Wyniki budownictwa mieszkaniowego 2011

Przeczytaj także: Budowa mieszkań w I 2010 r.

Niezłej kondycji gospodarki towarzyszyły dwa niekorzystne zjawiska po stronie zachowań konsumentów. Po pierwsze, w minionym roku spadła dynamika przyrostu oszczędności. Według ostatnich danych NBP po trzech kwartałach 2011 r., spadły one o 1,3 proc., do 933 mld zł tj. 212 mld euro. Po drugie, pogarsza się wskaźnik optymizmu konsumentów (WOK) monitorowany przez IPSOS. W grudniu 2011 r. osiągnął on poziom najniższy od marca 2011 r. i mieliśmy do czynienia z załamaniem dotychczasowego trendu wzrostowego, wynikającym z napływających z mediów wypowiedzi ekspertów zapowiadających spowolnienie gospodarcze, wraz z sygnałami płynącymi z rządu przedstawiającymi konieczność wprowadzenia oszczędności jeśli chodzi o wydatki publiczne.

Na sytuację na rynku mieszkaniowym i deweloperskim w 2011 r. nie mniejszy wpływ niż wskaźniki makro wywierały czynniki o charakterze regulacyjno - prawnym. Chodzi przede wszystkim o wejście w życie w dwóch etapach rekomendacji S, przyjętej przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF). Rekomendacja S, która jest jedynie zalecaną „dobrą praktyką przy udzielaniu kredytów przez banki” może utrudnić 15 - 20 proc. klientów dostęp do kredytów hipotecznych. Ponieważ nakazuje ona bankom liczenie zdolności kredytowej dla maksymalnie 25-letniego okresu spłaty. Rekomendacja ograniczyła w znaczny sposób popyt na mieszkania, jak daleko, pokaże to praktyka w 2012 r.
Drugą determinantą sytuacji na rynku mieszkaniowym o charakterze branżowym, która weszła w życie w ub. roku była tzw. Ustawa deweloperska. Przyjęty jesienią przez Sejm akt prawny ma za zadanie zabezpieczyć interesy klientów tych deweloperów, którzy popadną w tarapaty finansowe czy wręcz zbankrutują. Ustawa utrudnia deweloperom „operowanie” środkami klientów, ale nie wpływa na realizację nowych projektów deweloperskich.

2011 r. upłynął też pod wpływem dyskusji o zmianach w rządowym programie „Rodzina na swoim”. Ostatecznie przyjęte rozwiązania już w ostatnim kwartale ub. roku wpłynęły na sytuację rynkową. Po pierwsze, zmusiły deweloperów do budowy tańszych mieszkań, o niższym standardzie, w gorszych lokalizacjach. Po drugie, nowelizacja spowodowała zmniejszenie metrażu budowanych mieszkań. Zmiany doprowadziły także, po stronie popytowej, do zmniejszenia liczby klientów, objętych pomocą. Można się spodziewać, że już w IV kw. 2011 r. spadnie liczba i wartość udzielanych wg zasad Ustawy kredytów mieszkaniowych.
Poza aspektami prawnymi i finansowymi trzecią ważną determinantą o charakterze branżowym, która odcisnęła swoje piętno w 2011 r. była rosnąca konkurencja między deweloperami, głównie cenowa, co pogłębiło trend obniżek cen PUM (powierzchni użytkowej mieszkań). Z kolei pracujące dla deweloperów firmy wykonawcze borykały się z realnie spadającymi cenami robót budowlano - montażowych, minimalny, nieco powyżej 1 proc, był też ubiegłoroczny wzrost cen podstawowych materiałów budowlanych.
Wyniki budownictwa mieszkaniowego

W całym 2011 r., według danych GUS, do użytku zostało oddanych 131,7 tys. mieszkań. Była to liczba o 3 proc niższa niż w 2010 r. i o 17,7 proc. mniejsza w porównaniu z 2009 r.
Po inwestorach indywidualnych - największy udział w ogólnej liczba wybudowanych mieszkań - mieli deweloperzy, na których w ub. roku przypadło 50,1 tys. oddanych lokali tj. 38 proc. ogółu. Deweloperzy w 2011 r. oddali do użytkowania o 6,2 proc miej mieszkań niż w 2010 r.

Taka ujemna dynamika to efekt spadku koniunktury budowlanej sprzed 18- 20 miesięcy, kiedy budownictwo znajdowało się w dołku.