Analiza konkurencji jako element strategii rozwoju

Przeczytaj także: Na czym polega zarządzanie przez cele?

Intencją kolejnego kroku jest umiejętne zestawienie i analiza posiadanych danych. Intuicyjnym i wysoce praktycznym rozwiązaniem jest stworzenie prostego porównania konkurentów na danym wymiarze, np. zestawienie cen na analogiczne produkty / usługi, czy rynkowych udziałów graczy w sektorze. Uzyskane w ten sposób tzw. benchmarki pozwalają na porównanie się z konkurencją, wskazywanie liderów rynkowych na poszczególnych wymiarach, a w efekcie dostarczają dobrych wzorców i pomysłów na dalszy rozwój własnego biznesu.

Dziedzina nauki znana pod szerokim pojęciem zarządzania strategicznego oferuje szereg bardziej zaawansowanych narzędzi do analizy konkurencji, np. metody ustalania stopnia koncentracji sektora, czy wyodrębniania tzw. grup strategicznych (grup graczy o podobnych strategiach konkurowania na rynku).

Wyniki analizy konkurencji, a także innych elementów otoczenia bliższego i dalszego firmy w połączeniu z wynikami analizy wnętrza przedsiębiorstwa pozwalają na ocenę jego miejsca na rynku i stanowią wyjście do budowy planu strategicznego. Najprostszą metodą spójnego podsumowania analizy strategicznej (analizy firmy i jej otoczenia) jest macierz SWOT, w której zestawia się silne i słabe strony przedsiębiorstwa (strengths & weaknesses) z okazjami i zagrożeniami tkwiącymi na zewnętrz firmy (opportunities & threats). Praktyka wskazuje, iż jednym z najczęściej wskazywanych ograniczeń rozwoju organizacji (zagrożeń) jest właśnie intensywność marketingowych działań konkurencji.

Analiza SWOT może być wyjściem do generowania strategii przedsiębiorstwa, która jest jednym z finalnych kroków procesu planowania strategicznego. Kojarzenie poszczególnych kombinacji silnych i słabych stron firmy z szansami i zagrożeniami pozwala na sformułowanie założeń strategicznych. Wyróżnić tu można cztery grupy strategii:

• Strategie maxi-maxi – strategie silnej ekspansji i zdywersyfikowanego rozwoju, uzasadnione jeśli w firmie dominują silne strony, zaś w otoczeniu – szanse;
• Strategie mini-maxi – strategie polegające na wykorzystywaniu okazji zewnętrznych i minimalizacji ograniczeń wewnętrznych, uzasadnione jeśli w firmie dominują słabe strony, zaś w otoczeniu – szanse;
• Strategie maxi-mini – strategie, w których przedsiębiorstwo powinno wykorzystać swój wielki potencjał do minimalizacji zagrożeń zewnętrznych, uzasadnione jeśli w firmie dominują silne strony, zaś w otoczeniu – zagrożenia;
• Strategie mini-mini – strategie przetrwania lub wyjścia z biznesu, uzasadnione jeśli w firmie dominują słabe strony, zaś w otoczeniu – zagrożenia.

Otrzymane w ten sposób kierunki rozwoju stanowią determinantę do szczegółowego zaplanowania strategii przedsiębiorstwa.

Rozważania na temat roli analizy konkurencji w procesie generowania strategii firmy prowadzą do wniosku, iż dobra strategia nie może powstać bez tej właśnie analizy. Wpływ konkurencji na pozycję przedsiębiorstwa w branży jest bowiem jednym z najważniejszych czynników przyszłego rozwoju organizacji i powodzenia w realizacji założonych planów biznesowych. Uwzględnienie informacji o konkurencji na etapie planowania strategicznego urealnia wykonalność strategii przedsiębiorstwa i ułatwia jej implementację.