Lewiatan: sektor małych i średnich przedsiębiorstw 2008

Przeczytaj także: Pozapłacowe koszty pracy główną barierą rozwoju MSP

PKPP Lewiatan podała, że małe i średnie przedsiębiorstwa (MSP), czyli firmy zatrudniające do 249 pracowników, to 99,83% ogólnej liczby firm w Polsce, czyli ponad 1,7 mln aktywnych podmiotów gospodarczych. MSP zatrudniają 60% pracujących w sektorze przedsiębiorstw, mają 60-procentowy udział w przychodach sektora przedsiębiorstw, ale dysponują tylko nieco ponad 40% wartości aktywów. Charakteryzują się wyższą rentownością obrotu niż firmy duże. Charakteryzują się jeszcze jedną cechą – w okresie kryzysu na światowych rynkach finansowych oraz osłabienia koniunktury gospodarczej na świecie – ich właściciele są optymistami. A na pewno byli nimi jeszcze we wrześniu 2008 r., kiedy PKPP Lewiatan przeprowadziła reprezentatywne badanie – „Monitoring kondycji sektora MSP”.

Z badania wynika, że małe i średnie przedsiębiorstwa miały we wrześniu 2008 r. ogromne plany dotyczące swojej działalności w 2009 r. Prawie 75% MSP planowało wzrost przychodów, ponad 70% oczekiwało wzrostu zysków, 1/3 uważała, że ich udziały w rynku wzrosną. Ponad 40% planowało inwestycje, a blisko 40% - wypuszczenie nowych produktów i usług na rynek. Małe i średnie firmy planowały także wzrost nakładów na zakup nowych technologii. Oczekiwały ograniczenia szarej strefy. Oceniały, że poprawi się dostęp do kredytów, a kontrahenci będą płacili swoje zobowiązania w terminie. Mieli duże oczekiwania związane z dostępem do funduszy unijnych.

Średnie i duże firmy są po 3 kwartałach 2008 r. ciągle w dobrej kondycji

Jak zauważa PKPP Lewiatan, dane GUS dotyczące wyników przedsiębiorstw średnich i dużych (zatrudniających od 50 pracowników) po 3 kwartałach 2008 r. są także bardzo dobre, ale zawierają informacje o pierwszych oznakach osłabienia gospodarczego. Po pierwsze, od początku 2008 r. dynamika kosztów jest wyższa niż dynamika przychodów. Przyczyny wzrostu kosztów tkwią przede wszystkim we wzroście wynagrodzeń, które rosną znacznie szybciej niż koszty przedsiębiorstw ogółem. Przedsiębiorstwa wydają także znacznie więcej na usługi obce. Jest to efekt wydzielania coraz większych części własnych obszarów biznesowych poza firmę (outsourcing) dla szukania wyższej efektywności.

Jednak, wg ekspertów, na te decyzje wpływ mają także wysokie pozapłacowe koszty pracy i nieelastyczne prawo pracy, które w dobie działania opartego na projektach, zmuszają do ograniczania wzrostu zatrudnienia we własnej firmie. Drugą oznaką osłabienia gospodarczego jest malejąca liczba przedsiębiorstw osiągających dodatnie wyniki finansowe. Trzecia przesłanką w opinii PKPP Lewiatan, na której oprzeć można tezę, że osłabienie gospodarcze jest już odczuwane przez przedsiębiorstwa średnie i duże, jest zwiększanie się wartości straty netto ponoszonej przez przedsiębiorstwa. I czwartym wreszcie zjawiskiem, które można zaobserwować od początku 2008 r., jest spadek liczby przedsiębiorstw, które eksportują swoje produkty i usługi oraz obniżenie się udziału przychodów z eksportu w przychodach ogółem.

Tak wygląda sytuacja w przedsiębiorstwach średnich i dużych w opinii PKPP Lewiatan. Eksperci zauważają, że nie ma natomiast wiedzy o tym, jak wyglądają wyniki finansowe przedsiębiorstw mikro i małych w 2008 r., bowiem GUS podaje je z bardzo dużym opóźnieniem. Opierając się jednak na dynamice PKB można stwierdzić, że są porównywalnie dobre, jak firm średnich i dużych.

MSP osiągają od 3 lat bardzo dobre wyniki finansowe

Z badania PKPP Lewiatan wynika, że od 2006 r. blisko połowa MSP osiąga wyższe przychody ze sprzedaży niż w latach poprzednich. Prawie połowa osiąga także co roku wyższe zyski. Maleje liczba tych MSP, które tracą udziały w rynku. Coraz więcej firm inwestuje w rzeczowy majątek trwały. Jednocześnie osiągają to przy niewielkim poziomie zadłużenia. W 2008 r. 70% MSP nie miało żądnych zobowiązań, ani kredytowych, ani handlowych. Finansowało się w 100% ze środków własnych. Niespełna 3% firm korzystało z funduszy unijnych.