Kondycja przedsiębiorstw - II kw. 2013 i prognoza III kw. 2013

Przeczytaj także: Polskie firmy nie boją się recesji

W II kw. br. można było zauważyć słabe symptomy poprawy popytu. Zaobserwowano zarówno wzrost stopnia wykorzystania mocy produkcyjnych, jak i obniżenie bariery popytowej. Mimo poprawy, znalezienie odbiorcy na oferowane produkty i usługi w dalszym ciągu pozostało najpoważniejszym problemem dla ankietowanych przedsiębiorstw. Najwięcej takich trudności zgłaszają, tak jak w poprzednich kwartałach, firmy budowlane. O problemach informują też przedsiębiorstwa handlowe, które borykają się ze zbyt dużymi zapasami towarów. Podwyższony poziom zapasów dotyka w dalszym ciągu przede wszystkim podmioty handlujące wyłącznie na rynku krajowym.

W III kw. br. można oczekiwać wzrostu popytu i zwiększenia liczby nowych zamówień. I choć przedsiębiorstwa nie są jeszcze przekonane o trwałości tej poprawy, wskazując na czynniki sezonowe, niemniej zwiększył się również odsetek firm, które planują wzrost produkcji.

Kolejny kwartał z rzędu sprzedaż na rynkach zagranicznych zapewniała przedsiębiorstwom wyższą rentowność i większą dynamikę przychodów niż sprzedaż krajowa, co obserwowano w postaci wyższych marż, poprawy opłacalności eksportu oraz wyższego stopnia wykorzystania mocy produkcyjnych w grupie eksporterów. Przełożyło się to na dalszy wzrost udziału eksportu w sprzedaży sektora przedsiębiorstw. Również po raz kolejny firmy sprzedające na rynkach międzynarodowych bardziej optymistycznie oceniały swoją kondycję ekonomiczną niż przedsiębiorstwa handlujące wyłącznie w kraju. W opinii eksporterów popyt na ich produkty i usługi w III kw. wyraźnie wzrośnie, a ich sytuacja powinna się nieznacznie poprawić, jednak sama sprzedaż zagraniczna może rosnąć nieco wolniej niż przed kwartałem.

W świetle prognoz firm sprzedających swoje produkty wyłącznie w kraju zapotrzebowanie na ich produkty i usługi może zwiększyć się nieznacznie, zaś ich kondycja powinna poprawić się istotnie. Warto tutaj zauważyć, że w grupie nieeksporterów znajdują się m.in. firmy z branży energetycznej, jak też z sekcji Dostawa wody i
gospodarowanie odpadami, gdzie sytuacja i jej perspektywy oceniane są optymistycznie, co wynika z silnej pozycji rynkowej obu tych branż, pozwalającej na stabilizację sprzedaży i utrzymanie relatywnie wysokiej rentowności.

Widać niewielkie symptomy poprawy na rynku pracy. Skala planowanych przyjęć nowych pracowników w III kw. br. nadal jednak nie będzie duża – odsetek firm, które zamierzają zwiększyć zatrudnienie jest zbliżony do odsetka przedsiębiorstw planujących zredukować liczbę pracowników.

Najwięcej optymizmu w prognozach zatrudnienia deklaruje przemysł oraz firmy z udziałem kapitału zagranicznego. W dalszym ciągu największe redukcje etatów zamierzają firmy budowlane.

Mimo niewielkich sygnałów poprawy, wynagrodzenia nadal będą rosły w niskim tempie. Dynamikę płac hamuje zarówno słaba presja załogi na podniesienie płac, jak i coraz częstsze zjawisko płacenia nowo przyjmowanym pracownikom niższych stawek niż osobom dotychczas zatrudnionym. Wzrosty wynagrodzeń planują przede wszystkim duże przedsiębiorstwa oraz przemysł.

W III kw. br. w dalszym ciągu obniżał się będzie odsetek firm planujących rozpoczęcie inwestycji, zwiększyć się tym samym może udział przedsiębiorstw zdecydowanych wydać na cele rozwojowe mniejszą kwotę niż w analogicznym okresie ub.r. Takie tendencje utrzymały się w większości analizowanych branż i klas w próbie, ale co istotne, nie dotknęły grupy największych podmiotów w próbie (2000+), a także energetyki oraz zbiorowości eksporterów, gdzie obserwowany był dalszy wzrost zainteresowania nowymi projektami inwestycyjnymi. Ze względu na wysoką koncentrację wydatków inwestycyjnych, ożywienie aktywności w wymienionych klasach powinno w dużej mierze złagodzić spadek nakładów deklarowany przez pozostałe podmioty w próbie.

Przedłużający się okres obniżonej aktywności inwestycyjnej budzić może obawy o utrzymanie przez przedsiębiorstwa ich przewagi konkurencyjnej, zwłaszcza jeśli chodzi o firmy konkurujące na rynkach międzynarodowych. Na razie jeszcze skala problemów wynikających z wstrzymywanych inwestycji i malejących nakładów na zakup środków trwałych nie jest zdaniem respondentów duża.