Europa: wydarzenia tygodnia 20/2016

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 19/2016

• Według Eurostat-u marcowa nadwyżka w obrotach handlowych strefy euro (niewyrównana sezonowo) z resztą świata wyniosła 28,6 mld euro (warto dodać, że w marcu ub.r. ta nadwyżka wyniosła 19,9 mld euro.
• Analitycy Międzynarodowego Funduszu Walutowego zwracają uwagę na skuteczność działań władz Rosji, które doprowadziły do ustabilizowania sytuacji gospodarczej powstałej w wyniku zachodnich sankcji i spadku cen ropy i zachodnich sankcji. W I kw. PKB kraju skurczył się o 1,2 proc. (nieco mniej niż przewidywano), a w kwietniu Rosja odnotowała wzrost produkcji przemysłowej o 0,5 proc. w stosunku do tego samego okresu 2015 roku. Ostatni wzrost cen ropy na światowych rynkach stwarza szansę na dalszą poprawę w gospodarce.
• Ambasadorowie państw UE wstępnie zgodzili się na "wgląd" KE w międzyrządowe umowy energetyczne jeszcze przed ich zawarciem, jednak bez możliwości ingerencji do porozumień dotyczących gazu (chodzi o wcześniejsze wyeliminowane z planowanych umów zapisów, które są sprzeczne z unijnym prawem). Jednak pomysł, aby jeszcze bardziej zwiększyć kompetencje Komisji Europejskiej, nie znalazł poparcia wśród wielu państw członkowskich. Sceptyczni są m.in. Niemcy, Francuzi, Włosi, Grecy, Węgrzy, Cypryjczycy, czy Słoweńcy.
• Członkowie niemieckiego rządu coraz częściej zabierają głos w sprawie kontynuacji sankcji wobec Rosji za wspieranie separatystów na wschodniej Ukrainie i zajęcie Krymu. Ostatnio szef MSZ Niemiec Frank-Walter Steinmeier powiedział, że w UE narasta sprzeciw co do sankcji wobec Rosji i wypracowanie wspólnego stanowiska w sprawie ich przedłużenia będzie tym razem trudniejsze niż w zeszłym roku. On sam potwierdził, że opowiada się przeciwko dalszemu izolowaniu Rosji. Jak wiadomo w połowie 2014 roku UE wprowadziła sankcje gospodarcze wobec Rosji (są to ograniczenia w dostępie do kapitału dla rosyjskich banków państwowych i firm naftowych, ograniczenia sprzedaży zaawansowanych technologii dla przemysłu naftowego, sprzętu podwójnego zastosowania oraz embarga na broń). Te ograniczenia są przedłużane co 6 miesięcy.
• Według hiszpańskiego banku centralnego w I kwartale 2016 roku dług wzrósł do 1,09 bln euro i stanowi to 101 proc. rocznego PKB Hiszpanii w 2015 roku. Oznacza to, że państwo jest winne więcej pieniędzy, niż wynosi bogactwo generowane przez Hiszpanię. Warto dodać, że dopiero pod koniec 2013 roku Hiszpania wyszła z recesji (trwała pięć lat i podczas której 3,5 mln ludzi straciło pracę). Obecnie hiszpańska gospodarka jest jedną z najszybciej rozwijających się w całej UE.
• W raporcie międzynarodowych agencji policyjnych Interpol i Europol przedstawiono szacunki dochodów przemytników zajmujących się "obsługą" tras, którymi poruszają się tysiące emigrantów w drodze do Unii Europejskiej. Analitycy szacują ich zarobki na ok. 5 mld USD.
• Niemiecka Federalna Agencja ds. Sieci zgodziła się na większe wykorzystanie przez rosyjski Gazprom przepustowości gazociągu Opal (to odnoga gazociągu Nord Streamu dostarczająca gaz do Czech)). Ta decyzja będzie wymagała jeszcze akceptacji Komisji Europejskiej. Według obowiązujących reguł obecnie Gazprom może wykorzystywać 50 proc. przepustowości Opalu, a Pozostała część ma być udostępniona innym użytkownikom, jednak jak dotąd nie jest ona wykorzystywana. Rosjanie dążą do pełnego wykorzystywania tego gazociągu. Jeśli tak się stanie, to powstanie możliwość zwiększenia przesyłu Nord Streamem z równoczesnym zmniejszeniem roli Ukrainy jako kraju tranzytowego.
• UniCredit to jedna z największych grup bankowych w Europie. Prowadzi swoją działalność w 50 krajach na świecie (w tym w 20 krajach europejskich). W swojej sieci posiada ponad 8 tys. placówek i zatrudnia ok. 146 tys. pracowników. UniCredit jest inwestorem strategicznym Banku Pekao i jest notowany na warszawskiej giełdzie. UniCredit SpA rozważa sprzedaż pakietu akcji FinecoBanku i dokonuje przeglądu swoich aktywów w Polsce i Turcji jako opcji na zwiększenie kapitałów.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

KONIEC TYGODNIA W KTÓRYM DOMINOWAŁA DUŻA ZMIENNOŚĆ, TO DZIŚ JEDYNY PEWNIK NA RYNKACH

Wzrost prawdopodobieństwa wcześniejszej, niż dotychczas wyceniał rynek, podwyżki stóp procentowych w USA niekorzystnie wpływa na wyceny akcji, ale nie powoduje jak na razie gwałtownej wyprzedaży. Osłabienie złotego i walut gospodarek wschodzących także umiarkowane. W dłuższym niż kilka tygodni horyzoncie na powolne zacieśnianie polityki pieniężnej w USA patrzymy optymistycznie.

Rynek w coraz większym stopniu dyskontuje podwyżkę stóp procentowych w połowie roku, a wzrost stóp w lipcu zaczyna być bazowym scenariuszem. Wczoraj takiej opcji przypisywano nawet 51-proc. prawdopodobieństwo. Jeśli Fed dostrzega konieczność zacieśnienia polityki pieniężnej w powolnych krokach przez kolejne 2-3 lata, jest to optymalny moment na podwyżkę. Wiadomy już będzie wynik głosowania w referendum w Wielkiej Brytanii (potencjalny czynniki ryzyka dla rynków), a jednocześnie nie będzie konieczności podnoszenia ich w szczytowym okresie kampanii prezydenckiej w poł. września. Jednocześnie, jeśli dalej utrzymane zostaną warunki do monetarnego zaostrzenia warunków udzielania kredytów, kolejna podwyżka będzie mogła zostać wykonana w grudniu, czym Fed wypełni marcowe prognozy wzrostu oprocentowania w tempie 0,5 pkt proc. w 2016 r.

Jakie to będzie miało konsekwencje dla rynków finansowych? Podnoszenie stóp kluczowej waluty świata nie jest per se przyjmowane jako korzystne dla aktywności w portfelach, ponieważ powoduje ograniczenie płynności (większe koszty na obsługę długu). Stąd dotyka to w pierwszej kolejności najbardziej ryzykowne instrumenty; te, które dokonywane są, kiedy podstawowa część kapitału została odpowiednio zabezpieczona. Tutaj również do głosu dochodzą czynniki fundamentalne. Kraje emerging markets są w największym stopniu uzależnione od finansowania z zewnątrz, zazwyczaj w dolarach, co zwiększa koszty obsługi tego długu przez państwa i firmy.

Z drugiej strony, pierwsza faza podnoszenia stóp procentowych odbywa się zazwyczaj w okresie wchodzenia danej gospodarki w najlepszy okres cyklu koniunktury, kiedy zaczyna przyspieszać inflacja, co w obecnych warunkach powinno zostać dobrze odebrane przez rynki (wreszcie koniec deflacji), a jednocześnie pozytywnie wpływać na wyceny akcji (w skali całego świata). W szczególności producentów surowców (zazwyczaj podmioty z krajów wschodzących), bo przy dobrej koniunkturze na świecie, w założeniu, poprzez oddziaływanie strony popytowej, ich (towarów) ceny powinny zwyżkować. Stąd w szerszym aspekcie na powolne zacieśnianie polityki pieniężnej w USA można patrzeć optymistycznie.

Problem polega na tym, że dobra koniunktura w Stanach Zjednoczonych nie jest tożsama z wysoką aktywnością w skali świata. Wzrost rozkłada się bardzo nierównomiernie. Światowa gospodarka pracuje na jednym silniku. W Europie, Japonii i dużych krajach wschodzących ożywienie jest niemrawe. Chiny zwalniają. Ryzyko przechylone jest praktycznie tylko na stronę scenariusza, że to „słabość” pociągnie za sobą „siłę”, a nie odwrotnie.

Dodatkowo, przez ostatnie lata większość typowych, teoretycznych – ale wcześniej sprawdzających się w praktyce – modeli kształtujących wydarzenia na rynkach i w gospodarce została zakwestionowana. Funkcjonujemy w środowisku ujemnych stóp procentowych, niestandardowych narzędzi polityki pieniężnej, zaburzenia mechanizmów oceny ryzyka, itp. Dlatego duża zmienność i niepewność, co do dalszego kształtowania się cen aktywów oraz ewolucji zmian ekonomicznych w skali świata, to jedyna wiadoma na najbliższe kilka lat.

Damian Rosiński, Dom Maklerski AFS