Przemysł owocowy: istotna rola chłodni

Przeczytaj także: Ziemniaki z Cypru XI.2005-VI.2006

Prezes Towarzystwa Rozwoju Sadów Karłowatych, prof. Eberhard Makosz, twierdzi, że w zwykłej chłodni, przy obecnych wymaganiach, jabłka można przechowywać do stycznia, natomiast w sztucznej atmosferze - do kolejnego sezonu, czyli cały rok. Prof. Makosz obliczył, że koszt budowy przechowalni z kontrolowaną atmosferą na 1 kg jabłek wynosi około 2,5 zł. Przechowywanie owoców przez 6 miesięcy to koszt 0,49 zł/kg.

- Obecnie buduje się wiele takich obiektów dzięki unijnym dotacjom - zwrócił uwagę profesor Makosz. Ale przechowalnię można też wynająć. Wówczas koszt jest niższy i wynosi 25-30 gr/kg. Prezes spółki Sun Sad Zbigniew Kędzierski twierdzi, że sadownicy po sąsiedzku wynajmują sobie komory chłodnicze.

- Nikt nie jest w stanie przewidzieć, jakie będzie miał plony, często przechowalnie nie są wypełnione. Wówczas to miejsce można wynająć innemu sadownikowi - powiedział Zbigniew Kędzierski.

Zbigniew Przybyszewski, sadownik z Mazowsza, przechowuje różne odmiany jabłek nawet do maja-czerwca. Z jego wyliczeń wynika, że koszt przechowywania w chłodni z kontrolowaną atmosferą to 20-30 gr/kg. Przechowywać można jedynie owoce najwyższej jakości, tzw. klasy ekstra i I. Przechowywanie owoców klas niższych jest nieopłacalne.

Owoce nadal żyją

W przechowywanych owocach nadal zachodzą procesy fizjologiczne. Można je spowolnić stopniowo, modyfikując atmosferę w magazynach. W chłodniach komercyjnych owoce przechowuje się najczęściej w atmosferze zawierającej 21 proc. tlenu i 0 proc. dwutlenku węgla. Jest to tzw. normalna atmosfera. Natomiast przechowalnie, w których zawartość tlenu wynosi poniżej 3 proc., a dwutlenku węgla poniżej 5 proc., to przechowalnie z kontrolowaną atmosferą.

W takiej komorze wyróżniamy tak zwaną atmosferę standardową KA. Skład takiej atmosfery to 5 proc. dwutlenku węgla, 3 proc. tlenu oraz 92 proc. azotu. Innym rodzajem przechowalni jest tzw. ULO (ultra low oxygen - niskie stężenie tlenu), w której utrzymywane jest 1,5 tlenu, około 1,5 proc. dwutlenku węgla oraz 97 proc. azotu.

Większość odmian jabłek można przechowywać w atmosferze składającej się z 2 proc. tlenu oraz 2 proc. dwutlenku węgla.

Dla gruszek najlepszy jest 1 proc. tlenu.

Do odmian, które najlepiej przechowywać w niskich stężeniach CO2, należą Idared i Gloster. Ostatnie badania dowodzą, że niską zawartość dwutlenku węgla lubią także jabłka odmiany Cortland. Za wysokie zawartości tego gazu powodują szybkie uszkodzenia owoców. Przechowywanie w komorach ULO wymaga też utrzymania odpowiedniej temperatury. Jak wynika z informacji firmy Eco-system, zajmującej się usługami w zakresie chłodnictwa i klimatyzacji, najlepsza temperatura w komorach ULO to od 0 st. C do 3 st. C.

Urządzeniem, które można zastosować w przechowalniach, są chillery, czyli agregaty do schładzania cieczy.

Do obniżania temperatury w przechowalniach służą także chłodnice, które ze względu na dużą powierzchnię i rozstaw lamel szczególnie polecane są do komór na warzywa i owoce.

Zalety i wady KA

Według Eko-systemu, zaletą systemu KA jest potencjalne wydłużenie okresu przechowywania owoców lub warzyw przy zachowaniu wysokiej jakości handlowej. Osiąga się to poprzez zmniejszenie tempa procesów biochemicznych i fizjologicznych prowadzących do dojrzewania owoców, obniżenie poziomu czułości na działanie etylenu oraz spadek wrażliwości na niektóre choroby.