcześniej korzystające z rozmaitych przywilejów w ramach oddzielnych systemów emerytalnych. Jednak nie było konsekwencji we wdrażaniu tego systemu, bo po 2000 roku przywrócono wcześniejsze wyłączenia z systemu m.in. w stosunku do służb mundurowych (2003), następnie górników (2005) oraz sędziów i prokuratorów. Z opóźnieniem zlikwidowano także emerytury pomostowe.

Premier zapowiedział przedstawienie ekspertyzy dotyczącej sposobu funkcjonowania systemu emerytalnego i rządowych propozycji dotyczących przyszłości otwartych funduszy emerytalnych. Mimo oświadczenia, że nie ma planów likwidacji funduszy, ale też dodał, że nie muszą one za wszelką cenę nadal funkcjonować...

Przegląd funkcjonowania OFE to nie jest tylko inicjatywa rządowa, to obowiązek ustawowy. Premier stwierdził, że obowiązujące rozwiązania emerytalne mają "wiele elementów kontrowersyjnych" i pewne słabości czynią, że "z punktu widzenia przyszłych emerytów OFE to nie jest model, który odpowiada naszym marzeniom o wysokości emerytury".
Premier zadeklarował, że "decyzje dotyczące przyszłości OFE będą miały na uwadze tylko dwa interesy: przyszłych emerytów oraz państwa polskiego".

Duże poruszenie wywołała niedawna propozycja Izby Gospodarczej Towarzystw Emerytalnych aby emerytury z OFE były wypłacane w formie tzw. wypłaty programowanej w miesięcznych ratach przez określony z góry czas. Jej wysokość wynikałaby z podzielenia sumy oszczędności zgromadzonych na koncie w OFE i liczby miesięcy tzw. przeciętnego dalszego trwania życia osoby w wieku emerytalnym. Rząd odrzucił takie rozwiązanie stwierdzając, że wypłaty emerytalne z II filaru muszą być dożywotnie.