Tydzień 53/2004 (27.12.2004-02.01.2005)

Przeczytaj także: Tydzień 52/2004 (20-26.12.2004)

• General Electric to czołowy, globalny koncern wywodzący się z pomysłów legendarnego dziś T.A. Edisona w końcu XIX wieku. Dziś zatrudnia on w 100 krajach ok. 300 tys. pracowników, a jego roczne przychody wynoszą ok. 135 mld USD. W Polsce koncern zlokalizował swoje interesy w Warszawie (przemysł lotniczy, bankowość), w Łodzi, Kłodzku, Bielsko-Białej (elektro-energetyka i automatyka) oraz w Gdańsku (ośrobek badawczo-rozwojowy) i zatrdnia ok. 5 tys. osób.
• Spada kurs amerykańskiej waluty. Pod koniec roku za euro płacono już 1,3647 USD. Nie widać żadnych kroków na rynkach finansowych, które zapowiadałyby zatrzymanie tej spadkowej tendencji. Osłabł też japoński jen w stosunku do USD. Na polskim rynku za 1 USD płacono juz poniżej 3 zł (2,99 zł.). Ze euro płacono 4,06 zł.
• Przez wiele lat na na amerykańskim rynku samochodowym dominowały koncerny General Motors, Ford i Chrysler. W ubiegłym roku Toyota wyprzedzając Forda zajęła drugie miejsce. W opinii ekspertów do końca tej dekady na amerykańskim rynku czołówkę będą stanowić GM (25%) i Ford (19%), z którymi konkurować będą Toyota i Hyundai/Kia.
• Rośnie eksport rosyjskiej ropy do Chin. Nowa umowa przewiduje w tym roku zwiekszenie przez Łukoil dostaw z zakontraktowanych mln ton, do 10 mln ton. Do 2007 roku dostawy te wzrosną do 15 mln ton rocznie. Transport ropy zabezpieczą rosyjskie koleje.
• Według Międzynarodowego Instytutu Żelaza i Stai (IISI) w dniu 20 grudnia światowa produkcja stali przekroczyła 1 mld ton. Dziennie cały świat produkuje 2,8 mln ton.
• Ceny ropy w dalszym ciągu spadają. Na londyńskiej giełdzie wynoszą one ok. 38,7USD /baryłkę.
• Rozpoczęły się przygotowania do formalnegp przejecia PeopleSoft przez Oracla. Na początek z PeopleSoft odeszli członkowie kierownictwa, którzy byli przeciwni tej transakcji. Transakcja ta jest warta 10,3 mld USD.
• B737 okazał się najlepiej sprzedającym się samolotem Boeinga. Koncern sprzedał dotąd 1600 tego typu maszyn.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

NAJWAŻNIEJSZE WYDARZENIE ROKU 2004 W ŚWIECIE

Koniec roku to moment sprzyjający podsumowaniom i refleksjom. Nasze wydawnictwo śledzi to, co ważnego dzisiaj dzieje się w globalnej gospodarce i co z tego wynika dla jej przyszłości. Analizujemy zmiany i mechanizmy, szeroko korzystając z opinii ekspertów. Mamy też własne oceny i prognozy rozwoju sytuacji.

Dla nas najpoważniejszym procesem w światowej gospodarce w 2004 roku jest to, co działo się na światowych rynkach walutowych, a mówiąc precyzyjniej, co działo się przede wszystkim z amerykańską walutą. Swoje zainteresowanie tym światowym problemem zaczęliśmy szkicem opublikowanym na przełomie 2003-2004 roku, a później systematycznie prezentowaliśmy komentarze, które omawiały ciąg dalszy tego ważnego procesu dla swiatowej gospodarki.

Spadek wartości amerykańskiego dolara nie jest przypadkowy. Jest on konsekwencją krytykowanej nie tylko w Europie, bo trudnej do zaakceptowania, polityki gospodarczej republikańskiej administracji Białego Domu. Popoprzednia, demokratyczna ekipa pozostawiła po sobie budżet zrównoważony. Obecna administracja w ciągu czterech ostatnich lat wywindowała na rekordowy poziom tak deficyt budżetowy, jak i deficyt w wymianie handlowej z zagranicą.
Dolar jest od prawie wieku walutą światową i jego pozycja nie jest już tylko wewnętrzną sprawą amerykańską, bo jego zdrowie ma istotny wpływ na stan i rozwój gospodarki prawie każdego kraju świata.

Jednym ze skutków spadku wartości dolara jest to, że trzeszczą w szwach gospodarki krajów, które nastawione są na produkcję eksportową (np. Japonia i Niemcy, a także w pewnym sensie Chiny). Skutki tego są widoczne także w Unii Europejskiej. Już w końcu poprzedniego tygodnia kurs euro/USD był na poziomie 1,3505, a w ostatnich dniach roku za euro płacono już nawet 1,3647USD co oznacza, że przekroczona została także kolejna magiczna granica kursów między tymi dwoma walutami. Tendencja spadkowa wartości USD zapoczątkowana w 2002 roku zaowocowała w 2004 roku spadkiem jego wartości o 6,7% wobec euro i o 3,3% wobec jena. Zbyt słabe niż oczekiwano wyniki gospodarki amerykańskiej nie pozwalają dziś na podwyżkę stóp procentowych przez Fed. Coraz wieksze są obawy, że kłopoty z opanowaniem obu deficytów pogłębią się i zniechęcą do kupowania aktywów nominowanych w walucie amerykańskiej.

Dotąd nie widać żadnych kroków Białego Domu, które wskazywałyby na szybką zmianę tej niepokojącej tendencji. Sygnały dochodzące do nas są coraz bardziej niepokojące, bo maleją wydatki konsumenckie na rynku amerykańskim, a administracja amerykańska niewiele robi (poza słownymi deklaracjami), by zatrzymac spadek wartości swojej waluty.

Kontynuowana jest też nie do końca korzystna dla naszych firm tendencja wzrostu wartości polskiej złotówki wobec innych walut. Wartość dolara na naszym rynku spada i ostatnio zeszła już poniżej 3 zł/USD ( na początku 2004 był jeszcze powyżej 4 zł/USD), chociaż od biedy można uznać to za proces neutralny dla naszej gospodarki, bo niższe są koszty sprowadzania surowców energetycznych (np. ropy i gazu, a także różnych surowców i komponentów), ale też niższe są dochody z eksportu rozliczanego w dolarach i większą konkurencję stanowią towary importowane ze strefy dolarowej dla krajowej produkcji.

Spada też kurs euro wobec złotego i coraz bardziej zbliża się do 4 zł/euro. Tu problem jest poważniejszy, bo nasza gospodarka jest napędzana eksportem unijnym, rozliczanym w euro. Niepokój eksporterów jest duży, bo jeszcze w pierwszym kwartale 2004 roku kurs euro był na poziomie ponad 4,9 zł/euro. Analitycy prognozują, że jeszcze na poczatku roku wartość złotówki dalej pójdzie w górę i te granice kursowe zostaną trwale przekroczone. Problem jest odpowiedź na pytanie, jak długo utrzyma się taka tendencja, kiedy i na jakim poziomie się zatrzyma.