Indeks biznesu PKPP Lewiatan I 2013

Przeczytaj także: Indeks biznesu PKPP Lewiatan XII 2012

Mamy dramatyczny spadek popytu wewnętrznego z powodu nie notowanej od ponad dwudziestu lat w Polsce redukcji spożycia indywidualnego. Konsumpcja, która była dotąd amortyzatorem gospodarki w wypadku dekoniunktury zagranicą, teraz staje się czynnikiem kryzysu przez procykliczną polityką makroekonomiczną, która dusząc popyt negatywnie wpływa na wzrost PKB, a dalej dochodów budżetowych, generując jednocześnie większy deficyt i bezrobocie. Przed recesją ratują nas tylko obroty z zagranicą, ale wątpliwe czy wystarczą do odwrócenia spadkowego trendu.

Indeks kwartalny, półroczny i roczny

Indeks Biznesu PKPP Lewiatan w pierwszym notowaniu tego roku w styczniu odnotował w ujęciu kwartalnym kolejny spadek o jeden punkt do poziomu 25 pkt. w stosunku do notowań z ostatniego kwartału ub. roku w grudniu, natomiast indeks roczny wzrósł o trzy punkty do 34 pkt. Oba indeksy pozostają nadal na najniższym poziomie od dziesięciu lat, jednak rożni ich dynamika, bo podczas gdy indeks kwartalny nadal maleje, indeks roczny zaczyna rosnąć. Sugeruje to oczekiwane dalszego pogorszenia koniunktury w pierwszym kwartale nowego roku w stosunku do ostatniego kwartału roku ubiegłego, ale jednocześnie że pomimo tego rok bieżący nie będzie gorszy od ubiegłego, czyli dno kryzysu miniemy do końca roku. Dane z gospodarki wskazują na utrzymujący się trend spadkowy w kolejnym czwartym kwartale ub. roku, którego najpewniej nie uda się wyhamować w pierwszym kwartale tego roku. Notowanie indeksu rocznego też nie rokuje w tym roku istotnej poprawy. Wydaje się, że przyczyny załamania koniunktury obecnie są nawet groźniejsze niż przed trzema laty, gdy winę można było zwalić na kryzys finansowy na świecie. Obecnie mamy dramatyczny spadek popytu wewnętrznego z powodu nie notowanej od ponad dwudziestu lat w Polsce redukcji spożycia indywidualnego. Konsumpcja, która była dotąd amortyzatorem gospodarki w wypadku dekoniunktury zagranicą, teraz staje się czynnikiem kryzysu zduszona aktualną procykliczną polityką makroekonomiczną, będącą kombinacją konsolidacji fiskalnej i restryktywnej polityki monetarnej. Spadek popytu konsumpcyjnego pogłębił presję na wyhamowanie inwestycji i załamanie w budownictwie. Od recesji ratują nas tylko obroty z zagranicą, ale wątpliwe czy wystarczą do odwrócenia spadkowego trendu.

Indeks popytu globalnego (ocenia konsumpcję krajową, eksport, inwestycje krajowe i zagraniczne)

Indeksy popytu wykazują dramatyczne załamanie i sięgnęły nie notowanego dotąd dna; indeks kwartalny jeszcze pogorszył się o dwa punkty w stosunku do ubiegłorocznego notowania do poziomu 6 pkt., ale indeks roczny już podniósł się o cztery punkty do 15 pkt. Indeksy popytu są grubo poniżej notowań dołka spowolnienia sprzed trzech lat, co potwierdza, że główną przyczyną obecnego załamania tempa wzrostu gospodarczego jest popyt krajowy, a szczególnie konsumpcja. Po wzroście opodatkowania, już od drugiego kwartału ub. roku mamy silne ograniczenie wydatków publicznych, co wpłynęło na spadek dynamiki konsumpcji indywidualnej, przez stagnację zatrudnienia i wzrost bezrobocia, a przy wysokiej inflacji na spadek płacy realnej. Jednocześnie nastąpiło zahamowanie inwestycji przedsiębiorstw wobec pogarszającej się koniunktury i kończących funduszy unijnych, czemu towarzyszy załamanie w budownictwie i redukcja zapasów. W efekcie obserwujemy od trzech miesięcy spadek produkcji sprzedanej przemysłu i w końcu spadek sprzedaży detalicznej. Jedynym komponentem popytu podtrzymującym dynamikę gospodarki pozostaje eksport netto, którego rola w łącznym popycie jest jednak znacznie mniejsza niż konsumpcji.

Indeks finansów (ocenia rentowność i płynność finansową przedsiębiorstw, zmiany realnej podaży kredytu oraz stopy procentowej)

Indeksy finansów wykazywały dotąd wysoką stabilność, uległy teraz wyraźnej poprawie, chociaż pozostają nadal poniżej połowy skali. Indeks kwartalny odnotował trzy-punktowy wzrost do 43 pkt, a indeks roczny skoczył o prawie dziesięć punktów podnosząc się do 48 pkt. Wprawdzie wyniki finansowe sektora przedsiębiorstw za trzy kwartały ub. roku wykazywały tendencję spadkową, ale wyniki sektora bankowego okazały się lepsze od oczekiwań, co wskazuje na istnienie solidnych fundamentów do odbudowy akcji kredytowej, gdy pojawi się odpowiedni popyt. Rozpoczęła się długo oczekiwana seria obniżek stóp procentowych, co daje szanse na pobudzenie akcji kredytowej, która pod koniec ub. roku prawie zamarła.