Europerspektywy w sektorze MSP

Przeczytaj także: Ciemna strona Unii

Wyniki ankiet wskazują na to, że większość przedsiębiorców uważa poziom swojej wiedzy na temat zmian, jakie czekają ich firmy po przystąpieniu Polski do UE za wystarczający 56 procent ankietowanych uznało go za dobry (raczej źle ocenia swoje wiadomości na ten temat 38 procent badanych). Jednocześnie większość uczestników badania uznaje, że brakuje im informacji dotyczących działań, jakie powinni podjąć, aby dostosować swoje firmy do wymogów UE na brak takich danych wskazało 58 procent respondentów; tylko 24 procent ankietowanych uważa, że ma wystarczające informacje na ten temat.

Najczęściej przedsiębiorcom brakuje informacji z dziedziny prawa, ustawodawstwa i przepisów certyfikacyjnych. Najwięcej respondentów za najistotniejszy czynnik ograniczający możliwość podniesienia efektywności i umocnienia pozycji ich firmy uważa brak wiedzy z dziedziny strategii konkurencyjności (68 procent), sprzedaży i relacji z klientami (59 procent), marketingu (57 procent). Połowa badanych chciałaby poprawić innowacyjność i kreatywność w działalności własnego przedsiębiorstwa.

Swoją wiedzę na temat integracji z Unią Europejską przedsiębiorcy czerpią przede wszystkim z udziału w szkoleniach i seminariach (81 procent) oraz ze stron internetowych (46 procent) i czasopism (44 procent).

Jako największą szansę dla swojej firmy związaną z wejściem Polski do UE, 67 procent badanych wskazało ujednolicenie i uproszczenie prawa, 59 procent uważa, że szansą dla ich przedsiębiorstwa jest możliwość działania na większym rynku, a połowa respondentów liczy na łatwiejszy dostęp do finansowania. 39 procent badanych z nadzieją oczekuje zniesienia barier celnych.

Im większy obecnie zasięg firmy tym częściej możliwość działania na większym rynku oraz zniesienie barier celnych są postrzegane jako szansa związana z wejściem do UE. Dotacje dla firm są uważane za potencjalną korzyść częściej wśród firm o obrocie rocznym netto do 1 mln złotych.

Również łatwiejszy dostęp do zagranicznych technologii częściej jako szansa jest postrzegany przez firmy o mniejszych obrotach (do 3,4 mln zł).

W ocenie 66 procent respondentów największym zagrożeniem dla ich firmy związanym z przystąpieniem Polski do UE jest wzrost konkurencji. Połowa badanych najbardziej obawia się ograniczeń wynikających z konieczności posiadania specjalnych pozwoleń i certyfikatów. Dla 42 procent poważną barierą jest nieznajomość klientów wspólnego rynku, a 26 procent najbardziej niepokoi wzrost cen. W przypadku najczęściej wymienianych zagrożeń nie ma istotnych różnic co do wielkości firm reprezentowanych przez respondentów zarówno firmy o rocznych obrotach do 3,4 mln, jak i te powyżej 10 mln wskazują podobne zjawiska.

Odpływ wykształconych pracowników do pracy za granicą nieco częściej jest postrzegany jako zagrożenie przez firmy zatrudniające więcej niż 10 pracowników. Zdecydowanie częściej konieczność prowadzenia interesów w obcych językach uważają za barierę przedstawiciele małych firm, o obrocie do 3,4 mln złotych (1/3 przedstawicieli tych firm wskazała ten czynnik).

Spośród wszystkich respondentów, 41 procent firm interesuje rynek europejski, 21 procent badanych chce ograniczyć swoją działalność tylko do rynku ogólnopolskiego. Jednocześnie 49 procent firm deklaruje, że podjęły już jakieś działania mające na celu podniesienie własnej konkurencyjności w UE, 45 procent respondentów jeszcze nic w tym kierunku nie zrobiło.

Częściej działania zmierzające do podniesienia swojej konkurencyjności przed wejściem Polski do UE podjęły firmy o obrocie powyżej 3,4 mln złotych (63 procent firm), wśród firm o obrocie do 3,4 mln złotych 38 procent. Wśród firm o międzynarodowym zasięgu 71 procent podjęło jakieś działania, podczas gdy wśród tych o zasięgu lokalnym jedynie 32 procent rozpoczęło starania o poprawę swoich perspektyw na wspólnym rynku. Spośród przygotowań, jakie podjęły firmy najwięcej związanych jest ze zdobywaniem certyfikatów, uczestnictwem w seminariach i szkoleniach oraz próbami nawiązania współpracy z zagranicznymi firmami.

57 procent firm (w tym 72 procent przedsiębiorstw od 1 do 3,4 mln zł obrotów) zamierza korzystać z funduszy pomocowych UE, jednocześnie 52 procent przedsiębiorców ocenia poziom swojej wiedzy na temat możliwości skorzystania z tych środków jako zły.

Badaniem zostali objęci przedsiębiorcy, którzy wzięli udział w seminariach organizowanych wspólnie przez Raiffeisen Bank Polska S.A. i Harvard Business Review Polska w ramach programu Europerspektywy praktyka biznesu w UE w październiku i listopadzie 2003 r. Seminaria odbyły się w 11 miastach Polski, a ich uczestnicy reprezentowali kadrę zarządzającą firm z sektora MSP. W programie uczestniczyło ponad 1000 osób z tego około 700 wzięło udział w badaniu.