Aktywność ekonomiczna ludności I-III 2005

Przeczytaj także: Aktywność ekonomiczna ludności II kw. 2019

2.1. Pracujący według cech zawodowych

W I kwartale 2005 r. w charakterze pracowników najemnych pracowało 10283 tys. osób, tj. 74,7% ogółu pracujących (w stosunku do I kwartału 2004 r. więcej o 302 tys. osób, tj. o 2,2%: wśród mieszkających w miastach o 2,5%, na wsi – o 1,8%). W sektorze prywatnym pracowało 43,8% pracowników najemnych (wzrost o 1,7 pkt).

Własną działalność gospodarczą (np. właściciele/dzierżawcy gospodarstw/działek rolnych, przedsiębiorstw/zakładów produkcyjnych/usługowych, wykonujący tzw. „wolne zawody”) w I kwartale 2005 r. prowadziło 2789 tys. osób (20,3% pracujących ogółem). Większość osób pracowała na własny rachunek (nie zatrudniała pracowników). Pracodawcą było 528 tys. osób, tj. 4,0% pracujących ogółem, a 18,9% spośród prowadzących działalność gospodarczą. Ponad 2-krotnie częściej pracodawcami byli mężczyźni niż kobiety, blisko ¾ pracodawców mieszkało na terenie miast.

W porównaniu z I kwartałem 2004 r. wprawdzie zmniejszyła się liczba pracodawców w populacji mężczyzn (o 12 tys., tj. o 3,2% osób), ale zwiększyła się liczba kobiet-pracodawców (o 14 tys., tj. o 9,2%). W populacji mężczyzn za to wzrosła liczba osób pracujących na własny rachunek – o 36 tys., tj. o 2,5% (wśród kobiet spadek o 63 tys. osób, tj. o 7,4%).

W charakterze pomagających członków rodzin pracowało w I kwartale 2005 r. 695 tys. osób (5,0% ogółu pracujących), większość z nich mieszkała na wsi (608 tys., tj. 4,4%). Wśród nich przeważały kobiety (353 tys. wobec 255 tys. mężczyzn).

W stosunku do I kwartału 2004 r. liczba pomagających członków rodzin uległa niewielkim zmianom – zwiększyła się o 30 tys. osób, tj. o 4,5% (w miastach o 2,4%, na wsi - o 4,6%, wśród mężczyzn – o 8,6%, a wśród kobiet – o 1,5%).

Wśród pracowników najemnych rośnie odsetek osób posiadających umowę o pracę na czas określony – w I kwartale 2004 r. – 20,3% osób, w IV kwartale – 24,0%, a w I kwartale 2005 r. – 24,1% (25,2% spośród mężczyzn i 22,8% - kobiet). Ponad 40% osób pracujących na czas określony miało wykształcenie zasadnicze zawodowe, gimnazjalne i podstawowe (w populacji mężczyzn 52,1%, w populacji kobiet – 34,6%).

Niespełna 1/3 osób pracuje w sektorze publicznym (własność państwowa i samorządu terytorialnego). W porównaniu z I kwartałem 2004 r. odsetek ten zmniejszył się o 1,2 pkt – do poziomu 30,8% ogółu pracujących.

Pracujący w sektorze prywatnym stanowili w I kwartale 2005 r. 69,2% ogółu pracujących – w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego jest to wzrost o 1,2 pkt, ale w stosunku do poprzedniego kwartału – spadek o 1,1 pkt (m.in. zmniejszenie odsetka pomagających członków rodzin, pracujących w sektorze rolniczym).

Ponad połowa osób pracuje w sektorze usługowym. W I kwartale 2005 r. było to 7481 tys. osób, co stanowiło 54,3% pracujących ogółem (o 1,7% osób więcej niż przed rokiem, a zaledwie o 0,3% więcej niż w poprzednim kwartale). W usługach pracowało 67,7% spośród kobiet (43,7% spośród mężczyzn), 2 krotnie więcej osób spośród mieszkających w miastach niż na wsi (67,0% wobec 33,9%). Co ósma osoba pracowała w sektorze rolniczym (17,4% w populacji mężczyzn i 15,3% - kobiet), a niespełna co trzecia – w sektorze przemysłowym (38,9% spośród mężczyzn i 17,1% spośród kobiet).

2.2. Pracujący według wymiaru czasu pracy

Przeciętny tygodniowy czas pracy (w pracy głównej i dodatkowej) w I kwartale 2005 r. był zbliżony do tego sprzed roku i z poprzedniego kwartału – wyniósł niespełna 40 godzin (odpowiednio: 39,6, 40,0 i 39,9).

Kobiety pracują krócej niż mężczyźni. Ich przeciętny tygodniowy czas pracy w I kwartale roku praktycznie nie zmienił się. We wszystkich miejscach pracy kobiety w I kwartale 2005 r. przepracowały w tygodniu 37,0 godz., a więc o blisko 5 godzin mniej niż mężczyźni (41,8 godz.).

Osoby mieszkające w miastach (zarówno kobiety jak i mężczyźni) pracowały o ponad 2 godziny tygodniowo dłużej niż mieszkańcy wsi (40,6 godz. wobec 38,4 godz.). W populacji kobiet w miastach czas ten wyniósł 38,3 godz., a na wsi - 35,2 godz., zaś w populacji mężczyzn odpowiednio - 42,6 i 40,8 godz. Tygodniowy czas pracy kobiet w miastach był zatem dłuższy o 3 godz., a mężczyzn – o blisko 2 godz. niż na wsi.

Przeciętny tygodniowy czas pracy w głównym miejscu pracy był podobny jak przed rokiem: w sektorze publicznym wyniósł 37,4 godz. (dla pracowników najemnych), a w sektorze prywatnym – 39,4 godz. (41,0 godz. dla pracowników najemnych). Najdłużej pracowali pracodawcy, których tygodniowy czas pracy wyniósł 49,4 godz. (51,1godz. - mężczyźni, 45,9 godz. – kobiety) i był niewiele krótszy niż przed rokiem (49,9 godz.). Nie zmienił się także czas pracy pomagających członków rodzin w I kwartale – w 2005 r. przepracowali tygodniowo 27,0 godz. (dłużej pracowały kobiety niż mężczyźni – 27,4 godz. wobec 26,5 godz.).

W I kwartale 2005 r. taki sam odsetek osób co przed rokiem pracował w niepełnym wymiarze czasu (1477 tys. osób, czyli 10,7% ogółu pracujących). W niepełnym wymiarze czasu częściej pracowały kobiety niż mężczyźni (13,6% wobec 8,4%), mieszkańcy wsi niż miast (15,0% wobec 8,1%). Spośród mieszkających na wsi kobiet 19,6% pracowało w niepełnym wymiarze czasu (10,3% w miastach), podczas gdy w populacji mężczyzn na wsi udział ten wyniósł 11,8%, a w miastach - 6,1%.