Rozwój demograficzny Polski 2012

Przeczytaj także: Rozwój demograficzny Polski 2011

W latach 1997-2007 obserwowano ubytek liczby ludności Polski; zmniejszyła się ona wówczas o prawie 179 tys. osób. Bezpośrednią przyczyną był notowany w latach 1984-2003 spadek liczby urodzeń przy prawie nieistotnych zmianach w liczbie zgonów (patrz wykres 1) i niezmiennie ujemnym saldzie migracji zagranicznych definitywnych (na pobyt stały).

Największy ubytek liczby ludności odnotowano w 2006 r. – o 32 tys. (tempo ubytku wyniosło minus 0,08%); spadek miał miejsce przede wszystkim w wyniku zwiększonej emigracji na pobyt stały. Dla porównania - w latach 90-tych ub. stulecia notowano przyrost liczby ludności na poziomie ok. +0,09% rocznie, natomiast w minionym 12-leciu średnioroczna stopa ubytku ludności wynosiła minus 0,14%.

Dzięki pozytywnym zmianom w poziomie zarówno urodzeń jak i zgonów przyrost naturalny w 2012 r. był dodatni i wyniósł prawie 10 tys.; przeciętnie - na każde 10 tys. ludności - przybyły 2 osoby (przed rokiem 3, ale w 2010 r. – 10 osób). W latach 90-tych wielkość przyrostu naturalnego malała wraz z obniżaniem się liczby urodzeń. W latach 2002-2005 odnotowywano ubytek naturalny ludności, największy w 2003 r., kiedy liczba zgonów była wyższa od liczby urodzeń o ponad 14 tys. Od 2006 r. przyrost naturalny znów jest dodatni, ale wyraźnie mniejszy w ostatnich dwóch latach. Współczynnik przyrostu naturalnego na wsi jest zdecydowanie wyższy i w 2011 r. wyniósł 0,8‰, w miastach liczby urodzeń i zgonów były podobnej wielkości.

Pod względem liczby ludności Polska znajduje się na 34 miejscu wśród krajów świata i na 6 w krajach Unii Europejskiej. W przypadku gęstości zaludnienia plasujemy się w grupie średnio zaludnionych państw europejskich. Na 1 km2 powierzchni mieszkają 123 osoby; w miastach ok. 1084, na terenach wiejskich 52. Nadal maleje liczba mieszkańców miast i udział ludności miejskiej w ogólnej liczbie ludności kraju; obecnie ludność miejska stanowi 60,6% (w 2000 r. – prawie 62%), natomiast sukcesywnie rośnie liczba ludności zamieszkałej na obszarach wiejskich – szczególnie wokół dużych miast.

Według wstępnych danych szacunkowych w 2012 roku liczba ludności zwiększyła się w 6 województwach (Tabl. 1). Od początku bieżącego stulecia największe tempo przyrostu rzeczywistego obserwuje się w woj. mazowieckim i pomorskim oraz małopolskim i wielkopolskim. Z kolei województwa, w których liczba ludności maleje najszybciej to świętokrzyskie, łódzkie oraz opolskie i lubelskie.

Migracje zagraniczne ludności

W latach 2007-2010 obserwowano spadek liczby wyjazdów za granicę na pobyt stały, ale od 2011 roku ponownie odnotowano ich niewielki wzrost. Szacuje się, że w 2012 r. na stałe opuściło Polskę ok. 21 tys. osób, tj. o ponad 1 tys. więcej niż w 2011 roku. Skala imigracji na pobyt stały utrzymała się na poziomie z 2011 r. (ok. 15 tys.), co spowodowało, że saldo migracji definitywnych w 2012 r. wynosiło -5,7 tys. (-4,3 tys. w roku poprzednim). Wśród imigrantów dominują Polacy, którzy po zamieszkiwaniu na stałe za granicą decydują się na powrót do kraju – w ostatnich latach stanowią oni prawie 90% wszystkich imigrantów.

Szacuje się, że w końcu 2011 r. poza granicami Polski przebywało czasowo 2060 tys. mieszkańców naszego kraju, tj. o ok. 60 tys. więcej niż w roku poprzednim. Wśród emigrantów dominowały osoby, które swój czasowy wyjazd za granicę łączyły z podejmowaniem pracy lub jej poszukiwaniem. Wyniki ostatniego spisu powszechnego wykazały, że w końcu marca 2011r. ogólny odsetek osób przebywających za granicą w związku z pracą wynosił ok. 73%. Odsetek ten różnił się w zależności od kraju przebywania; najwyższy - ok. 90% - odnotowano dla osób przebywających w Niderlandach. Szacuje się, że ponad 75% czasowych emigrantów przebywa za granicą co najmniej 1 rok. Najważniejszymi kierunkami polskiej emigracji czasowej w dalszym ciągu pozostają: w Europie - Wielka Brytania, Niemcy, Irlandia, Niderlandy i Włochy, a poza Europą - Stany Zjednoczone.