eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plWiadomościGospodarkaRaporty i prognozy › Polscy przedsiębiorcy i ich problemy. Nad czym ubolewa biznes?

Polscy przedsiębiorcy i ich problemy. Nad czym ubolewa biznes?

2016-11-08 12:47

Polscy przedsiębiorcy i ich problemy. Nad czym ubolewa biznes?

Firmy narzekają na opresyjne kontrole © Sergey Nivens - Fotolia.com

Chociaż kondycja finansowa polskich przedsiębiorstw nie wygląda ostatnimi czasy najgorzej, to ciągle jednak znajdują one powody do utyskiwania. Jeżeli jednak nie chodzi o finanse, to o co? Z badania, które BCC przeprowadził wśród swoich członków w październiku br. wynika, że problemem są m.in. wysokie koszty pracy, znalezienie odpowiednio wykwalifikowanego personelu, biurokracja oraz częste i przeciągające się kontrole.

Przeczytaj także: Przedsiębiorcy o tym, co hamuje rozwój firm

W skrócie


Polscy przedsiębiorcy podkreślają przede wszystkim, że rządzący powinni zająć się systemem podatkowym. Chodzi tu nawet nie o zmniejszenie podatków, ale ich uproszczenie i ujednolicenie. Problematyczna okazuje się też wysokość pozapłacowych kosztów zatrudnienia. Kolejną zgłaszaną przez ankietowanych barierą w prowadzeniu działalności gospodarczej jest obecny system edukacji, który okazuje się niewydolny w kwestii efektywnego kształcenia specjalistów.

Do powyższego należy dodać oczekiwania odnośnie prawodawstwa. Niedogodnością dla firm są przede wszystkim częste zmiany legislacyjne oraz niespójność przepisów, które nie tylko wywołują konieczność wprowadzania zmian strategicznych w działalności, ale również podważają zaufanie do państwa i w skuteczny sposób niszczą długofalowe plany przedsiębiorstw.

Kłopotów dostarczają badanym także kontrole, które ich zdaniem bywają po prostu opresyjne.

Największe grono badanych (72%) deklaruje problemy z pozyskaniem pracowników o odpowiednich kwalifikacjach. Kolejnym problemem są zbyt wygórowane koszty pracy oraz obciążenia natury podatkowej i para-podatkowej (66,2%). Opresyjna okazuje się również nadmierna liczba i czas trwania kontroli (58,4%).

Pokaźna grupa ankietowanych utyskuje na wysoką presję konkurencyjną na ceny, czego efektem są niskie marże zysku (54,4%), a także na zbyt pogmatwany system podatkowy oraz wybujałą biurokrację oraz konieczność uzyskiwania zbyt dużej liczby koncesji i zezwoleń (po 44,1%). 41,2%przedstawicieli firm skarży się na niesprawność wymiaru sprawiedliwości w sprawach gospodarczych, 32,4% na konkurencję ze strony „szarej strefy” oraz 29,4% na niską efektywność administracji państwowej.

Wśród czynników makroekonomicznych, mających niekorzystny wpływ na biznes, przedsiębiorcy wymieniają niski popyt na rynku krajowym (33,8%) oraz relację kursu złotego do innych walut (17,7%). W niewielkim stopniu doskwierają im ceny surowców oraz komponentów do produkcji (8,8%) czy niski popyt na rynkach zagranicznych (4,4%).

fot. Sergey Nivens - Fotolia.com

Firmy narzekają na opresyjne kontrole

Ponad 58% przedsiębiorców uważa, że są nadmiernie kontrolowani.


SZCZEGÓŁOWE WYNIKI BADAŃ


Nadmierny interwencjonizm państwa i dyskryminacja podmiotów


Polscy przedsiębiorcy przyznają, że doskwiera im nieuczciwa konkurencja ze strony władz samorządowych, skomplikowane oraz skomplikowane procedury administracji samorządowej. Tej sytuacji nie poprawi tegoroczna nowelizacja Prawa zamówień publicznych, która wprowadza in-house – tryb wewnętrznego zlecania przez samorządy zadań z obszaru użyteczności publicznej wydzielonym spółkom celowym. BCC krytycznie zaopiniował zmiany w Pzp wprowadzające to dyskryminujące sektor prywatny rozwiązanie. Nierówności wynikające z istniejących przepisów prawa powodują, że przedsiębiorcy działający na tym samym rynku, lub prowadzący tego samego rodzaju działalność, w różnym stopniu ponoszą ryzyko działalności gospodarczej.

W tym roku wyraźnie odczuwalne dla firm są opóźnienia w wydatkowaniu funduszy unijnych, spadek inwestycji, dalszy brak regulacji umożliwiających efektywny transfer wiedzy ze świata nauki do przedsiębiorstw oraz koszty wdrożenia Jednolitego Pliku Kontrolnego.

Biurokratyczna mitręga, brak wyraźnych postępów w reformowaniu otoczenia prawno-podatkowego oraz dysonans między zapowiedziami rządu, a realizowanymi działaniami, powodują, że przedsiębiorcy zapytani czy Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju (tzw. plan Morawieckiego) poprawi sytuację biznesu w Polsce – odpowiadają przecząco (76,6%).

Częste i opresyjne kontrole


Ponad 58% przedsiębiorców wskazuje jako istotną przeszkodę w działalności nadmierną liczbę i czas trwania kontroli. W grupie ponad 45% ankietowanych przedsiębiorstw, w ciągu roku roku przeprowadzanych jest od dwóch do pięciu kontroli. Jedna kontrola rocznie obejmuje ok. 26% firm, a od pięciu do dziesięciu kontrolom na rok poddawanych jest ponad 15% badanych przedsiębiorstw. Nieco ponad 12% nie doświadczyło kontroli w ciągu roku.

Gdy już ruszy machina kontrolna, w przypadku połowy ankietowanych przedsiębiorstw (50,8%) proces ten trwa przeciętnie od kilku dni do tygodnia. Ok. 28% podmiotów kontrolowanych jest przez 2-3 tygodnie, a 6,5% jeszcze dłużej, bo aż 4 do 5 tygodni. Ponad miesiąc trwały kontrole u 3,3% badanych firm, a u 11,5% kontrola zakończyła się w ciągu jednego dnia.

Co robić?


Przedsiębiorcy zapytani o to, co w pierwszej kolejności powinien zrobić rząd, aby poprawić warunki prowadzenia działalności gospodarczej proponują.
w obszarze podatkowym:
  • uproszczenie systemu i ujednolicenie podatków, np. powszechny podatek liniowy, ograniczenie roli podatków dochodowych na rzecz podatków obrotowych
  • objęcie preferencjami wydatków na innowacyjność
  • szybkie reakcje Ministerstwa Finansów w przypadku wątpliwości podatkowych i wydawanie interpretacji ogólnych
  • ograniczenie liczby zmian w przepisach podatkowych w okresie dłuższym niż 2 lata

w dziedzinie prawa pracy:
  • obniżenie wysokości pozapłacowych kosztów zatrudnienia pracowników
  • obniżenie liczby składowych pozapłacowych kosztów zatrudnienia
  • zwiększenie elastyczności przepisów prawa pracy (nowy Kodeks pracy)
  • niższe składki do ZUS, albo zniesienie konieczności ich zapłaty, gdy firma nie ma przychodu

w obszarze instytucjonalnym i regulacyjnym:
  • reforma kształcenia wyższego i zawodowego, aby efektywniej kształcić kadrę specjalistyczną
  • zmniejszenie liczby obszarów regulowanych
  • ograniczenie liczby kontroli i ich opresyjności
  • uruchomienie inwestycji i zdecydowane przyspieszenie wykorzystania funduszy unijnych, zwłaszcza w obszarze infrastruktury
  • ograniczenie uprzywilejowanej pozycji urzędników wobec przedsiębiorców, m.in. poprzez realne karanie za błędne/szkodliwe decyzje, wprowadzenie obligatoryjnych terminów na podjęcie decyzji
  • ograniczenie pomocy publicznej dla wybranych przedsiębiorstw
  • wyeliminowanie szarej strefy i korupcji na styku z instytucjami budżetowymi
  • ograniczenie możliwości prowadzenia działalności gospodarczej przez samorządy, które tworzą monopole i eliminują rynkową konkurencję
  • skuteczne egzekwowanie już istniejącego prawa, aby wyeliminować przestępczość gospodarczą i przywrócić wiarę w sprawiedliwe państwo
  • przedstawienie strategii rozwoju polskiej energetyki
  • mniej zmian prawa i konsultowanie go z praktykami

Komentarz do badań:
Marek Goliszewski, prezes Business Centre Club


W gruncie rzeczy przeszkody rozwoju biznesu od lat są te same: skomplikowane i często zmieniające się przepisy, zwłaszcza podatkowe, wysokie, pozapłacowe koszty zatrudnienia pracownika oraz problemy z pozyskaniem pracowników o odpowiednich kwalifikacjach.

Nadmiar instytucji kontrolnych (naliczyliśmy ich 40) oraz zbyt częste i przeciągające się kontrole dezorganizują pracę firm. Wcześniej, dobrą praktyką były kontrole zapowiadane z mocy ustawy. Obecnie takiej praktyki nie ma, co rodzi nieufność między biznesem a państwem, między przedsiębiorcą a urzędnikiem. Hamuje to inwestycje. Najnowsze dane pokazują że są one mniejsze niż byśmy tego oczekiwali.

Aby ten stan rzeczy zmienić, potrzebne jest odbudowanie zaufania inwestorów do państwa, o które coraz trudniej, ponieważ przedsiębiorcy widzą dużą sprzeczność między zapowiedziami a działaniami rządu. Z jednej strony mamy ambitny plan wicepremiera Morawieckiego i zapowiedź podjęcia prac nad tzw. konstytucją biznesu, które zakładają m.in. uwolnienie przedsiębiorczości z gorsetu krępujących przepisów, mniejszą liczbę kontroli, przyspieszenie postępowań gospodarczych, prawo przedsiębiorcy do błędy, interpretowanie wątpliwości na jego korzyść. Z drugiej strony, obserwujemy niepokojące działania i zapowiedzi, które zakładają wprowadzenie zarządu komisarycznego do firmy, gdy zachodzi podejrzenie o złamanie prawa, a nie ma jeszcze oskarżenia czy skazania; nieprecyzyjne, tworzone szybko przepisy, pozostawiające zbyt duże pole do interpretacji, o które łatwo można się potknąć i zapłacić wysokie kary, a nawet wylądować w więzieniu; podwyższanie podatków pośrednich i zapowiedzi wzrostu podatków bezpośrednich.

To nie pobudzi inwestycji, a jak nie będzie inwestycji i miejsc pracy, nie będzie wzrostu gospodarczego, wystarczających wpływów podatkowych do budżetu i zabraknie pieniędzy na plan Morawieckiego. Przedsiębiorcy oczekują stabilnych warunków do działania i bardziej spójnej, długofalowej polityki rządu.

O CO PYTANO PRZEDSIĘBIORCÓW


1) Jakie czynniki spośród niżej wymienionych są dla firmy problemem w 2016 r.? [można wybrać kilka odpowiedzi]


72,1% – trudności z pozyskaniem pracowników o odpowiednich kwalifikacjach
66,2% – wysokie koszty pracy oraz obciążenia podatkowe i para-podatkowe
58,4% – liczba i czas trwania kontroli w firmach
54,4% – wysoka presja konkurencyjna na ceny i w rezultacie niskie marże zysku
44,1% – zbyt skomplikowany system podatkowy
44,1% – nadmierna biurokracja, zbyt duża liczba koncesji i zezwoleń
41,2% – niesprawność wymiaru sprawiedliwości w sprawach gospodarczych
33,8% – niski popyt na rynku krajowym
32,4% – konkurencja ze strony „szarej strefy”
29,4% – niska efektywność administracji państwowej
17,7% – kurs złotego do innych walut
11,8% – kontrole instytucji państwowych
10,3% – wysoki koszt lub trudna dostępność kapitału, w tym kredytów
8,8% – wysokie ceny surowców oraz innych komponentów
4,4% – niski popyt na rynkach zagranicznych

Inne:
  • przejmowanie rynku przez podmioty samorządowe, nieuczciwa konkurencja ze strony władz samorządowych
  • utrudnienia w dostępie do funduszy unijnych
  • zmiany legislacyjne i brak stałości prawa – każda zmiana opcji politycznej po wyborach wprowadza zmiany, które wymagają zmian strategicznych w działalności przedsiębiorstw, co podważa zaufanie do państwa i dewastuje plany przedsiębiorstw
  • brak transferu wiedzy ze świata nauki do przedsiębiorstw
  • skomplikowane prawo zamówień publicznych, procedury administracji samorządowej oraz formy tzw. pomocy publicznej
  • samowola urzędnicza
  • koszty wdrożenia Jednolitego Pliku Kontrolnego
  • negatywny wizerunek Polski

2) Co w pierwszej kolejności powinien zrobić rząd, aby poprawić warunki prowadzenia działalności gospodarczej?


  • zacząć realizować swoje zapowiedzi
  • uprościć system podatkowy m.in. poprzez ujednolicenie podatków, co przyczyniłoby się do zmniejszenia skali szarej strefy; wprowadzić jednolite interpretacje podatkowe
  • zmniejszyć obciążenia podatkowe, zwłaszcza ograniczyć rolę podatków dochodowych na rzecz obrotowych, co zniechęciłoby do szukania alternatywnych sposobów optymalizacji podatkowej i przyniosło wzrost wpływów do budżetu
  • objąć preferencjami wydatki na innowacyjność
  • uruchomić inwestycje i zdecydowanie przyspieszyć wykorzystanie funduszy unijnych, zwłaszcza w obszarze infrastruktury
  • zmniejszyć koszty związane z zatrudnianiem pracowników – przy tak dużych obciążeniach w branżach o niskich marżach trudno podnieść płace i zatrzymać pracowników w firmie
  • przedstawić strategię rozwoju energetyki w Polsce
  • zmniejszyć liczbę obszarów regulowanych
  • ograniczyć kontrole i ich opresyjność
  • wprowadzić Polskę do strefy EURO
  • zakończyć spór o Trybunał Konstytucyjny oraz nie wzniecać kolejnych konfliktów instytucjonalnych i społecznych co negatywnie wpływa na otoczenie oraz hamuje inwestycje w Polsce; wprowadzić sankcje za uchwalanie prawa niezgodnego z Konstytucją
  • skutecznie wyeliminować szarą strefę i korupcję na styku z instytucjami budżetowymi
  • skuteczniej egzekwować prawo i wyeliminować przestępczość gospodarczą, co przywróciłoby wiarę w sprawiedliwe państwo
  • poprawić edukację, aby szkoły kształciły kadrę specjalistyczną – program nauczania powinien uwzględniać również kształtowanie właściwych postaw, odpowiedzialności wśród młodych ludzi
  • konsultować zmiany prawne z przedsiębiorcami
  • zlikwidować program 500+, który promuje życie na koszt podatników

3) Czy „Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju” (tzw. Plan Morawieckiego) poprawi sytuację biznesu w Polsce?


76,6% – nie
23,4% – tak

4) Ile kontroli w ciągu roku jest przeprowadzanych w Pani/Pana firmie?


45,5% – 2-5
25,8% – 1
15,1% – 5-10
12,1% – żadna
1,5% – ponad 10

5) Jak długo przeciętnie trwa kontrola w Państwa firmie?


50,8% – kilka dni - do tygodnia
27,9% – 2-3 tygodnie
11,5% – dzień
6,5% – 4-5 tygodni
3,3% – ponad miesiąc

Przeczytaj także

Skomentuj artykuł Opcja dostępna dla zalogowanych użytkowników - ZALOGUJ SIĘ / ZAREJESTRUJ SIĘ

Komentarze (0)

DODAJ SWÓJ KOMENTARZ

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć jednostkę ZUS.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: