Aktywność ekonomiczna ludności Polski IV kw. 2004

Przeczytaj także: Aktywność ekonomiczna ludności Polski

2.1. Pracujący według cech zawodowych

W IV kwartale 2004 r. w charakterze pracowników najemnych pracowało 10295 tys. osób, co stanowiło 73,2% ogółu pracujących (w stosunku do IV kwartału 2003 r. wzrost o 355 tys. osób, tj. o 3,6%: w miastach o 3,4%, na wsi – o 4,0%). W sektorze prywatnym pracowało 43,5% pracowników najemnych (wzrost o 2,6 pkt).

Na własny rachunek pracowało 2956 tys. osób (21,0% pracujących ogółem; w tym jako pracodawcy - 556 tys. osób, tj. 4,0% ogółem). Pracodawcami ponad 2-krotnie częściej byli mężczyźni niż kobiety, blisko ¾ pracodawców mieszkało na terenie miast.

Zmieniająca się w kolejnych kwartałach 2004 r. liczba pracujących na własny rachunek wpłynęła na pewne zmiany strukturalne - w stosunku do IV kwartału 2003 r. zmniejszyła się ogólna liczba osób pracujących na własny rachunek (o 34 tys. osób, tj. o 1,1%), ale wzrosła wśród nich liczba pracodawców - o 25 tys. osób, tj. o 4,7% (w miastach o 1,7%, na wsi o 13,3%).

W charakterze pomagających członków rodzin pracowało w IV kwartale 2004 r. 807 tys. osób (5,7% ogółu pracujących), większość z nich na wsi (698 tys., tj. 5,0%). W stosunku do IV kwartału 2003 r. liczba ta uległa niewielkim zmianom – wzrosła o 19 tys. osób, tj. o 2,4% (w miastach o 6,9%, na wsi - o 1,7%, wśród mężczyzn – o 4,8%, a wśród kobiet – o 0,8%).

Rośnie odsetek pracowników najemnych posiadających umowę o pracę na czas określony – z 20,9% w IV kwartale 2003 r., 23,8% w III kwartale 2004 r. do 24,0% w IV kwartale (25,3% spośród mężczyzn i 22,3% - kobiet). Blisko połowa osób miała wykształcenie zasadnicze zawodowe, gimnazjalne i podstawowe (53,4% wśród mężczyzn i 33,9% wśród kobiet).

Odsetek osób pracujących w sektorze prywatnym w IV kwartale 2004 r. wyniósł 70,3% i zwiększył się o 0,8 pkt w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego i praktycznie nie zmienił się w stosunku do III kwartału 2004 r.

Wśród pracujących na własny rachunek utrzymała się znacząca przewaga mężczyzn - 64,3% (podobnie jak przed rokiem, w III kwartale 2004 r. – 64,0%).

Coraz więcej osób pracuje w sektorze usługowym. W IV kwartale 2004 r. było to 7456 tys. osób, co stanowiło 53,0% pracujących ogółem. W usługach pracowało 65,9% spośród kobiet (42,6% spośród mężczyzn), 2-krotnie więcej osób w miastach niż na wsi. Blisko co szósta osoba pracowała w sektorze rolniczym (18,6% spośród mężczyzn i 17,6% spośród kobiet), a niespełna co trzecia – w sektorze przemysłowym (38,8% spośród mężczyzn i 16,4% spośród kobiet).

2.2. Pracujący według wymiaru czasu pracy

W IV kwartale 2004 r., podobnie jak przed rokiem, w tygodniu przepracowano (łącznie w pracy głównej i dodatkowej) przeciętnie 39,9 godz., tj. o 2,9 godz. mniej niż w III kwartale 2004 r. Tygodniowy czas pracy w miastach był o godzinę dłuższy niż na wsi (40,4 godz. wobec 39,3 godz.).

W porównaniu z III kwartałem 2004 r. przeciętny czas pracy mieszkańców miast zmniejszył się o 1,7 godz., a mieszkańców wsi – o 4,3 godz.

Kobiety pracują krócej niż mężczyźni. Ich przeciętny tygodniowy czas pracy w IV kwartale praktycznie nie zmienił się. We wszystkich miejscach pracy kobiety w IV kwartale 2004 r. przepracowały w tygodniu 36,9 godz., a więc o 5,4 godz. mniej niż mężczyźni.

Czas pracy w miastach, zarówno kobiet jak i mężczyzn, był dłuższy niż na wsi. Kobiety w miastach przepracowały tygodniowo 37,9 godz. (mężczyźni - 42,6 godz.), na wsi zaś – 35,6 godz. (mężczyźni – 42,4 godz.). Tygodniowy czas pracy kobiet w miastach był zatem dłuższy o 2,3 godz., a mężczyzn – o 0,2 godz. niż na wsi.

Przeciętny tygodniowy czas pracy w głównym miejscu pracy był podobny jak przed rokiem: w sektorze publicznym wyniósł 37,0 godz., a w sektorze prywatnym – 39,8 godz. Najdłużej pracowali pracodawcy, których tygodniowy czas pracy wyniósł 49,6 godz. (51,2 godz. mężczyźni, natomiast 46,0 godz. – kobiety), ale i tak pracowali o godzinę krócej niż przed rokiem. Pomagający członkowie rodzin przepracowali tygodniowo 27,5 godz. (dłużej pracowały kobiety niż mężczyźni – 26,5 godz. wobec 28,3 godz.).

W IV kwartale 2004 r. więcej osób niż przed rokiem pracowało w niepełnym wymiarze czasu (1566 tys. osób, czyli 11,1% ogółu pracujących; w IV kwartale 2003 r. - 10,8%, a w III kwartale 2004 r. – 11,0%). W dalszym ciągu w niepełnym wymiarze czasu częściej pracowały kobiety niż mężczyźni (14,5% wobec 8,4%), mieszkańcy wsi niż miast (15,8% wobec 8,2%). W krótszym wymiarze czasu na wsi pracowało 21,0% kobiet (10,7% w miastach) i 11,9% mężczyzn (6,0% w miastach).