Tydzień 50/2006 (11-17.12.2006)

Przeczytaj także: Tydzień 49/2006 (04-10.12.2006)

• Szwajcarski bank centralny kolejny raz podwyższył główną stopę procentową o 25 punktów bazowych, do poziomu 2%. Takiej decyzji szwajcarskiego banku spodziewali się ekonomiści.
• Porządkując rozwiązania prawne dotyczące swojej gospodarki, Rosja szczególnie dba teraz o regulacje dot. inwestowania w surowce energetyczne. Według projektów, państwo oprócz dotychczasowych rozwiązań dotyczacych ydobycia ropy i gazu, miałoby kontrolować co najmniej 50% udziałów w gazociągach i 75% udziałów w ropociągach.
• Od 01.01. 2007 roku Federacja Rosyjska dopuści na swój rynek mięso tylko z tych krajów Unii Europejskiej, które podpiszą dodatkowe porozumienia do memorandum między Rosją i UE, wraz z gwarancją bezpieczeństwa dostaw. Rosja w dalszym ciągu na liście krajów podejrzanych o przemyt mięsa spoza Unii utrzymuje Polskę i kraje bałtyckie.
• Ukraina zakończyła uchwalanie ustaw wymaganych do przyjęcia w poczet członków WTO.
• Finlandia w zaspokojeniu swoich potrzeb energetycznych jest w pełni uzależniona od Rosji. Sprowadza z niej 59% energii elektrycznej, 84% ropy, 84% węgla i 100% gazu. Teraz przystąpiła do Gazociągu Północnego. Gasum Oy - główny operator fińskich gazociągów (a także dostawca gazu rosyjskiego na rynek fiński) dołączy się do tej magistrali gazowej. Rurociąg wybuduje spółka (25% - Gazprom, 20% - E.ON Ruhrgas AG, 55% udziałów obejmie fiński rząd i fińska firma Fortum oy). To skutek nowych planów rozbudowy energetyki gazowej w tym kraju (Neste Oil planuje produkcję paliwa dla silników diesla z gazu ziemnego, a także w 2007 r. rozpoczyna się budowę dwóch elektrowni gazowych w Espoo i w Turku). Energia z tych opartych na gazie inwestycji zwiększy swój udział w pokryciu fińskiego zapotrzebowania na energię z 11% do 13%. W Finlandii pracują też dwie siłownie atomowe w Okiluoto i w Loviisa (pracują tam 4 reaktory) zapewniając ponad 26% energii elektrycznej potrzebnej krajowi. Budowany jest piąty reaktor (technologia niemiecko-francuska), a w planie jest budowa szóstego reaktora.
• Lufthansa jako pierwsza na świecie zamówiła 20 samolotów Boeinga B747-800 (to następca Jummbo Jeta i konkurent A380) o wartości 5,5 mld USD, z opcją na 20 dodatkowych i siedem A340-600 za 1,4 mld USD. Obecnie Boeing ma zamówienia na 843 maszyny, Airbus na 642.
• Sachalin-2 to projekt związany z wydobyciem ropy i gazu z jednego z największych na świecie złóż ropy i gazu. Realizowała go grupa firm pod kierunkiem holenderskiego koncernu Royal Dutch Shell (55%), przy udziale japońskich firm Mitsui (25%) i Mitsubishi (20%). Dotychczasowe koszty wyniosły 22 mld USD. Teraz Holendrzy zaproponowali Gazpromowi przejęcie kontynuacji projektu. To skutek silnej presji rosyjskiej. Rosjanie zarzucili inwestorom niszczenie środowiska i zagrozili cofnięciem licencji. Sprężony gaz z Sachalina miał być eksportowany statkami od połowy 2008 roku.
• Kolejna konsolidacja w Rosji. Tym razem z połączenia firm Suchoj, Tupolew i Iliuszyn powstała Zjednoczona Kompania Lotnicza (Unified Aircraft-Building Corporation, UABC).
• Komisja Europejska podejrzewa europejskie koncerny energetyczne RWE, E.ON i Vattenfall Europe o naruszeni przepisów antymonopolowe związanych z zakazem nadużywania dominującej pozycji na rynku oraz o ograniczanie dostępu konkurentom.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

KLARUJE SIĘ SYTUACJA NA EUROPEJSKIM RYNKU SUROWCÓW ENERGETYCZNYCH

Coraz wyraźniej widać przyszłość rynku surowców energetycznych w Europie. Po skompletowaniu klientów na gaz transportowany rurociagiem po dnie Bałtyku (ostatnim klientem została Finlandia) teraz francuski Gas de France (GDF) kończy negocjacje w sprawie wydłużenia o ponad 20 lat kontraktu z Gazpromem z równoczesnym zwiększeniem zakupów gazu w Rosji (poprzednio zrobiły to Niemcy, Węgry, Włochy i Austria). Lecz równocześnie GDF podpisał umowę z algierskim koncernem Sonatrachem (z nim także współpracuje Gazprom) kupując od niego gaz, który będzie transportowany gazociagiem Medgaz (będzie uruchomiony w 2009 roku). Zdolność transportowa tego rurociągu będzie na początku wynosić 8 mld m³ gazu rocznie, z możliwością jego podwojenia w przyszłości. Warto tu dodać, że już od 1964 r. Francja kupuje z Algierii skroplony gaz (LNG).

Łukoil to największy rosyjski koncern naftowy. Zdecydował się na kupno od ConocoPhillips sieci stacji paliw w Europie (jego sieć znana pod nazwą Jet to 376 stacji, w tym 83 - w Polsce, 156 - w Belgii, 44 - w Czechach, 14 - na Słowacji, 30 - na Węgrzech i 49 - w Finlandii). W ten sposób rosyjski koncern zwiększy sprzedaż swoich produktów naftowych o 1,4 mln ton rocznie (czyli o 19%). Eksperci tłumaczą tę sprzedaż tym, że wyczerpują się złoża zaopatrzenia w ropę na Morzu Północnym, w których ConocoPhillips ma udziały. Do tej transakcji zakupowej Łukoil chce dołączyć jeszcze udziały ConocoPhilips (16,3%) w czeskim kombinacie rafineryjnym Kralupy-Litvinov (roczny przerób 8,3 mln ton). Większość akcji tej spółki (51%) należy do czeskiego holdingu Unipetrol, kontrolowanego przez PKN Orlen. Łukoil ma już w Europie osiem rafinerii, w tym na Ukrainie, w Rumunii i Bułgarii, a zamierza zakupić nowe firmy w Serbii i Słowenii. Prócz tego ma on już 5830 stacji paliw w 18 krajach.

PKN Orlen sfinalizował największą polską inwestycję zagraniczną, kupując od Jukos International – 53,7% akcji a od rządu Litwy kolejne 30,66% akcji litewskiego kombinatu Możejki (potencjał przerobowy - 10 mln ton ropy/rok). Inwestycja ta kosztowała 2,34 mld USD i jest różnie oceniana. Jedni uważają, że ją przepłacono i w dłuższej perspektywie pogorszy to stosunki z Rosją, od której kupujemy ropę i gaz. Inni uważają, że to umocni naszą pozycję w dażeniu do stabilności energetycznej i jest to bardzo dobry interes w dłuższym horyzoncie czasowym.