Analiza strategiczna: model 5 sił Portera

Przeczytaj także: Zarządzanie firmą: zapewnienie ciągłości działania

Poszczególne czynniki zostały przedstawione na poniższym rysunku: Jeśli chodzi o siłę dostawców i nabywców warto zwrócić uwagę, że to właśnie Ci uczestnicy odpowiadają za relacje podaży i popytu w danym przedsiębiorstwie. Ważnym czynnikiem w relacjach z dostawcami i odbiorcami jest rodzaj produktu, którym handluje przedsiębiorstwo. W czasach kiedy instytucja państwa niestety dość aktywnie ingeruje w życie gospodarcze, nierzadko mamy do czynienia z występowaniem monopoli, które mogą zjawić się zarówno po stronie odbiorców jak i nabywców, wobec czego analizowane przedsiębiorstwo może być wysoce uzależnione od działalności tych podmiotów. Zawsze oczywiście istnieje możliwość integracji z dostawcą, jednakże nie zawsze taka sytuacja będzie prowadzić do pozytywnych skutków.

Oprócz dostawców i odbiorców mamy również do czynienia z możliwością pojawienia się nowych produktów lub substytutów oraz wejścia nowych producentów. Takie ryzyko jest w dość dużym stopniu uzależnione od następujących czynników:

• atrakcyjności sektora,
• wysokości barier wejścia,
• możliwości represji ze strony producentów sektora.

Oprócz przytoczonych czynników analizie poddaje się również konkurencję ze strony spółek wchodzących w skład sektora, na co wpływa m.in. koncentracja konkurencji, czyli ogólnego udziału największych graczy w danym rynku.

Synteza tych czynników oraz zadanie sobie wielu pokrewnych tej tematyce pytań pozwoli nam ocenić pokrótce atrakcyjność danego sektora i zanalizować spółkę pod względem jej pozycji strategicznej w danym sektorze. Wydaje się, że porterowska piątka to całkiem dobre narzędzie analizy. Występują jednak zarzuty, że model porterowski jest przeznaczony dla rynków statycznych. Co więcej, krytycy mówią również o przydatności modelu dla rynku jednorodnego pod względem produktowym, gdyż jego przydatność w przypadku szerszej analizy (całego sektora gospodarki lub szerokiej gamy produktów) jest znikoma. Nie ulega jednak wątpliwości, że dokonując analizy przedsiębiorstwa, 5 sił Portera jest wciąż modelem o bardzo mocno zakorzenionym znaczeniu.