(Nie)świadomość prawna Polaków

Przeczytaj także: Budżet domowy nie sprawia nam kłopotów, ale o finansach wiemy mało

Niski poziom wiedzy jest faktem

• Zaledwie nieco ponad 1/3 Polaków zdaje sobie sprawę, iż nieodebrane w terminie awizowania pismo polecone z sądu uznaje się za doręczone, a więc wywołujące skutki formalne.
• Ponad połowa badanych pozostaje w błędzie, sądząc, że sędziowie są członkami partii politycznych.
• Tylko co trzeci badany wie, że testament to dokument, który można w każdej chwili odwołać.
• 34% ma świadomość, że nie istnieje możliwość rozpoznania apelacji, która została wniesiona po terminie.

Dr hab. Krystian Markiewicz, sędzia Sądu Okręgowego w Katowicach i adiunkt w Katedrze Postępowania Cywilnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, uważa jednak, że nie ma co dramatyzować nad stanem wiedzy Polaków. Potrzebne są za to konkretne działania:

– Czas przyjrzeć się faktom bez myślenia życzeniowego i załamywania rąk nad kondycją społeczeństwa. Trzeba podejmować i wspierać działania edukacyjne, takie jak choćby projekt prowadzony przez Śląski Oddział Stowarzyszenia Sędziów Polskich IUSTITIA, w ramach którego sędziowie odwiedzają i w trakcie zajęć prowadzonych pro bono dzielą się swoją wiedzą prawną, informują o działaniu wymiaru sprawiedliwości oraz bezpłatnie rozdają apteczkę prawną „Lex bez łez.”

Nie napawają też optymizmem dane na temat wizerunku wymiaru sprawiedliwości. Dominuje przekonanie o nadmiernej biurokracji i opieszałości sądów powszechnych, braku nowoczesności oraz zaangażowaniu politycznym sądów powszechnych.

– Pozycja wizerunkowa wymiaru sprawiedliwości, zważywszy na kluczową rolę jaką odgrywa w funkcjonowaniu społeczeństwa, jest daleka od zadowalającej. Środowiska związane z wymiarem sprawiedliwości, a zwłaszcza środowisko sędziowskie, powinny rozważyć opracowanie i wdrożenie naprawczej strategii komunikacyjnej i zastanowić się jak zwiększyć świadomość prawną. Wcale nie trzeba od razu reformować systemu szkolnictwa. Na początek wystarczą podstawowe materiały informacyjne na terenie sądów oraz aktywność informacyjna w mediach społecznościowych – komentuje wyniki współautor badania, dr Tomasz Barana z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego .