Gabinet Cieni BCC publikuje nowe wskazania dla rządu

Przeczytaj także: Gabinet Cieni BCC: nowe rekomendacje dla rządzących

Przedsiębiorczość i innowacje

BOŻENA LUBLIŃSKA-KASPRZAK, minister ds. przedsiębiorczości i innowacji w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC

Wprowadzenie regulacji, które rozwiążą problem przeterminowanych płatności. Ok. 80-90 proc. polskich firm deklaruje problemy z przeterminowanymi płatnościami. Wartość niezapłaconych faktur w portfelu firm wynosi średnio 22,7 proc. Według obecnych przepisów fakturę należy uiścić w ciągu 60 dni, jednak strony mogą ustalić inny termin. Powszechnym zjawiskiem jest narzucanie kontrahentom dłuższych – nawet 180-dniowych – terminów płatności, w szczególności dotyczy to podmiotów o nierównej pozycji rynkowej.

Poprawa efektywności procesów administracyjnych z perspektywy firmy oraz uproszczenie procedur dla przedsiębiorców poprzez wykorzystanie rozwiązań cyfrowych. Obecnie przedsiębiorcy bardzo wiele spraw muszą załatwiać w urzędach fizycznie, papierowo lub w wielu nieskoordynowanych i niekomunikujących się ze sobą serwisach.

Ubezpieczenia społeczne

DR WOJCIECH NAGEL, minister ds. ubezpieczeń społecznych Gospodarczy Gabinet Cieni BCC

Resortem właściwym dla obszaru problemowego jest Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Możliwości poprawienia warunków działalności gospodarczej należy upatrywać w kilku węzłowych zagadnieniach:

Podniesienie stopnia aktywizacji zawodowej,
w warunkach licznych ścieżek wyjścia z rynku pracy (m.in. przywileje emerytalne, emerytury pomostowe) oraz mechanizmów dezaktywujących, także w programach, które pozytywnie oddziałują na zmniejszenie ubóstwa na wsi i w mniejszych miastach. Pomimo tzw. bezrobocia frykcyjnego (poniżej 5% w pomiarze stopy bezrobocia UE), wiele osób pozostaje nieaktywnych zawodowo, korzystając z rozmaitych rodzajów pomocy socjalnej, rzeczowej, żywnościowej oraz zasiłków. Ograniczają one skłonność do pracy osób zdolnych do pracy. Niestety, w polskich warunkach podniesienie wskaźnika aktywności zawodowej powyżej 60% jest bardzo trudne do osiągnięcia i związane jest z socjalnym modelem realizowanej polityki społecznej. Z drugiej strony pewne ważne inicjatywy na rzecz osób niepełnosprawnych (tzw. odmrożenie progów, podniesienie renty socjalnej) zasługują na uznanie.

Wprowadzenie zasady domniemania uczciwości przedsiębiorcy, polegającej na uznaniu, iż prowadzi on swoje interesy w sposób uczciwy, płacąc składki i należne podatki oraz działając w granicach prawa. Należy odstąpić od zmasowanych kontroli ubezpieczalni wobec firm, które stosowały w sposób legalny umowy cywilno-prawne, a które obecnie, tuż przed okresem przedawnienia, są negowane. Sprawa dotyczy także orzecznictwa sądów pracy i ubezpieczeń społecznych wobec spraw kierowanych przez pracodawców i nierównoprawnego ich traktowania w stosunku do uprawnień, które wykonuje ZUS, które są dyskusyjne prawnie.

Wpływ na podatki – odpowiedź rządu co dalej z OFE? Istnieje konieczność podjęcia w ramach ustawowego Przeglądu emerytalnego 2020 problematyki przyszłości pozostałych aktywów OFE, po umorzeniu poprzednio, na kwotę ponad 150 mld zł, papierów skarbowych oraz wyraźnego komunikatu, iż nie zostaną one odebrane obywatelom w sensie „kasowym” i ponownie nadpisane w sensie „księgowym” na wirtualnym koncie w Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Rząd powinien wystąpić z inicjatywą ustawodawczą potwierdzającą założenia przekazania pozostałych środków na rzecz Obywateli (75%) i Funduszu Rezerwy Demograficznej (25%), które są zawarte w przyjętej Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju. Istnieje uzasadnione podejrzenie, iż ostateczna likwidacja OFE, wpłynęłaby na wzrost podatków dochodowych w perspektywie średnioterminowej, ze względu na konieczność realizacji dodatkowo księgowo nadpisanych zobowiązań państwa. Obecna wartość aktywów OFE, zasadniczo akcyjnych, wynosi 160 mld zł.

Spółki Skarbu Państwa i prywatyzacja

DR GRAŻYNA MAGDZIAK, minister skarbu i prywatyzacji Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC

Zmiany zarządów

Kluczowym postulatem wobec premiera rządu oraz wszystkich ministrów, którzy w imieniu Skarbu Państwa pełnią funkcje właścicielskie w spółkach Skarbu Państwa, jest zaprzestanie wymiany zarządów w tych spółkach. Postulat ten zgłaszamy nieustająco od kilku lat, ale od 2016 r. jest on szczególnie istotny. W ostatnich dwóch i pół roku odwoływanie prezesów i członków zarządu w spółkach państwowych stało się bowiem nagminną i niezwykle częstą praktyką. W okresie tym, w liczących się dla polskiej gospodarki podmiotach zależnych od państwa, zmian takich dokonywano nawet sześciokrotnie.
Praktyka ta działa druzgocąco na strategię działania firmy, nawet wówczas, jeśli by nowo powołane zarządy były kompletne. Niestety, kompletne są one niezwykle rzadko, ponieważ kluczem ich wyboru są kryteria polityczne, a nie merytoryczne. W konsekwencji, zarządzanie spółkami państwowymi jest chaotyczne, niekonsekwentne i mało efektywne.

Priorytety; przestać wspierać każdą spółkę państwową

Coraz powszechniej mówi się w świecie gospodarczym o nadchodzącym kryzysie. Rodzi to konieczność stworzenia dla firm państwowych, kryzysowych modeli funkcjonowania, a na szczeblu centralnym priorytetów określających, które ze spółek i w jakiej formie uzyskiwać będą wsparcie ze strony państwa. Obecnie nie ma takich priorytetów, a rząd chroni każdą formę własności państwowej, nawet nieefektywną i nie mającą szans na przywrócenie w niej rentownej działalności. Środki budżetowe na te cele wydaje się więc w sposób bardzo rozproszony, nie koncentrując się na branżach lub podmiotach o systemowo kluczowym znaczeniu dla gospodarki krajowej.
Generalna poprawa funkcjonowania państwowego sektora gospodarczego wymaga sformułowania listy obszarów strategicznych, które powinny być przedmiotem wsparcia w pierwszym rzędzie takich jak np. energetyka, a następnie listy podmiotów, którym ta pomoc może być udzielana w określonych sytuacjach. Firmy nie należące do tych grup, Skarb Państwa powinien zlikwidować lub sprzedać (sprywatyzować), a nie utrzymywać za wszelką cenę, marnotrawiąc na to środki finansowe.

Wsparcie właścicielskie dla zarządów

Jedną z niezbędnych cech sprawnego działania podmiotów gospodarczych jest dobra współpraca zarządu z właścicielem do którego firma należy. To właściciel w drodze decyzji rady nadzorczej lub walnego zgromadzenia, wybiera zarząd, akceptuje sformułowaną przez zarząd strategię oraz plany okresowe firmy, a często nawet sam określa cele jakich realizacji oczekuje. Oznacza to że jeśli zarząd czyni to co zgodne jest z intencjami i wolą jej właściciela, zarząd ma we właścicielu spółki wsparcie swoich działań. Zasada ta nie jest jednak przestrzegana w spółkach państwowych. Zarządy tych podmiotów nie mogą liczyć na pomoc właściciela – Skarbu Państwa – nawet w sytuacjach kryzysowych takich jak np. konflikt ze związkami zawodowymi, czy wdrażanie kontrowersyjnej strategii rozwojowej, wywołanych przez realizację zadań mu nakazanych lub wynikających z uzgodnionych z właścicielem koncepcji.

Osłabia to pozycję zarządu w spółce i zniechęca do aktywniejszych, ale bardziej zdecydowanych przedsięwzięć. Promuje za to bierność i działania pozorne. Skarb Państwa musi zatem „wejść w rolę” prawdziwego właściciela swoich spółek i wspierać ich wybrane przez siebie zarządy.

Infrastruktura i budownictwo

DR ŁUKASZ BERNATOWICZ minister infrastruktury

• Przyjąć jak najszybciej nowelizację ustawy Prawo zamówień publicznych.
• Podjąć zawieszone prace nad Kodeksem Urbanistyczno-Budowlanym.
• Zatrzymać bardzo szkodliwą nowelizację ustawy deweloperskiej.

Ochrona Zdrowia

ANNA JANCZEWSKA-RADWAN, minister ds. systemu ochrony zdrowia Gospodarczy Gabinet Cieni BCC

Rozszerzenie i powołanie przez Ministra Zdrowia do społecznej Rady Programowej debaty „Wspólnie dla Zdrowia” wskazanych i upełnomocnionych przez poszczególne partie polityczne ekspertów ds. ochrony zdrowia.

W czerwcu tego roku minister zdrowia Ł. Szumowski zainicjował ogólnokrajową debatę „ Wspólnie dla Zdrowia”, w wyniku której ma zostać wypracowana do czerwca 2019, tak potrzebna, wizja i strategia dla systemu ochrony zdrowia w Polsce, w długofalowej perspektywie. To fundamentalne zagadnienie ponadpartyjnego konsensusu w sprawie wizji i strategii było podnoszone przez GGC BCC niemalże co kwartał, od 2012 roku. Naszym zdaniem obecność tych ekspertów w Radzie z pełnomocnictwami swoich partii politycznych jest warunkiem koniecznym, by finalny dokument wizji i strategii miał szansę stać się „obowiązującym wszystkich ministrów zdrowia i cały zarząd służby zdrowia w przyszłości”, jak określił prof. P. Górski, przewodniczący Rady Programowej „Wspólnie dla Zdrowia”.

Pilne przedstawienie przez resort zdrowia długofalowego planu rozwiązania narastających w ochronie zdrowia braków kadrowych.

Zgodnie z danymi OECD w Polsce na 1000 osób przypada tylko 25 pracowników ochrony zdrowia, co stanowi jeden z najniższych wskaźników wśród krajów OECD. Gorsze wskaźniki mają tylko w Meksyku ( 13 osób ) i w Chile (22 osoby ). W krajach o wysokim standardzie opieki medycznej liczba ta jest 3-5 razy wyższa i tak np. w Norwegii wynosi ponad 100 osób. Krytycznie też przedstawia się w ramach tej grupy zawodowej liczba lekarzy i pielęgniarek na 1000 mieszkańców. W Polsce mamy 2,3 lekarzy i 5,3 pielęgniarek na 1000 mieszkańców, podczas gdy np. w Norwegii jest to odpowiednio 4,5 lekarzy i 16,7 pielęgniarek. Średnia w Unii dla lekarzy wynosi 3,5, a dla pielęgniarek 9,4. W związku z coraz bardziej starzejącym się społeczeństwem, obniżeniem wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn, brakiem zachęt do wybierania specjalizacji deficytowych oraz niskimi wynagrodzeniami w ochronie zdrowia problem braku kadr będzie coraz bardziej narastał.

Podjęcie merytorycznej dyskusji z interesariuszami systemu ochrony zdrowia w sprawie prawnych regulacji dotyczących dodatkowych ubezpieczeń zdrowotnych.

Społeczeństwo polskie wydaje już 40-46 mld zł z własnej kieszeni, inwestując w swoje zdrowie. O 40 % wzrosła liczba osób nabywających prywatne polisy, bez pośrednictwa macierzystego zakładu pracy. Rząd powinien rozważyć wprowadzenie stosownych zachęt w postaci ulg podatkowych dla tak ważnych inwestycji obywateli w swoje zdrowie. Wskazane byłoby również przyjrzeć się inicjatywie Future Healthcare w zakresie programu kompleksowego ubezpieczenia zdrowotnego po przystępnych cenach dla osób prywatnych.