Europa: wydarzenia tygodnia 38/2014

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 37/2014

• Wg Eurostat-u inflacja w strefie euro wyniosła w sierpniu 0,4 proc. r/r. W lipcu ceny konsumpcyjne również wzrosły o 0,4 proc. r/r.
• Bank centralny SNB prognozuje, że PKB Szwajcarii wzrośnie w 2014 r. tylko o 1,5 proc. Wcześniejsza prognozowa to wzrost o 2,0 proc. Bank pozostawił bez zmian limit kursu franka na poziomie 1,20 za euro (wprowadzono go 6 września 2011 r.), utrzymał też na dotychczasowym poziomie stopy procentowe.
• Eksperci z KE przedstawili nowe propozycje dot. wsparcia dla unijnych rolników, którzy ponieśli straty z powodu rosyjskiego embarga na żywność. Wiele wskazuje na to, że mogą być niekorzystne dla części polskich producentów. Jak wiadomo w połowie sierpnia odblokowano 125 mln euro na rekompensaty za wycofanie z rynku niektórych szybko psujących się owoców i warzyw. KE zawiesiła jednak ten mechanizm, bo w sumie wnioski przekroczyły poziom 125 mln euro, a niektóre wnioski budziły zastrzeżenia (wynikała z nich wielkość produkcji kilka razy większa niż średni roczny eksport UE do Rosji...). Ponad 85 proc. wniosków o wsparcie pochodziło z Polski i to głównie one wzbudzały wątpliwości.
• W Szwajcarii, w prywatnej rezydencji twórcy Światowego Forum Gospodarczego Klausa Schwaba spotkała się grupa 17 szefów największych koncernów i polityków z Niemiec, Rosji i Ukrainy. W tym gronie byli też ci rosyjscy szefowie firm, które są objęte unijnymi sankcjami. Ze strony niemieckiej w spotkaniu uczestniczył szef niemieckiego koncernu Siemens Joe Kaeser, był też szef koncernu BASF Kurt Bock. W grupie rosyjskiej w rozmowach uczestniczył prezes Sbierbanku German Gref i Andriej Kostin z banku VTB (oba banki objęte są amerykańskimi i unijnymi sankcjami). W spotkaniu wziął udział między innymi ukraiński oligarcha i zięć byłego prezydenta tego kraju Leonida Kuczmy, Wiktor Pinczuk. Z komunikacie po tym spotkaniu wynika, że jego uczestnicy opracowali 10-punktowy plan, którego głównymi elementami są: zniesienie sankcji oraz neutralność Ukrainy na wzór Szwajcarii (na co naciska Rosja). Media główną rolę inicjatora tego spotkania przypisują szefowi Siemensa, który spotkał się z prezydentem Rosji Władimirem Putinem i rosyjskimi przedsiębiorcami w Moskwie zaraz po aneksji Krymu przez Rosjan. Siemens jest obecny w Rosji od 1853 roku. Siemens i inne niemieckie koncerny sprzeciwiały się sankcjom ekonomicznym nałożonym na Rosję, chociaż później podporządkowały się decyzji rządu Angeli Merkel. Obroty Siemensa w Rosji są szacowane na 2 mld euro. Na terenie Rosji działa obecnie 6,2 tys. niemieckich firm.
• Według Fitch Ratings jest mało prawdopodobne, by Europie udało się zmniejszyć uzależnienie od rosyjskich surowców energetycznych. Chodzi tu o rosyjski gaz od którego UE nie uniezależni się w ciągu najbliższej dekady, a być może nawet w dłuższym okresie. Poprawa bezpieczeństwa energetycznego UE poprzez zmniejszenie europejskiego uzależnienia od Rosji wymagałaby albo znaczącej redukcji całkowitego popytu na gaz lub dużego zwiększenia alternatywnych źródeł zaopatrzenia - ale żadne z tych rozwiązań nie jest prawdopodobne. Według Fitcha, należy spodziewać się wzrostu zużycia energii w nadchodzących latach. Fitch zwraca też uwagę, że Rosja dostarcza także 26% zużywanego w Unii Europejskiej węgla kamiennego i jest jedynym dostawcą paliwa do elektrowni atomowych w wielu krajach.
• EBOiR podniósł tegoroczną prognozę wzrostu w regionie Europy Środkowo-Wschodniej do 2,5 proc. Prognoza na 2015 r. dla została podniesiona do 2,8 proc. Bank podniósł też tegoroczną prognozę wzrostu dla Węgier do 2,8 proc., ale na przyszły rok bank prognozuje spowolnienie wzrostu o 2,2 proc. Eksperci banku podnieśli na 2014 rok do 3 proc. prognozę PKB dla Turcji, podnosząc też do 3,2 proc. prognozę na 2015 rok. Bank spodziewa się w tym roku spadku PKB na Ukrainie o 8 proc., a prognoza na 2015 r. wynosi minus 3 proc. Bank podtrzymał również prognozę zerowej dynamiki w Rosji w 2014 r. i obniżył prognozę na 2015 r. do minus 0,2 proc.
• Pogarsza się sytuacja gospodarcza Rosji (to konsekwencja m.in. sankcji wprowadzonych przez kraje zachodnie), a mimo to Kreml zamierza na 2015 rok wzrost budżetu wojskowego o 21,2 proc.(do 78,3 mld USD).
• Produkt krajowy brutto Ukrainy może się w 2014 roku zmniejszyć o 6 proc. Jest to jednak optymistyczna prognoza, bo MFW szacuje tegoroczną spodziewaną redukcję PKB na 6,5 proc. Natomiast według. ukraińskiego banku centralnego spadek PKB wyniesie ok. 10 proc. Planowana jest reforma podatkowa i po jej przyjęciu rząd przewiduje wzrost gospodarczy na poziomie 2 proc. Przewiduje się: reformę podatku dochodowego i podatek od zysku przedsiębiorstw oraz składek na ubezpieczenie społeczne. Będą też wprowadzone reformy w sektorach socjalnym, fiskalnym i publicznym.
• Przeciwnicy secesji Szkocji z W. Brytanii wygrali referendum niepodległościowe uzyskując poparcie 55,3 proc. głosujących. Po ogłoszeniu wyników brytyjski premier David Cameron zapowiedział przyznanie szerszych kompetencji Szkocji, Walii i Irlandii Północnej.
• Opel zapowiada zmniejszenie produkcji w Rosji. Przyczyną jest spadek koniunktury na rosyjskim rynku motoryzacyjnym.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

WEDŁUG STANÓW ZJEDNOCZONYCH ROSJA ŁAMIE SANKCJE NARZUCONE NA IRAN

Według Fundacji Programów Pomocy dla Rolnictwa (FAMMU/FAPA) Rosja i Iran prowadzą rozmowy o wymianie (w pierwszym etapie) 1-2 mln ton rosyjskiego zboża o wartości do 500 mln USD za irańską ropę. Analitycy szacują, ze w tym roku Iran sprowadzi 5-7 mln ton zboża. Obecne ceny z dostawą do portów Morza Czarnego są na poziomie ok. 244 USD/tonę. USA są przeciwne temu kontraktowi. Ostrzegają Rosję i Iran, że będzie to miało negatywny wpływ na dalsze rozmowy o irańskim programie nuklearnym i redukcji sankcji ekonomicznych wobec Iranu...

Rosja w tym roku miała bardzo dobre zbiory zbóż najwyższe od sześciu lat. W tym roku z rosyjskich pól zebrano już 50 mln ton zbóż z 64 proc. obsianego areału i w lipcu rozpoczęto już jego eksport. Eksperci szacują, że na eksport zostanie skierowane 22 mln ton pszenicy w całym sezonie handlowym.

Wicedyrektor rosyjskiej firmy handlowej United Grain Company (UGC) Andrey Gormakh poinformował, że firma jest gotowa już teraz na dostawę od 1 do 2 mln ton zbóż.

Z kolei Iran miał słabe zbiory zbóż, znacznie poniżej oczekiwań. W poprzednich latach Iran sprowadzał około 5 mln ton zbóż rocznie, w bieżącym sezonie handlowym ilość ta może wzrosnąć do 6 mln ton. Według UGC, zapotrzebowanie w tym kraju na importowane zboże w skali roku jest szacowane na 5-7 mln ton. Według danych rosyjskich służb celnych, już w sierpniu br. eksport zbóż był wysoki, na poziomie 4,5 mln ton, w tym wyeksportowano 4,2 mln ton pszenicy. Sprzyjała mu deprecjacja rubla.

Jak podaje rosyjski Instytut Koniunktury Rynku Rolnego (IKAR), ceny eksportowe rosyjskiej pszenicy z dostawą do portów Morza Czarnego wynosiły 244 USD za tonę. W portach Morza Azowskiego płacono 220 USD/tonę.

Także Kazachstan ma nadzieję na zwiększenie eksportu zbóż do Iranu – nawet do 2,5 mln ton. Dostawy kazachskiego zboża na ten rynek mogą się zwiększyć po uruchomieniu irańskiego odcinka połączenia kolejowego pomiędzy Kazachstanem, Turkmenistanem i Iranem, co ma nastąpić w listopadzie br.

Henryk S. TUSZYŃSKI, Grupa Doradcza CGKL sp. z o.o.