Europa: wydarzenia tygodnia 22/2018

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 21/2018

• Komisja Europejska przedstawiła koncepcję podzielenia budżetu. Polski rząd krytycznie podszedł do tego dokumentu. Oparł on swoją opinię na prostym rachunku. Wynika z niego, że Polska ma otrzymać 19,5 mld euro mniej niż obecnie, a zaproponowana nam całość pieniędzy przekazanych do Polski w ramach polityki spójności to 64 mld euro. Cięcia w nowym wieloletnim budżecie UE (2021-2027) wynoszą ok. 23 procent, ale i tak Polska pozostanie największym beneficjentem unijnych środków. Warto jednak mieć świadomość, że we wpływach do unijnego budżetu nie będzie uczestniczyła Wielka Brytania Nowe zasady podziału środków w ramach polityki spójności przewidują, że wielkość funduszy będzie nadal powiązana z bogactwem regionów, ale też będą stosowane dodatkowe kryteria jak bezrobocie wśród ludzi młodych, niski poziom szkolnictwa, zmiany klimatyczne oraz przyjmowanie i integracja migrantów.
• Hiszpania zmienia premiera. Dotychczasowy premier Mariano Rajoy został odwołany z funkcji premiera. Kongres Deputowanych przegłosował wotum nieufności wobec premiera oraz przewodniczącego Partii Ludowej Mariano Rajoya. Zastąpić ma go lider socjalistów Pedro Sanchez. Za wotum nieufności wobec Rajoya głosowali m.in. socjaliści, skrajnie lewicowe ugrupowanie Podemos Unidos, baskijskie partie PNV i EH Bildu oraz dwa separatystyczne ugrupowania z Katalonii: ERC i PdeCAT. Na decyzję parlamentu miał wpływ wyrok w sprawie afery korupcyjnej Gurtel, w którą zamieszani byli członkowie partii Rajoya.
• Włochy mają nowego premiera. Rząd powstał dopiero w "drugim podejściu". Pierwsza propozycja zwycięskich partii została odrzucona przez prezydenta republiki. W jej programie były rozwiązania uderzające w spójność europejską i spotkały się ze zdecydowanym oporem ze strony rządów Niemiec i Francji. Mimo powołania nowego premiera trudno mówić o rozwiązaniu problemów Włoch. Kraj potrzebuje poważnych reform strukturalnych, uzdrowienia finansów publicznych (deficyt rzędu 130 proc. PKB), stabilizacji systemu bankowego (duży poziom zagrożonych kredytów).
• Stopa bezrobocie w krajach unijnych. Wśród państw członkowskich najniższe stopy bezrobocia w kwietniu 2018 r. odnotowano w Czechach (2,2 proc.), na Malcie (3,0 proc.) i w Niemczech (3,4 proc.). Najwyższe wskaźniki bezrobocia są w Grecji (20,8 proc.) i Hiszpanii (15,9 proc.). W porównaniu z rokiem ubiegłym stopa bezrobocia spadła we wszystkich państwach członkowskich z wyjątkiem Włoch, gdzie pozostała stabilna i Estonii, gdzie wzrosła z 5,3 proc. do 5,6 proc. Polska mimo spadku stopy bezrobocia znalazła się pod względem jej wielkości na 5 pozycji od końca. Stopa bezrobocia w strefie euro wyniosła w kwietniu 2018 r. 8,5 proc. i jest to najniższy wskaźnik odnotowany od grudnia 2008 r. Stopa bezrobocia w całej Unii wyniosło 7,1 proc.
• Unijna komisarz do spraw handlu, Cecilia Malmstroem przedstawiła stanowisko UE w sprawie amerykańskich ceł. Jej zdaniem decyzja D. Trumpa została podjęta po nieudanej próbie negocjacji podjętych przez Brukselę. USA nie wykazały chęci do negocjacji i starały się wymusić na UE ustępstwa polegające na zmniejszeniu unijnego eksportu według zasady kwotowej. W tej sytuacji Bruksela zapowiedziała, że zwróci się do WTO z wnioskiem o konsultacje, a sama rozpocznie proces wdrażania tzw. środków równoważących, czyli wprowadzenia ceł na niektóre produkty amerykańskie. Zdaniem Brukseli "decyzja USA to pretekst do podjęcia działań protekcjonistycznych, a nie próba obrony bezpieczeństwa narodowego", jak to twierdzi Biały Dom.
• Uwagę analityków zwróciła ostatnia, paryska wypowiedź G. Sorosa. Ten znany, światowy inwestor postawił tezę, że wkrótce może czekać nas (unijną Europę) kolejny olbrzymi kryzys finansowy dodając. Powiedział on że Unia Europejska "zgubiła drogę" od czasu wybuchu kryzysu finansowego w 2008 roku. Podzielam ogólny pogląd, że politycy, którzy zwykle bardzo chętnie posługują się optymistycznymi opiniami i prognozami, powinni z uwagą analizować analizy pozarządowe, które nie są zgodne z głoszonymi przez nich poglądami.
• Szwajcarskie miasta Zurych i Genewa niezmiennie pozostają najdroższymi miastami na świecie. Tak wynika z raportu "Prices and Earnings 2018" przygotowanego przez bank UBS. Z raportu wynika też, że w Los Angeles mieszkańcy za wypłatę mogą sobie pozwolić na najwięcej. Warszawa pod względem cen znalazła się na 63. miejscu. W przygotowaniu tego rankingu wzięto pod uwagę ceny 128 produktów i usług oraz zarobki w 77 miastach świata. W rankingu poziomu cen produktów i usług (bez uwzględnienia kosztów mieszkania). Punktem odniesienia dla autorów rankingu jest Nowy Jork, w którym koszyk produktów trzyosobowej rodziny wart jest 100. Oto czołówka tej listy 10 najdroższych miast świata wg UBS: 1. Zurych – 116,8, 2. Genewa – 113,4, 3. Oslo – 107,8, 4. Kopenhaga – 106,1, 5. Nowy Jork – 100, 6. Tokio – 99,5' 7. Mediolan – 95,4, 8. Londyn – 92,9, 9. Chicago – 92,7, 10. Helsinki – 91,8.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

Kończący się tydzień był niezwykle gorący jeżeli chodzi o wpływ wydarzeń politycznych na rynek walutowy. Włochy, Hiszpania i cła.

Europejska polityka oraz handlowa potyczka USA-Europa zdominowały doniesienia gospodarcze. Dane z amerykańskiego rynku pracy ważne, ale niekoniecznie kluczowe. Presja zewnętrzna na złotego się utrzymuje. EUR/PLN pozostaje w przedziale 4,31-4,32, a dolara blisko granicy 3,70.

Najważniejsze dane makro (czas CET – środkowoeuropejski). Szacunki danych makro są na podstawie informacji z Bloomberga, chyba że zaznaczono inaczej.

Polityka i handel

Kończący się tydzień był niezwykle gorący jeżeli chodzi o wpływ wydarzeń politycznych na waluty. Piątek jednak przynosi nieco uspokojenia, chociaż przynajmniej w przypadku Włoch wydaje się, że wszystkie problemy raczej nie są za nami.

Finalnie okazało się, że jednak nie będzie nowych wyborów we Włoszech i rząd utworzą zwycięskie partię – Ruch 5 Gwiazd i wywodząca się z północy kraju Liga. Spór, który nie pozwolił na wcześniejsze stworzenie tego gabinetu (czyli postać eurosceptycznego ministra gospodarki) został rozwiązany połowiczne. Paolo Savona zostanie ministrem ds. europejskich.

Resortem gospodarki natomiast będzie kierował Giovanni Tria. Czy to jest proeuropejski kandydat? Wydaje się, że niekoniecznie. Bloomberg cytuje jego wypowiedź sprzed roku, kiedy mówił, że „ludzie którzy popierają bezwarunkowe opuszczenie strefy euro jako lek na wszystkie zła nie mają racji, ale również nie ma racji szef EBC, Mario Draghi, który twierdzi, że euro jest nieodwracalne”.

Włoskie media zaczęły też przeprowadzać sondaże dotyczące chęci pozostania w strefie euro. Według gazety Il Sole 24 Ore, 55 proc. uważa, że należy pozostać w obszarze wspólnej waluty, a 29 jest przeciwnego zdania. Reszta na ten temat nie ma opinii. Inaczej jednak przedstawia się rozkład głosów wśród zwolenników Ligi (obecnie ok 25 proc. poparcia i współkoalicjant w populistycznym rządzie) – 52 proc. jest za opuszczeniem strefy euro. Kwestia ta więc nadal może przykuwać uwagę w kolejnych miesiącach zwłaszcza gdy kosztowne plany gospodarcze (ok 100 mld rocznie) będą wstrzymane przez narzucone z Brukseli limity deficytu. Warto także pamiętać, że agencje ratingowe zaczną poważnie przyglądać się włoskim finansom, a wiarygodność kredytowa Italii jest tylko dwa szczeble powyżej śmieciowej (w przypadku Moody’s perspektywa jest negatywna). To może być główny czynnik ryzyka w kolejnych tygodniach zanim nowy rząd jeszcze na dobre się rozkręci.

Hiszpania oraz handel

Polityczne dużo dzieje się również w Hiszpanii. Warto jednak zauważyć, że przegłosowanie dziś wotum nieufności dla gabinetu Mariano Rajoya nie jest problemem systemowy dla hiszpańskiego uczestnictwa w strefie euro. Władze prawdopodobnie na kilka miesięcy przejmą mainstreamowi socjaliści, a w kolejnych wyborach spore poparcie według sondaży uzyska centrowy Ciudadanos.

Wydaje się również, że konflikt handlowy rozpoczęty przez USA (cła na stal i aluminium) to na razie zagranie negocjacyjne ze strony Białego Domu w kontekście chęci zmniejszenia amerykańskiego deficytu salda obrotów towarowych. Dopiero jeżeli obostrzenia obejmą (lub pojawi się poważne ryzyko takiego działania) np. przemysł motoryzacyjny, wtedy będzie można mówić o faktycznej wojnie handlowej. Na tę chwilę jednak na to się nie zanosi.

Co to wszystko znaczy dla walut? Wydaje się, że euro może być wsparte, w krótkim terminie w związku z zażegnaniem perspektywy kolejnych wyborów we Włoszech. Jednak widać, że ryzyka systemowe w strefie euro mogą nadal się utrzymywać, co prawdopodobnie będzie powstrzymywać euro przed wzrostami. Z kolei dolar nadal powinien być wsparty przez politykę pieniężną (Fed raczej nie wycofa się z podwyżek przez Włochy czy handel), a więc trend na EUR/USD rozpoczęty półtora miesiąca temu prawdopodobnie będzie podtrzymany.

Złoty nadal pod presją. Dane z USA

Polska waluta nadal pozostaje dość słaba, co jest głównie wynikiem ostatnich wydarzeń we Włoszech. Złotemu także nie pomagają dane makro. PMI z krajowego przemysłu obniżył się do poziomu 53,3 pkt, czyli do najniższego poziomu od 9 miesięcy. Nie są to jednak dane fatalne, a w dodatku niższy odczyty to raczej efekt problemów podażowych (zaległości produkcyjne największe od stycznia 2015), a nie kłopotów z popytem. Rosną także zamówienia stąd koniunktura przynajmniej przez najbliższe miesiące prawdopodobnie pozostanie stosunkowo dobra.

Jeżeli zaś chodzi o kolejne godziny to w centrum uwagi będą dane z USA. Inwestorzy głównie będą się przyglądać wynagrodzeniom, a więc po części również przyszłej presji inflacyjnej. Konsensus jest na poziomie 2,6 proc. r/r. Wydaje się, że dane musiałby się jednak znacznie różnić od prognoz (przynajmniej o 0,2 pkt proc.) by wywołać poważniejsze ruchy. Ogólnie więc do końca dnia sytuacja na PLN może niewiele się różnić od tego co obserwowaliśmy do południa.

Marcin Lipka, główny analityk Cinkciarz.pl