eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plWiadomościGospodarkaPrzemysł › Handel prywatnymi jednostkami pochłaniania CO2 w Polsce

Handel prywatnymi jednostkami pochłaniania CO2 w Polsce

2011-03-21 12:08

W ostatnim czasie do naszej kancelarii zgłaszają się skonsternowani klienci, będący właścicielami zalesionych gruntów, którzy otrzymują od różnych firm oferty na zakup praw do jednostek pochłaniania dwutlenku węgla (dalej "CO2"). Spółki oferują właścicielom podpisanie przedwstępnej umowy sprzedaży i są gotowe zapłacić za prawo do dysponowania przez 40 lat jednostkami pochłaniania CO2 , wytwarzanymi przez zalesiony grunt. W tym kontekście nasuwa się pytanie, czy taka umowa sprzedaży wpisuje się w ramy prawne obowiązujące w Polsce, a także czy nie naraża właścicieli zalesionych gruntów na szkodę lub ograniczenie potencjalnych zysków?

Przeczytaj także: Handel emisjami w Polsce i Europie

Pomysł obrotu jednostkami CO2 narodził się w wyniku ratyfikacji Protokołu z Kioto, który wszedł w życie w 2005 r. W Protokole 37 państw wysoko uprzemysłowionych i tzw. wschodzących zobowiązało się do ograniczenia w okresie 2008-2012 emisji gazów wywołujących efekt cieplarniany o co najmniej 5,2 proc. w stosunku do poziomu z 1990 r. Z uwagi na fakt, iż Polska ograniczyła emisję ponad zobowiązania, a co za tym idzie dysponowała nadwyżką zredukowanych jednostek emisji gazu cieplarnianego, konieczne stało się prawne uregulowanie zasad obrotu jednostkami przyznanej emisji. W ustawie z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji, zdefiniowane zostały jednostki pochłaniania oraz obrót nimi.

Jednostki pochłaniania określone zostały jako jeden megagram (1 Mg) CO2 pochłonięty w wyniku:
  • działalności człowieka mającej na celu zwiększenie pochłaniania CO2 przez gleby użytkowane rolniczo,
  • zmian sposobów użytkowania gruntów rolnych lub leśnych, w tym w zakresie zalesiania, ponownego zalesiania i wylesiania,
  • prowadzonej gospodarki leśnej. Jednostki pochłaniania mogą być dodatkowo wykorzystywane do zamiany na jednostki redukcji emisji odpowiadające pochłanianiu CO2 uzyskanemu w wyniku realizacji m.in. projektów zalesiania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Ustawa określa zasady obrotu i zarządzania jednostkami, w tym także zawierania umów, których przedmiotem jest obrót jednostkami przyznanej emisji. Jednostki przyznanej emisji mogą być przedmiotem międzynarodowych transakcji, zawieranych zarówno w formule umowy międzynarodowej, jak też umowy cywilnoprawnej. Stworzenie takiej możliwości znacznie zwiększa zdolność Polski do zawierania korzystnych transakcji poprzez zagwarantowanie zdolności elastycznego podejścia do różnych oczekiwań i warunków stawianych przez kupujących. Do tej pory Polska zawarła już cztery umowy na sprzedaż jednostek emisji, na których zarobiła w sumie ponad 80 mln euro. Należy podkreślić, że warunkiem dokonania sprzedaży jednostek przyznanej emisji jest zagwarantowanie przez sprzedającego wykorzystania całości przychodów ze sprzedaży na dofinansowanie przedsięwzięć związanych z szeroko pojętą ochroną klimatu i środowiska. W projektowanej treści ustawy zakładano możliwość uczestniczenia Lasów Państwowych, jak również wszystkich innych właścicieli lasów w krajowym systemie zarządzania jednostkami pochłaniania, jednak zostały one odrzucone w toku legislacji.

W związku z powyższym, możemy stwierdzić, iż aktualny stan prawny w Polsce nie stwarza podstaw prawnych do rozporządzania jednostkami pochłaniania CO2 przez osoby prywatne, bowiem powołana ustawa dopuszcza jedynie obrót między Polską a innym państwem – sygnatariuszem protokołu z Kioto. Z drugiej jednak strony, nie znajdujemy żadnych przepisów - czy to polskich czy unijnych - zabraniających zawarcia umowy przedwstępnej, jakie są proponowane naszym klientom. Brak regulacji stwarza jednak naszym zdaniem zagrożenia, na które warto zwrócić uwagę.

Przede wszystkim, niepokojący jest czas obowiązywania umowy - 40 lat - oraz brak możliwości negocjacji stawki w trakcie trwania umowy. Na chwilę obecną handel jednostkami pochłaniania w Polsce praktycznie nie istnieje, ale z uwagi na brak podstaw prawnych nie wiemy, jak sytuacja w tym zakresie będzie się kształtować w przyszłości. Musimy zatem mieć na uwadze również potencjalną stratę lub ograniczenie potencjalnych zysków po stronie sprzedających jednostki pochłaniania, bowiem za kilka lat, w przypadku ustanowienia ram formalno-prawnych dla tego procederu, proponowana kwota oraz warunki mogą okazać się całkowicie nieadekwatne do obowiązujących realiów.

W takiej sytuacji właściciele zalesionych gruntów powinni zabezpieczyć swoje interesy, poprzez wprowadzenie do proponowanych im do podpisu projektów przedwstępnych umów odpowiednich postanowień. Pozwoliłoby to im w przyszłości kształtować treść umowy przyrzeczonej w taki sposób, aby po wprowadzeniu ewentualnych regulacji prawnych w tym zakresie, nie zostali zupełnie na przysłowiowym lodzie. Mając powyższe na względzie, z uwagi na zbyt wielką liczbę znaków zapytania oraz potencjalne niebezpieczeństwo bezpowrotnej utraty prawa do rozporządzania lasami, w szczególności pobierania z nich potencjalnych pożytków z handlu jednostkami pochłaniania CO2 wytwarzanymi przez las, zawieranie umów przedwstępnych w wersjach proponowanych przez kupujących, wydaje się ryzykowne.

Przeczytaj także

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć jednostkę ZUS.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: