Europa: wydarzenia tygodnia 15/2015

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 23/2015

• Komisja Europejska ma nadzieję, że kraje członkowskie zachowają jedność w sprawie sankcji wobec Rosji. To odpowiedź na próbę Kremla, aby udzielać pojedynczym krajom prawa eksportu towarów do Rosji. KE obawia się, że w ten sposób Rosja skruszy jedność krajów unijnych w sprawie sankcji za rosyjską politykę wobec Ukrainy. W trakcie ostatniego szczytu szefów państw i rządów UE przyjęto deklarację, że sankcje wobec Rosji zostaną utrzymane do momentu pełnego wprowadzenia w życie porozumienia z Mińska. Jednak nie jest to decyzja formalna, bo taka zostanie podjęta dopiero w czerwcu. Dziś szereg krajów unijnych ma wątpliwości co do skuteczności sankcji i sensu ich przedłużania.
• Trwa spór niemiecko - grecki reparacje wojenne. Grecki rząd szacuje je dziś na ok. 279 mld euro. Tą sumę wyliczyły greckie ministerstwo finansów i bank centralny. W tę sumę wliczono pożyczkę wartą dziś ok. 10,3 mld euro, którą w 1942 r. greckie banki pod przymusem udzieliły III Rzeszy. Resztę wyliczonej sumy stanowią straty poniesione przez Grecję po inwazji hitlerowskich Niemiec w 1941 r. Grecja powołała specjalną komisję w sprawie tych długów. Nie ulega wątpliwości, że wyliczona kwota jest zbliżona do dzisiejszego zadłużenia Grecji i mogłaby wyzerować zobowiązania Aten. Nie sadzę, że Grecja liczy na pozytywne stanowisko Berlina, ale może być to skuteczna presja na wierzycieli, w tym na UE, KE i EBC. Niemiecki rząd odrzuca te roszczenia twierdząc, że "na Niemcach ciąży odpowiedzialność moralna, ale kwestia reparacji została prawnie załatwiona". Warto przypomnieć, że w 1960 r. na mocy dwustronnej umowy odszkodowawczą władze RFN wypłaciły Grecji tytułem zadośćuczynienia 115 mln marek niemieckich. W tym porozumienie znajduje się klauzula, że wszystkie roszczenia odszkodowawcze uznaje się za załatwione.
• Ateny są w poważnych tarapatach. Ekonomiści szwajcarskiego banku inwestycyjnego UBS szacują, że prawdopodobieństwo bankructwa Grecji wzrosło do 50-60 procent. Eksperci są też zdania, że UE jest obecnie przygotowana na scenariusz ogłoszenia przez grecki rząd niewypłacalności kraju. Uważają, że bankructwo Grecji jest bardzo możliwe. Jednak Grecy liczą na to, że zwyciężą polityczne oceny, a z nich wyniknie, że UE nie może sobie na to pozwolić , jak i na opuszczenie przez Grecję strefy euro.. Ateny ślą sygnały, że są zainteresowane osiągniecie wstępnego porozumienia z międzynarodowymi wierzycielami na spotkaniu ministrów strefy euro 24 kwietnia. UE i MFW są zainteresowane pomocą dla Grecji i są skłonne pożyczyć Atenom ponad 7 mld euro, ale stawiają warunek kontynuacji reform. W takiej sytuacji odbyła się wizyta greckiego premiera na Kremlu. Nie jest znany szczegółowy komunikat, jednak wiadomo, że Rosja jest gotowa na zniesienie wobec Grecji embarga na eksport żywności i na udzielenie pomocy finansowej w formie kredytu.
• Bruksela z zadowoleniem przyjęła decyzję parlamentu Ukrainy, który przyjął ustawę o reformie rynku gazu, dostosowując ten rynek do zasad obowiązujących w UE. Oznacza to, że przyjęte rozwiązania ustawowe są zgodne tak z zobowiązaniami Ukrainy w ramach Wspólnoty Energetycznej jak i z trzecim pakietem energetycznym UE. W rezultacie ma to stworzyć warunki dla "modernizacji sektora gazu, zapewnienia warunków rynkowych i bardziej konkurencyjnych cen". Jest to realizacja programu działań uzgodnionych przez UE i Ukrainę w ramach umowy stowarzyszeniowej. Równocześnie przyjęto ustawę zakazującą bezpłatnego wykorzystywania przez prywatne firmy państwowych gazociągów, zezwalając na ich wydzierżawianie lub udostępnianie na zasadzie koncesji.
• Komisja Europejska analizuje plany dotyczące gazociągu Turecki Potok (Turkish Stream), który jest koncepcją przyjętą do realizacji przez Rosję po zablokowaniu przez UE budowy magistrali South Streem (Komisja Europejska zgłosiła zastrzeżenia do umów dotyczących projektu, zawartych przez Gazprom z kilkoma krajami UE). KE ma nadzieję, że strony tego projektu uwzględnią reguł europejskich, w tym dostępu do sieci przesyłowej. Gazociąg ma przebiegać od tłoczni Russkaja koło Anapy, w Kraju Krasnodarskim, pod Morzem Czarnym do Turcji, a następnie do jej granicy z Grecją. Planowana moc przesyłowa to 63 mld metrów sześciennych rocznie (podobnie jak South Streem). Temat omawiał prezydent Rosji z premierem Grecji. Rosja zadeklarowała Grecji kredyt na budowę greckiej części magistrali gazowej.
• Francuskie władze wszczęły śledztwo przeciwko filii banku HSBC (Hongkong and Shanghai Banking Corporation) w Szwajcarii w związku z podejrzeniem o przestępstwa podatkowe. To kolejne śledztwo ws. podejrzanych praktyk HSBC, a działania takie prowadzone są już w USA, Belgii i Argentynie. Francuski prokurator zażądał od HSBC kaucji wysokości 1 mld euro na poczet ewentualnych kar, odszkodowań oraz jako gwarancji, że bank będzie reprezentowany w sądzie, jeśli sprawa trafi na wokandę. Główna siedziba banku znajduje się w Londynie. Bank jest podejrzany o pranie pieniędzy. Bank ten pomagał swoim zamożnym klientom (w tym 512 klientom związanym z Polską) w uchylaniu się od płacenia podatków od pieniędzy zdeponowanych na kontach w Szwajcarii.
• Rosyjski koncern energetyczny Rosnieft poinformował, że opóźni rozpoczęcie budowy fabryki skroplonego gazu ziemnego na wyspie Sachalin na Oceanie Spokojnym o co najmniej dwa lata. To skutek spadku cen ropy i gazu, trudności w zdobyciu środków finansowych na inwestycje i zastosowanych wobec Rosji sankcji. Z podobnych przyczyn Rosnieft musiał też zawiesić odwierty na złożach arktycznych, bo sankcje nałożone na Rosję z wstrzymały współpracę z ExxonMobil. Warto dodać, że Rosja jest największym światowym eksporterem gazu naturalnego. Większość wydobycia jest przesyłana gazociągami do Europy. W postaci skroplonej może być transportowany statkami do odbiorców w Azji.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

GRECJA SPŁACIŁA KREDYT

Wbrew spekulacjom o konieczności wprowadzenia zmian do harmonogramu spłaty kredytu udzielonego Grecji przez MFW, w czwartek uwagę inwestorów przyciągnęły doniesienia o terminowym uregulowaniu należności przez rząd w Atenach. Jak wynika z informacji opublikowanych przez "Wall Street Journal", mimo poważnych kłopotów finansowych, z jakimi cały czas zmaga się Grecja, premier Aleksis Tsipras zdecydował się na zwrócenie unijnym kredytodawcom raty w wysokości 450 mld euro...

Wiadomość o otrzymaniu środków potwierdziła także szefowa MFW, Christine Lagarde, w czasie przemówienia wygłoszonego wczoraj na forum Rady Atlantyckiej – wszystko wskazuje więc na to, że szanse Greków na przyznanie kolejnej pożyczki znacząco wzrosły. Zdaniem rzecznika Komisji Europejskiej, Margaritisa Schinasa w ostatnim czasie nastąpił istotny postęp w rozmowach na temat greckich reform, będących warunkiem postawionym przez kraje Unii Europejskie. Ostateczna decyzja w tej sprawie ma zostać podjęta przez Eurogrupę 24 kwietnia.

Piątkowa sesja rozpoczęła się od publikacji danych obrazujących dynamikę inflacji CPI i PPI w Państwie Środka. Rano poznaliśmy także wiadomości o tempie produkcji przemysłowej we Francji i Wielkiej Brytanii. Popołudniu uwagę inwestorów przyciągną natomiast wiadomości napływające zza Oceanu, w tym informacje o stopie bezrobocia w Kanadzie (prognoza 6.8%) oraz budżecie federalnym Stanów Zjednoczonych (prognoza -44 mld USD).

dr Maciej Jędrzejak, Dyrektor Zarządzający Saxo Bank Polska