Europa: wydarzenia tygodnia 17/2015

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 16/2015

• Istotna zmiana w dotychczasowej polityce. Komisja Europejska zgodziła się na import do UE 19 organizmów modyfikowanych genetycznie, w tym 17 rodzajów kukurydzy, soi, bawełny i rzepaku GMO stosowanych w żywności i paszy oraz dwóch gatunków goździków. Zdaniem Brukseli organizmy te przeszły procedurę autoryzacji i uzyskały pozytywną opinię Europejskiej Agencji ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). Zezwolenia dotyczą tylko importu i sprzedaży w UE i nie obejmują uprawy. W dziesięciu przypadkach chodzi o całkiem nowe zezwolenia na import GMO wykorzystywanych w żywności i paszy, a siedem to zezwolenia wznowione. Obowiązują one przez 10 lat.
• Według Ministra Finansów zdjęcie z Polski procedury nadmiernego deficytu może nastąpić 19 czerwca. 5 maja Komisja przedstawi swoje prognozy na kolejne lata, które też są istotne dla oceny związanej ze zdjęciem procedury nadmiernego deficytu. Ostatnio minister finansów Mateusz Szczurek informował, że Polska chce zdjęcia procedury nadmiernego deficytu już w 2015 roku. Poinformował też, że deficyt sektora finansów publicznych w 2015 roku wyniesie 2,7 proc. PKB. Deficyt sektora finansów publicznych w 2014 wyniósł 3,2 proc. PKB.
• PKB Rosji skurczyło się w pierwszym kwartale o 2,2 proc. licząc r/r. To pierwsze takie spowolnienie rosyjskiej gospodarki od 2009 roku. Oznacza to też, że sankcje gospodarcze nałożone na Moskwę przez Zachód, działają i spowodowały załamanie notowań rubla, a spadek cen ropy doprowadziły do poważnego spowolnienia rozwoju gospodarczego Rosja wzrost inflacji zmniejszył siłę nabywczą Rosjan. Według prognoz rządowych w roku 2015 PKB Rosji spadnie o 2,8 proc., ale w przyszłym roku gospodarka znów zacznie rosnąć.
• Polska zdecydowała się przeznaczyć 8 mld euro na projekty finansowane w ramach Europejskiego Funduszu na Rzecz Inwestycji Strategicznych. Fundusz został zainicjowany przez szefa Komisji Europejskiej J.P. Junckera. Ma on pobudzić inwestycje w Europie w wysokości ponad 300 mld euro. Polska będzie miała udział w finansowaniu projektów za pomocą Banku Gospodarstwa Krajowego. Polska jest szóstym krajem, który zadeklarował swój wkład do planu inwestycyjnego po Niemczech, Hiszpanii, Francji, Włoszech i Luksemburgu.
• Według Federalnego Urzędu Statystycznego z siedzibą w Wiesbaden Polska zajęła w roku 2014 ósme miejsce na liście największych partnerów Niemiec w handlu towarami z łącznymi sumarycznymi na kwotę 87,5 mld euro. Polski eksport towarów do Niemiec wyniósł w 2014 roku 39,8 mld euro przy równoczesnym imporcie w wysokości 47,7 mld euro. Największym partnerem Niemiec w wymianie towarowej była w 2014 roku była Francja z obrotami 169 mld euro, z czego 102 mld to niemiecki eksport. Na kolejnych miejscach znalazły się Holandia (161 mld euro), Chiny (154 mld) i USA (145 mld). Liderem w eksporcie towarów do Niemiec była w 2014 roku Holandia z dostawami wartości 88 mld euro, wyprzedzając Chiny (79 mld euro) i Francję (67 mld). Wartość eksportu towarowego Niemiec do Rosji spadła w ubiegłym roku o 18,1 proc., do 29,3 mld euro. Niemiecki import z tego państwa zmniejszył się natomiast o 6,9 proc., do 38,4 mld euro.
• W ramach negocjowanej między Unią Europejską a USA umowy o partnerstwie handlowo-inwestycyjnym (TTIP) szykują się zmiany. Dotyczyć mają one proponowanego wcześniej przez Amerykanów zapisu o międzynarodowym arbitrażu handlowym (isds). Dotychczasowy zapis był kontrowersyjny, przez jego sposób organizacji arbitrażu i jego związkiem z systemem prawnym szeregu europejskich państw. Był jednoinstancyjny i stawiał on korporacje na równi z władzami państwowymi i w razie zmiany przepisów stwarzał ryzyko wielomiliardowych odszkodowań. Obecnie możliwe wydaje się wprowadzenie do międzynarodowego arbitrażu apelacji.
• Rosja i Grecja w najbliższych tygodniach mają zamiar podpisać porozumienie o budowie na terytorium Grecji gazociągu, który będzie przedłużeniem projektowanej przez Gazprom magistrali Turkish Stream. Poinformowano, że "projekt będzie realizowany w pełnej zgodzie z europejskim ustawodawstwem" . Ta koncepcja zastępuje magistralę South Stream, która została zablokowana przez KE i z realizacji której zrezygnowała Rosja. Magistrala Turkish Stream będzie o takiej samej mocy przesyłowej, tj. 63 mld m sześc. rocznie i docelowo ma się składać z czterech nitek o przepustowości po 15,75 mld metrów rocznie. Gazprom zapowiedział, że pierwsza nitka magistrali zostanie oddana do użytku w grudniu 2016 roku, a transportowany nią gaz będzie w całości przeznaczony na rynek Turcji. Punkt odbioru surowca dla ewentualnych kontrahentów z krajów Unii Europejskiej, tzw. hub, ma powstać na granicy turecko-greckiej koło miejscowości Epsila.
• Poinformowano, że Rosja w kolejnych dziesięciu latach zredukuje o ponad jedną trzecią (do 37,7 mld dolarów) wydatki na swój program kosmiczny z powodu kryzysu gospodarczego.
• Białoruś buduje swoją pierwszą elektrownię atomową. Powstaje ona w Ostrowcu (ok. 250 km na północny wschód od Grodna przy granicy z Litwą) i będzie się składała z dwóch bloków energetycznych o łącznej mocy do 2400 MW. Jej pierwszy blok ma zostać uruchomiony w 2018 roku, a drugi w 2020 r. Budowę rozpoczęto w listopadzie 2013 r., a do dziś wykonano już 20 proc. prac (na budowie pracuje około 4 tys. osób z 26 firm budowlanych, w tym z czego trzech rosyjskich). Wg rządu budowa elektrowni pozwoli Białorusi zmniejszyć o jedną czwartą zależność od rosyjskiego gazu.
• 10 lat temu odbył się pierwszy komercyjny lot największego samolotu pasażerskiego na świecie - Airbusa A380 (maks. liczba miejsc to 853 wobec 660 w Boeingu 747-400). Samoloty te obsługują 96 tras łączących 45 miast na świecie. Dotychczas 18 klientów zamówiło 317 egzemplarzy A380, co stanowi 90 proc. rynku bardzo dużych samolotów. Flota A380 wykonuje dziś 220 lotów dziennie, przewożąc prawie 3 mln pasażerów miesięcznie.
• W opinii analityków po trzech latach dochodzeń ogłoszono zastrzeżenia wobec działań Gazpromu, ale ich zdaniem są one "formalnym przykryciem do gotowości dogadania się". Równocześnie z prowadzonym dochodzeniem Gazprom już wcześniej zaczął korygować swoją politykę tam, gdzie spodziewał się najpoważniejszych zastrzeżeń. Dlatego już obecnie oskarżenie o zawyżanie cen, które miało być zasadniczym, obecnie jest "najbardziej wątpliwym. Teraz główna różnica stanowisk polega na tym, że "Gazprom widzi w Europie oddzielne rynki gazowe, zaś Bruksela uważa, że istnieje już jeden rynek gazowy Unii Europejskiej". Wiele wskazuje na to, że Bruksela będzie kontynuować wysiłki, aby rosyjski gaz dla wszystkich państw Wspólnoty był dostarczany mniej więcej w jednej cenie.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

MOCNY ZŁOTY ZAGRAŻA EKSPORTOWI

Słabsze od prognozowanych dane napływające ze strefy euro – gdzie w ostatnim miesiącu przemysłowy indeks PMI spadł z 52.2 pkt do 51.9 pkt, a usługowy indeks PMI z 54.2 pkt do 53.7 pkt – w znaczący sposób przyczyniły się do osłabienia polskiej waluty. W efekcie, podczas wczorajszej sesji kurs EUR/PLN wzrósł o 0.29%, sięgając poziomu 4.0179...

Czynnikiem dodatkowo sprzyjającym przecenie krajowej waluty okazała się także publikacja protokołu z ostatniego posiedzenia RPP, z którego wynika, że część ekonomistów spodziewa się negatywnego wpływu silnego złotego na konkurencyjność polskiego eksportu.

Koniec tygodnia zostanie zdominowany przez wiadomości napływające z Rygi, gdzie odbędzie się spotkanie ministrów finansów państw strefy euro, podczas którego zostanie podjęta decyzja w sprawie przedłużenia programu pomocy finansowej dla Grecji. W ciągu dnia uwagę inwestorów po obu stronach Oceanu przyciągną także informacje o dynamice zamówień na dobra trwałego użytku (prognoza 0.8% m/m) w Stanach Zjednoczonych.

dr Maciej Jędrzejak, Dyrektor Zarządzający Saxo Bank Polska