Rynek energii w Polsce 2010

Przeczytaj także: Energetyczna polityka cenowa Polski

W chwili obecnej zdecydowana większość z tych wad rynku została usunięta, dzięki czemu w niedalekiej przyszłości można się spodziewać pełnego uwolnienia cen energii dla wszystkich grup odbiorców w Polsce. Kwestia ta ma bardzo istotne znaczenie przede wszystkim dla polskiej gospodarki. Utrzymywanie taryf dla odbiorców indywidualnych kreuje nieprawidłową strukturę cen energii dla poszczególnych grup odbiorców, co przejawia się w wyższych cenach energii dla odbiorców przemysłowych w stosunku do odbiorców indywidualnych. W Polsce ta różnica wynosi kilkanaście procent.

Według uczestników konferencji, drugim istotnym wyzwaniem, przed którym stoi rynek energii w Polsce, jest niewystarczająca wielkość inwestycji w nowe moce wytwórcze, mogąca doprowadzić w ciągu najbliższych kilku lat do niedoborów energii. Średni wiek polskich elektrowni jest jednym z najwyższych w Europie, co powoduje z jednej strony pilną potrzebę odnowienia istniejących mocy wytwórczych o niskiej sprawności i wysokiej awaryjności, a drugiej strony budowę dodatkowych nowych mocy wytwórczych, które pokryją przyszłe rosnące zapotrzebowanie na energię.

Odnowa istniejących starych źródeł wytwórczych, jak też inwestycje w dodatkowe nowe źródła wytwórcze w Polsce, wiąże się ściśle z unijnym systemem uprawnień do emisji CO2 (od 2013 roku uprawnienia do emisji CO2 w dużej części będą nabywane odpłatnie). Energia elektryczna jest wytwarzana w Polsce w ponad 90% w oparciu o spalanie lokalnych zasobów paliw kopalnych (węgiel kamienny i węgiel brunatny), czyli technologie o najwyższej emisji CO2. To powoduje, że przez najbliższe kilkadziesiąt lat te technologie będą dominować w polskiej energetyce, gdyż taki jest czas życia cyklu technologicznego. Prognozowany wzrost cen energii wynikający z potrzeby budowy nowych mocy wytwórczych oraz wysokiej emisji CO2 może być w Polsce najwyższy w porównaniu z innymi krajami europejskimi. Częściową alternatywą mogącą złagodzić ten wzrost cen energii jest rozbudowa trans-granicznych połączeń przesyłowych z sąsiadującymi systemami elektroenergetycznymi. Spowoduje to z jednej strony zwiększenie dostępu do zagranicznej energii, która powinna być tańsza od energii wytwarzanej w Polsce, a drugiej strony zmniejszy potrzeby inwestycji w nowe źródła energii na terenie Polski. W tym kontekście działania realizowane przez giełdy energii w postaci mechanizmu market coupling łączącego krajowe rynki energii nabierają ogromnego znaczenia. Jeśli dziś nie zadbamy o szybkie połączenie naszego rynku z ościennymi, jutro nasi sąsiedzi mogą nie być tym zainteresowani obawiając się, że doprowadzi to do wzrostu cen dla ich odbiorców końcowych.

Wszystkie te działania - budowa nowych źródeł wytwórczych, ograniczanie emisji, rozbudowa trans-granicznych połączeń przesyłowych – muszą się odbywać w sposób zharmonizowany, tak aby ich łączny wpływ ograniczał w maksymalnym stopniu przyszły wzrost cen energii. Ogromną rolę we wszystkich tych działaniach będzie pełnił sprawnie działający, konkurencyjny rynek energii, który poprzez mechanizmy rynkowe będzie racjonalizował cenę energii.