Plany inwestycyjne firm a kryzys

Przeczytaj także: Plany inwestycyjne firm na 2010 r.

W kwietniu 2009 roku PKPP Lewiatan przeprowadziła reprezentatywne badanie na grupie średnich i dużych polskich przedsiębiorstw, którego celem była weryfikacja realnego wpływu osłabienia gospodarczego na strategie inwestycyjne przedsiębiorstw oraz diagnoza wizerunku dotacji unijnych wśród przedsiębiorców.

Z badania wynika, że inaczej niż to było na początku transformacji, większość polskich przedsiębiorstw przygotowuje obecnie strategię inwestycyjną (41%) lub plany inwestycyjne (29%). Ciągle jednak blisko co piąta firma realizuje swoje inwestycje nie posiadając strategii ani planu. Przedsiębiorcy przyznają, że niekiedy przystępowali do sporządzania planów motywowani wymogami banków lub instytucji rozdzielających granty unijne. Istotnie częściej niż przeciętnie w populacji, strategię inwestycyjną budują firmy duże (63%) oraz firmy zajmujące się eksportem i/bądź importem (71%).

Osłabienie gospodarcze zmusiło oczywiście przedsiębiorców do przemyślenia planów inwestycyjnych. Ich decyzje są zróżnicowane, uzależnione od perspektyw rozwoju branży, a także od sytuacji finansowej konkretnej firmy. Zdecydowanie nie widać objawów paniki. Optymistycznym sygnałem są deklaracje przedstawicieli połowy przedsiębiorstw (51%), że pomimo kryzysu będą kontynuować inwestycje zgodnie z wcześniejszym harmonogramem.

42% badanych firm stwierdziło, że kryzys spowodował zmianę ich planów. W tej grupie firm jedynie 2% przedsiębiorców definitywnie zrezygnowało z inwestycji, ale też taki sam odsetek postanowił zwiększyć inwestycje. W przypadku większości przedsiębiorstw modyfikacje polegały na ograniczeniu skali planowanych inwestycji (54%). W co trzeciej firmie odłożono wszystkie planowane inwestycje na przyszłość (33%). Czy zostaną one podjęte, zależeć będzie od przebiegu kryzysu ekonomicznego, a w konsekwencji od zmian popytu na rynku krajowym i u odbiorców zagranicznych.

Jakie firmy częściej zmieniały plany?

Istotnie częściej plany modyfikowały przedsiębiorstwa relatywnie bardziej zadłużone (65% w przypadku firm, w których zobowiązania stanowiły od 51% do 80% aktywów), przedsiębiorstwa eksportujące i importujące (59%), a patrząc od strony sektorów - zajmujące się budownictwem (aż 84% zrezygnowało z inwestycji).

Na czym polegały zmiany?
Firmy rezygnowały lub zmniejszały inwestycje przede wszystkim w rzeczowy majątek trwały (92%). PKPP Lewiatan pozytywnie ocenia fakt, że tylko niewielki odsetek firm całkowicie rezygnuje z inwestycji w nowe technologie (3%) i kapitał ludzki (6%), choć jednocześnie niepokojące jest przekonanie większości firm (51%), że czas kryzysu jest niesprzyjający dla inwestycji w innowacje. Takie podejście może spowodować, że polska gospodarka po wygaśnięciu kryzysu ciągle znajdować się będzie na równie niskiej pozycji konkurencyjnej jak obecnie. Tym bardziej warto wspierać te firmy (38% badanych), które chcą wykorzystać czas kryzysu na inwestycje. Więcej takich firm jest w grupie przedsiębiorstw dużych (46%), importerów (47%), produkujących dobra zaopatrzeniowe (42%) oraz takich, w których kobiety stoją na czele lub są w składzie zarządu firmy (70%).