Wakacje 2018: 15 złotych taniej niż rok temu

Przeczytaj także: Wakacje 2018: średnio płacimy o 1 zł mniej niż rok temu

I. Ważne wydarzenia ostatniego tygodnia w turystyce wyjazdowej.

Popyt na zagraniczne wakacje bez większych zmian

W mediach pojawiła się dziewiętnasta odsłona raportu z systemu MerlinX (08/2018), poświęconego rezultatom sprzedaży wycieczek organizowanych w sezonie 2017/2018. Czego dowodzi? Okazuje się, że ilość sprzedanych wycieczek odnotowała kosmetyczny spadek. Bieżące wyniki są o około 8 procent gorsze od tegorocznej średniej i 20 procent niższe od rekordu, który padł w sprzedaży w drugim tygodniu stycznia. Roczna dynamika sprzedaży najważniejszych z punktu widzenia branży wycieczek lotniczych nieznacznie tylko się obniżyła, sięgając +29,1 procent (+29,5 procent tydzień temu), a dwuletnia osiągnęła +41,8 procent (wobec +50,2 procent przed tygodniem).


TravelDATA po raz kolejny zaznacza, że bieżącą koniunkturę lepiej jest oceniać na podstawie dwuletniej dynamiki wzrostu. Ciągle bowiem nie wiadomo, czy najświeższe dane odnoszą się do poprawionej, czy do niepoprawionej bazy danych (występowały w niej znaczące błędy anonsowane przez samych autorów w raporcie 07/2017).

Pomimo spadku optymizmu konsumenckiego sprzedaż wycieczek nadal satysfakcjonująca

Można odnieść wrażenie zarówno z przedsezonowych wypowiedzi wielu przedstawicieli branży dotyczących szacunków tempa wzrostu rynku oraz z bieżących ich wypowiedzi, a także z wielkości przygotowanych programów, że wysoka dynamika wzrostu tegorocznej sprzedaży wycieczek jednak ich zaskoczyła.

Wprawdzie w kilku ostatnich tygodniach zarówno wolumeny sprzedawanych wycieczek jak i dynamika ich wzrostu wobec okresów poprzednich stały się nieco mniej korzystne, ale w dużej mierze może być to skutkiem ostatniego obniżenia się wskaźników koniunktury konsumenckiej. Zeszłotygodniowy odczyt wskaźnika TNS Consumer Index (w zawężonej, ale szybszej wersji) przyniósł zgodnie z przewidywaniami obniżenie się wartości wskaźnika. Generalny jego spadek, do którego niewątpliwie przyczyniły się ostatnie burze polityczne nie był duży (z 6,4 do 5,6 punktu), ale wskaźniki szczegółowe wskazują na dość znaczne ich obniżenie w tych grupach konsumentów, które mogą być istotne dla wielkości popytu na wycieczki, zwłaszcza z regionu Polski B.

Wyraźnie ponadprzeciętne osłabienie nastrojów miało miejsce wśród osób w wieku 40+, w środowiskach małych i średnich miast oraz w rodzinach wielodzietnych (trójka i więcej dzieci). Jednocześnie pogorszyły się przekrojowe oceny perspektyw polskiej gospodarki oraz perspektyw własnych gospodarstw domowych.

Popyt na towary i usługi z wyższej półki jest szczególnie wrażliwy na zmiany nastojów konsumenckich i dotyczy to również zagranicznych wycieczek, które w naszym kraju nie należą do usług pierwszej potrzeby. Stąd też wynika znaczny wpływ poziomu optymizmu na koniunkturę w turystyce wyjazdowej zarówno w generalnym aspekcie długoterminowym, jak również krótkoterminowym wynikającym z przejściowych niekorzystnych dla niego wydarzeń.

Wydaje się, że właśnie z taką sytuacją mamy do czynienia obecnie, ale na razie są bardzo duże szanse na zwrotną poprawę optymizmu konsumenckiego zwłaszcza w środowiskach odgrywających istotną rolę w tzw. Polsce B.

Miniony tydzień w statystykach sieci Wakacje.pl

Obecnie coraz bardziej wartościowym źródłem informacji o zmianach i trendach w sprzedaży wycieczek stają się dane liderującej w branży sieci Wakacje.pl, tym bardziej, że systematycznie zwiększa ona w niej swój udział, czyli w konsekwencji coraz dokładniej oddaje aktualną i historyczną sytuację na rynku turystycznym.

Zima coraz bardziej z tyłu za latem w sprzedaży skumulowanej

Około trzy i pół tygodnia temu, skumulowana (czyli liczona od początku przedsprzedaży) liczba zakupionych wyjazdów sezonu lato 2018 przekroczyła w statystykach Wakacji.pl odpowiednią liczbę dla zimy 2017/18. Przybliżone zaawansowanie rezerwacji sezonu zimowego przekroczyło już 87 procent, a sezonu letniego zbliża się już do 18 procent.

Relacja sumy sprzedanych rezerwacji dla obu sezonów do znanej już z dobrym przybliżeniem wielkości sprzedaży w lipcu pozwala, przy założeniu niewielkiego wpływu innych typów imprez na całość sprzedaży, na oszacowanie łącznej liczby rezerwacji najważniejszych w branży imprez lotniczych w przedziale 845-875 tysięcy.

Wykres zamieszczony poniżej przedstawia zmiany skumulowanego poziomu rezerwacji dla obu sezonów w weekendy ostatnich 25 tygodni w odniesieniu do jednakowej bazy (wybranej na techniczne potrzeby porównań), którą jest poziom sprzedaży lipcowej, czyli taki jak na wykresach w kilku wcześniejszych materiałach.

Sprzedaż sezonu zimowego w statystykach portalu Wakacje.pl

Obecna nieco nadspodziewanie korzystna koniunktura materializuje się w dużej mierze poprzez znacznie większą niż przed rokiem sprzedaż Egiptu, która w zależności od źródeł ponad 2,5 krotnie przekracza sprzedaż zeszłoroczną. Stąd też w dużej mierze wynika jego pozycja zdecydowanego, a nawet umacniającego się lidera sprzedaży sezonu zimowego widoczna w statystykach portalu Wakacje.pl, gdyż raporty PZOT od pewnego czasu nie rozdzielają już sezonów zimowego i letniego.

Na poniższym wykresie przedstawiono zmiany skumulowanych udziałów najważniejszych kierunków od ostatniego tygodnia września, gdy zaawansowanie sprzedaży zimy było jeszcze na poziomie około 10 procent (lub nieco poniżej) do końca pełnego ostatniego tygodnia ostatniego miesiąca czyli 25 lutego.

Nadal zwracają uwagę wyraźne trendy przebiegu udziałów rynkowych dla trzech najważniejszych kierunków w obecnym sezonie zimowym, a mianowicie spadkowy egzotyki (liczonej łącznie), stagnacyjny Hiszpanii oraz konsekwentnie wzrostowy Egiptu.

Słabnięcie pozycji egzotyki wynika z dość oczywistego faktu, że jest ona nabywana przez klientów w przedsprzedaży stosunkowo wcześnie (już od miesięcy wiosennych), co powoduje, że w miesiącach późniejszych jej dynamika zaczyna wypadać słabiej od dynamiki rynku jako całości, gdy do sprzedaży w większej skali wchodzą kierunki, które zwykle są sprzedawane z znacznie mniejszym wyprzedzeniem.

Tempo sprzedaży kierunków hiszpańskich nie odbiega zbytnio od notowanego w branży jako całości, stąd jej udział i w tym i w poprzednich latach nie wykazywał dużych wahań udziałów w rynku wycieczek zimowych.

Kierunki egipskie ze względu na swój zdecydowanie „lastowy” charakter zwiększają swój udział w miarę zbliżania się do końca sezonu, ponieważ są jeszcze dość intensywnie nabywane, gdy oferty kierunków pozostałych są już na wyczerpaniu (vide tegoroczne Wyspy Kanaryjskie) lub są mocno przebrane. W tym sezonie zimowym Egipt pod względem udziałów rynkowych wyprzedził Hiszpanię w samym końcu października, a egzotykę około 10 listopada.

Należy też przy tym jeszcze raz zwrócić uwagę na bardzo symptomatyczny czynnik jakim jest błyskawiczne tempo zmian geografii zimowych wyjazdów Polaków. Są one kierunkowo zgodne z naturalnym dążeniem struktury polskich wyjazdów wypoczynkowych do typowej dla krajów na podobnym stopniu zamożności społeczeństw, jaki generalnie występuje w naszym regionie. W wielu innych bliskim nam państwach regionu udział kierunków ekonomicznych jak np. Egipt, czy Turcja jest z reguły znacznie wyższy niż w Polsce.

Zmiany w okresie ostatniego tygodnia - sezon letni 2018

W tym okresie jedne kierunki zyskiwały a inne traciły na znaczeniu, choć w odniesieniu do sporego wolumenu sprzedanych wycieczek nie były to z wyjątkiem Turcji i Grecji zmiany nazbyt istotne. Poniżej przedstawiono krótkie zestawienie tych zmian w zakresie sytuacji ogólnej wraz z krótkimi komentarzami dotyczącymi poszczególnych miesięcy:

• Egipt: zmiana + 0,40% - dziewiąty wzrost z rzędu, zyskiwał w kwietniu, maju i czerwcu, lekko tracił we wrześniu
• Tunezja: zmiana + 0,27% - siódmy wzrost z rzędu, zyskiwała we wszystkich miesiącach oprócz października
• Albania: zmiana + 0,18% - czwarty wzrost z rzędu, zyskiwała w wakacje, lekko traciła w maju i wrześniu
• Hiszpania: zmiana - 0,01% -czwarty spadek z rzędu, traciła udziały z wyjątkiem maja i czerwca
• Bułgaria: zmiana - 0,13%,- czwarty spadek z rzędu, traciła głównie w maju –lipcu, zyskiwała w sierpniu i wrześniu
• Turcja: zmiana - 0,53% - jedenasty spadek z rzędu, traciła w okresie czerwiec-październik, zyskiwała w maju i kwietniu
• Grecja: zmiana - 0,54% - ósmy spadek z rzędu, traciła w całym okresie z wyjątkiem września i października

Tunezja wykazuje ostatnio coraz wyraźniejsze przyspieszenie przedsprzedaży, co może wynikać z relatywnie bardzo niskich cen, dość „lastowego” charakteru kierunku oraz z pewnego popytu odłożonego z trzech sezonów ubiegłych.

Coraz szybsze przyrosty udziałów Egiptu wynikać mogą z nadal bardzo niskiego stopnia zaawansowania przedsprzedaży, które jest w dużej mierze skutkiem „lastowego” charakteru tego kierunku. Sprzedaż kierunków egipskich powinna nabierać tempa wraz z przybliżaniem się najpopularniejszych terminów wyjazdów do tego kraju, o ile kierunek ten zachowa wysoką konkurencyjność cenową.

Problemy długotrwałego trendu słabnącej dynamiki sprzedaży Turcji mają prawdopodobnie swoje źródło w zbyt szczupłych programach przygotowanych przez organizatorów, co skutkuje niekorzystnym kształtowaniem się cen i działa ujemnie na dynamikę bieżącej sprzedaży. Dynamika spadku udziału Turcji ponownie przyspieszyła i możliwe, że powróci do trendu wzrostowego wraz z ponowną poprawą nastrojów w konsumenckich w Polsce B, o ile ceny w tym kraju zdołają zachować rozsądne poziomy cenowe.

Wyraźny spadek tempa bieżącej sprzedaży Grecji spowodowany jest prawdopodobnie kompilacją silnej konkurencji cenowej kilku krajów sąsiednich i znacznego zaspokojenia popytu na ten kierunek w kilku ubiegłych sezonach. W ostatnim czasie dynamice sprzedaży dodatkowo ciążyły słabsze nastroje konsumenckie w obszarze Polski B, które wpływały ostatnio również na przyhamowanie sprzedaży Bułgarii.