Rozwój demograficzny Polski 2000 - 2010

Przeczytaj także: Rozwój demograficzny Polski 2009

W konsekwencji nastąpiło podwyższenie średniego wieku rodzenia dziecka, który w 2009 r. wyniósł 28,3 roku wobec 26,1 w 2000 r. (wzrost o ponad 2 lata); wzrósł także - do 26,3 lat, tj. o 2,5 roku - średni wiek urodzenia pierwszego dziecka, który w 2000 r. wynosił 23,7 lat.






Zmieniła się także struktura poziomu wykształcenia matek. W 2009 r. - w stosunku do początku lat 90-tych - odsetek matek z wykształceniem wyższym wzrósł prawie sześciokrotnie, tj. z 6 do 34% (w 2000 r. wynosił 19%), natomiast istotnie zmniejszył się odsetek kobiet z wykształceniem podstawowym i bez wykształcenia - z 18% do niespełna 7% (w 2000 r. – 12%).

Obserwowane zmiany to efekt wyboru, jakiego coraz częściej dokonują ludzie młodzi decydując się najpierw na osiągnięcie określonego poziomu wykształcenia oraz stabilizacji ekonomicznej, a dopiero potem (około 30-tki) na założenie rodziny oraz jej powiększanie.

Dzietność kobiet w istotnym stopniu jest determinowana liczbą zawieranych związków małżeńskich. Obecnie ok. 80% dzieci rodzi się w rodzinach tworzonych przez prawnie zawarte związki małżeńskie, przy czym prawie połowa dzieci rodzi się w okresie pierwszych trzech lat trwania małżeństwa rodziców. Jednocześnie od kilkunastu lat systematycznie rośnie odsetek urodzeń pozamałżeńskich. Na początku lat 90-tych ze związków pozamałżeńskich rodziło się ok. 6-7% dzieci, w 2000 r. – 12%, zaś w ostatnich latach ok. 20%. Odsetek ten jest zdecydowanie wyższy w miastach i wynosi ok. 23%, na wsi – ok. 16%.

Rosnący współczynnik dzietności pozamałżeńskiej może oznaczać, że zwiększa się liczba rodzin tworzonych przez związki partnerskie lub wzrasta liczba matek samotnie wychowujących dzieci, tworzących rodziny niepełne.

Małżeństwa

Szacuje się, że w 2010 r. powstało ok. 230 tys. nowych związków małżeńskich, tj. o ok. 20 tys. mniej niż rok wcześniej. Od 2003 r. notowano wzrost liczby nowozawieranych małżeństw, jej spadek – obserwowany już drugi rok – może oznaczać zmniejszenie liczby urodzeń.
W minionym roku współczynnik małżeństw wyniósł 6,0‰ (o 0,6 pkt mniej niż w 2009 r.). Częstość zawierania małżeństw w miastach i na wsi jest podobna.

Niezmiennie wśród nowozawartych związków ok. 85% stanowią małżeństwa pierwsze, tj. panien z kawalerami. Małżeństwa wyznaniowe, tj. zawarte w kościołach i jednocześnie zarejestrowane w urzędach stanu cywilnego, stanowią prawie 70% zawieranych prawnie związków.