Dystrybucja farmaceutyczna 2009

Przeczytaj także: Dystrybucja farmaceutyczna w Polsce 2011

Rynek apteczny nasycony

W raporcie PMR pt. “Distribution on the pharmaceutical market in Central Europe 2010. Comparative analysis of Poland, Hungary, Romania, Czech Republic, Slovakia and Bulgaria” czytamy, że rok 2009 przyniósł spadek liczby aptek w niektórych krajach Europy Środkowej. W Polsce liczba placówek aptecznych zaczęła spadać od połowy 2009 r. Główną przyczyną redukcji w liczbie aptek jest nasycenie rynku, z powodu którego wiele placówek operowało poniżej progu opłacalności.

Z podobnymi problemami borykają się apteki w innych krajach regionu. W Czechach liczba aptek zaczęła już spadać w 2008 r., po raz pierwszy od 1990 r. Około 400 aptek może wkrótce zbankrutować na Węgrzech, ponieważ w tegorocznym budżecie rząd nie przewidział bezzwrotnej pomocy finansowej dostępnej wcześniej dla wybranych aptek. Kilkaset aptek zbankrutowało również w Bułgarii w 2009 r., a kolejne kilkaset było na skraju bankructwa, z powodu kryzysu ekonomicznego, obniżenia marż i ostatnich zmian w prawie.

Słowacja dopuszcza sprzedaż internetową

Regulacje dotyczące sprzedaży internetowej i wysyłkowej leków nie są jednorodne we wszystkich krajach regionu. „Najbardziej liberalne jest prawo w Polsce, w Czechach i na Słowacji, gdzie wszystkie leki OTC mogą być sprzedawane przez Internet. W Węgrzech ograniczona liczba leków OTC może być sprzedawana online. W Bułgarii i Rumunii taka sprzedaż również ma miejsce, ponieważ nie jest wprost zabroniona przez regulacje prawne w tych krajach” - mówi Monika Stefańczyk, główny analityk rynku farmaceutycznego PMR i współautorka raportu.

Na Słowacji internetowa sprzedaż leków została dopuszczona w grudniu 2009 r., a od połowy marca, kiedy rozporządzenie dotyczące zasad sprzedaży wysyłkowej weszło w życie, apteki mogą ubiegać się o pozwolenie na wysyłkową sprzedaż farmaceutyków.

Sprzedaż internetowa leków i sprzętu medycznego na Słowacji jest ograniczona do produktów dostępnych bez recepty i nie objętych ubezpieczeniem zdrowotnym. Wprowadzone zmiany zostały ocenione pozytywnie przez Słowacją Izbę Farmaceutów. Według Izby, obecne prawo przyczynia się do wzrostu bezpieczeństwa pacjentów, ponieważ w przeszłości dostawy leków przez Internet nie były dobrze monitorowane, a przez to często odbywały się bez przestrzegania podstawowych zasad logistyki. Często przedmiotem sprzedaży wysyłkowej były również produkty, które nawet nie były zarejestrowane na Słowacji.

Reorganizacja na rynku hurtowym

PMR podaje, iż przejęcie, w kwietniu 2009 r., dystrybutora leków Prosper przez Torfarm, innego czołowego polskiego dystrybutora było jednym z najważniejszych wydarzeń w segmencie dystrybucji farmaceutycznej w regionie w 2009 r. Po akwizycji grupa Torfarm kontroluje ponad 30% sprzedaży do aptek w Polsce.

W lipcu 2009 r. Farmacol, jeden z najważniejszych graczy na rynku, przejął 85% udziałów w innym hurtowniku – Cefarmie Białystok za 71,5 mln zł. Cefarm jest aktywny w północno-wschodniej części Polski i ma sieć apteczną składającą się z blisko 50 placówek.

W innych krajach regionu procesy konsolidacyjne nie były tak intensywne i nie miały miejsca żadne przejęcia i połączenia wśród największych graczy na rynku. Jakkolwiek, w marcu 2010 r. islandzki producent leków, Actavis, ogłosił, że sprzedał bułgarskiego dystrybutora leków – firmę Higia – prywatnemu inwestorowi. Nabywcą została Rosica Veselinova Velikova, osoba wcześniej nieznana w bułgarskiej branży farmaceutycznej. „Kolejne procesy konsolidacyjne mogą wkrótce mieć miejsce wśród bułgarskich dystrybutorów leków. Dużej liczbie małych hurtowni coraz ciężej jest bowiem pozostać konkurencyjnym w aspekcie cen leków i jakości dostarczanych usług. Najwięksi gracze również starają się optymalizować i racjonalizować swoje operacje, czego przykładem może być połączenie Sopharmy Trading z Sopharmą Logistics ogłoszone w styczniu 2010 r.” - mówi Agnieszka Stawarska, analityk rynku farmaceutycznego PMR i współautorka raportu.