Normalizacja korzystna dla firm

Przeczytaj także: Zarządzanie jakością: cechy dobrego audytora

Normy kojarzą się wciąż polskim przedsiębiorcom z wymogami narzucanymi przez państwo, które zamiast wspierać rozwój gospodarki, znacznie ją ograniczało i kontrolowało. Opracowane za PRL-u przez odpowiednich ministrów tzw. normy branżowe szczegółowo określały proces wytwarzania niemal wszystkiego od butów po samochody. Zwalniały jednak producenta od odpowiedzialności, ale przede wszystkim od konieczności poszukiwania innowacyjnych rozwiązań, które wpływałyby na rozwój poszczególnych firm, a co za tym idzie także całej gospodarki.

Dopiero w 1994 roku zniesiono zasadę obligatoryjności. Do naszego systemu włączono kilkanaście tysięcy norm unijnych. Dziś, wyrób spełniający normę polską wdrażającą normę europejską , automatycznie spełnia też normy innego kraju w UE. Normalizacja jest dobrowolna, ale producent ponosi całkowitą odpowiedzialność za wyrób czy usługę, nawet jeżeli przy ich wytworzeniu spełniał wymagania normy.

– W naszym kraju, zgodnie z ustawą o normalizacji z 12 września 2002, stosowanie norm jest dobrowolne – mówi Tomasz Schweitzer, prezes Polskiego Komitetu Normalizacyjnego (PKN). To właśnie PKN odpowiedzialny jest za koordynację prac normalizacyjnych na terenie Polski, a także publikowanie i dystrybucję norm oraz innych produktów normalizacyjnych. – Rezygnacja z systemu obligatoryjnego miała na celu dostosowanie polskiego systemu do europejskiego prawa dotyczącego swobodnego przepływu towarów i usług w Europejskim Obszarze Gospodarczym i udziału Polski w Jednolitym Rynku Europejskim – dodaje.

Norma dla każdego

W polskim systemie normalizacyjnym do 9 października 2009 r. opublikowano niemal 79 tysięcy dokumentów. Aktualnych norm PN i polskich dokumentów normalizacyjnych PKN jest dokładnie 32 922, wycofanych - 45 537, a projektów norm – ponad 4 tysiące. Jak się w tym gąszczu nie zgubić? Najprostszy podział obejmuje normy: „własne” (to te, których numer poprzedzony jest literami od A do Z np. PN-A-...), wprowadzone normy europejskie (nazwa zaczyna się od PN-EN...) lub międzynarodowe (PN-IEC..., PN-ISO …). PN-EN wprowadzających normy organizacji europejskich (CEN, CENELEC) jest 21 121. Dużo mniej jest Polskich Norm wprowadzających normy organizacji międzynarodowych (ISO, IEC), bo tylko 2 777. Norm własnych jest 9024. Regulują one w zasadzie wszystkie dziedziny biznesu, począwszy od gospodarki żywnościowej, poprzez budownictwo, na usługach skończywszy.

– Normalizacja dąży do powszechnego stosowania tej samej terminologii, definicji, oznaczeń i symboli na całym świecie. To zatem zrozumiały wszędzie „język” porozumiewania się przedsiębiorców z konsumentami w zakresie jakości i bezpieczeństwa wyrobów. Normalizacja może być wprowadzana praktycznie w każdej dziedzinie biznesu, niezależnie od profilu działalności i wielkości przedsiębiorstwa, jeżeli tylko przedsiębiorcy uznają, że takich norm potrzebują – mówi Tomasz Schweitzer.

Zgadza się z nim Piotr Popławski, Technical Manager z Bureau Veritas Certification, biura, które od lat specjalizuje się w certyfikowaniu systemów zarządzania i produktów w ponad 140 krajach:
– Wybijającym się sektorem jest przemysł spożywczy. Wyraźne zainteresowanie certyfikacją zauważamy również w takich sektorach jak motoryzacja i lotnictwo, gdzie surowe standardy kontroli jakości są na porządku dziennym. Coraz częściej certyfikowana jest też branża usługowa, przemysłowa oraz transportowo-logistyczna – wymienia Piotr Popławski.