Dysk SSD: jak bezpiecznie usunąć dane?

Przeczytaj także: Sprzedajesz komputer? Zobacz, jak wyczyścić dysk SSD

Skuteczne usuwanie danych nie jest rozwiązaniem stosowanym tylko w dużych firmach. Również typowy Kowalski coraz częściej interesuje się losem swoich plików podczas sprzedaży komputera lub samego dysku czy też oddaniem sprzętu do serwisu. Bezpowrotne kasowanie zawartości dysku to jeden z podstawowych sposobów na ochronę przed przedostaniem się poufnych informacji w niepowołane ręce. Warto jednak mieć na uwadze fakt, że w zasadzie żadna z metod nie zapewnia 100% skuteczności. W niektórych przypadkach dane można odzyskać w kilka minut za pomocą darmowego oprogramowania, w innych potrzebna będzie długa (i droga) praca specjalistów.

Programowo lub fizycznie

Do kasowania danych z dysków HDD stosuje się metody programowe oraz sprzętowe. Do tych pierwszych zaliczamy wszelkie narzędzia, które najpierw usuwają zawartość dysku, a potem nadpisują wielokrotnie (nawet 35 razy) losowo generowanymi wartościami. Dostępne darmowe i płatne programy różnią się między sobą maksymalną liczbą nadpisania i wykorzystanymi algorytmami, których jest ponad 20. Najpopularniejsze z nich to Eraser, Darik’s Boot And Nuke, Roadkil’s Disk Wipe. W praktyce programy tego typu oferują wysoką skuteczność, jednak profesjonalne firmy zajmujące się odzyskiwaniem danych mogą w niektórych przypadkach odczytać usunięte pliki.

Innym sposobem jest sprzętowe kasowanie informacji, które polega na fizycznym zniszczeniu nośnika i znajdujących się na nim plików. Co oczywiste, po takiej operacji dysk nie nadaje się do dalszego użytku. Specjalistyczne laboratoria otwierają hermetyczną obudowę dysku i niszczą talerze magnetyczne. Wykorzystuje się do tego narzędzia mechaniczne, substancje chemiczne, materiały wybuchowe, radioaktywne lub obróbkę termiczną. Ze względu na duży poziom skomplikowania oraz wysoką cenę, z takich usług korzystają jedynie duże korporacje oraz agencje rządowe, które muszą zapewniać najwyższe bezpieczeństwo swoich danych.

Skuteczne usuwanie danych z SSD

Dyski półprzewodnikowe są coraz bardziej popularne nie tylko w laptopach, ale także w komputerach stacjonarnych. Jak się okazuje, bezpieczne kasowanie zapisanych na nich informacji za pomocą wymienionych wcześniej metod jest trudniejsze. Przyczyną jest całkiem inna konstrukcja dysku. Sprzętowe metody kasowania danych zachowują swoją wysoką skuteczność, ale co mają zrobić użytkownicy, którzy chcą aby ich dysk nadal działał?

Odpowiedzią jest Secure Erase – czyli zestaw specjalnych instrukcji, umieszczony w oprogramowaniu dysku przez producentów. Służy on do całkowitego usuwania zawartości dysku w taki sposób, aby nie była ona możliwe do odzyskania za pomocą popularnych metod. Do przeprowadzenia tego procesu można wykorzystać oprogramowanie dostarczone wraz z dyskiem lub niezależne aplikacje - HDDErase oraz Parted Magic.

Jak działa Secure Erase?

Programy do kasowania danych usuwają wszystkie pliki oraz nadpisują przestrzeń dyskową, dostępną dla użytkownika. W przypadku dysków SSD oznacza to, że pewna część dysku zostaje „nietknięta” – są to tzw. serwisowe bloki danych: zapasowe, systemowe i zużyte. Informacje pozostawione w tych blokach mogą posłużyć do odtworzenia całej zawartości dysku. Secure Erase przeprowadza procedurę kasowania na poziomie sprzętowym. Oznacza to, że usuwane są dane ze wszystkich bloków, w tym bloków serwisowych. Kontroler dysku po usunięciu danych, oznacza wszystkie bloki jako puste (uwalnia zgromadzone w nich ładunki elektryczne).

Co ciekawe proces ten ma również ciekawy efekt uboczny – przywraca pierwotną wydajność dysku SSD. Spadek wydajności napędów półprzewodnikowych następuje z czasem i jest spowodowany przepełnieniem bloków z komórkami pamięci. Wymazanie danych z dysku resetuje zawartość bloków i niejako przywraca go do ustawień fabrycznych. Dlatego z Secure Erase można skorzystać również w sytuacji, gdy zauważymy widoczny spadek wydajności naszego dysku SSD.

Bezpiecznie czy nie?

W teorii trzykrotne nadpisanie usuniętych danych losowymi wartościami uniemożliwia ich odtworzenie. Jednak w praktyce okazuje się, że profesjonalne firmy zajmujące się odzyskiwaniem danych, bezproblemowo radzą sobie z fizycznie zniszczonymi nośnikami. Są to jednak bardzo drogie usługi. Biorąc pod uwagę potrzeby typowego użytkownika, który chce chronić swoje prywatne dane, wykorzystanie programów do kasowania będzie wystarczające.