Rynek sztuki 2014

Przeczytaj także: Polski rynek sztuki na czele Europy Środkowej

Jak czytamy w raporcie, łączna wartość obrotów na polskim rynku aukcyjnym sięgnęła w minionym roku 60,6 mln złotych, co jest nieznacznie niższym wynikiem od osiągniętego w poprzednim roku, kiedy to osiągnęła ona poziom 62,5 mln. Zdecydowanie wzrosła jednak liczba sprzedanych obiektów – w 2014 r. roku było ich aż 8689, podczas gdy rok wcześniej jedynie ok. 6200.

W 2014 r., podobnie jak w poprzednich latach, najniższą wartość obrotów zaobserwować można było w kwartale trzecim (3,7 mln zł), najwyższą natomiast w czwartym (29,7 mln zł). Wyjątkowo udany był zwłaszcza grudzień w którym na aukcjach sprzedano sztukę o łącznej wartości 18,9 mln złotych (ok. 35% obrotów w 2014). Tak wysoki wynik był możliwy głównie dzięki sukcesowi dwóch aukcji: 11 grudnia w Desie Unicum i 16 grudnia w Polswiss Art. Pierwsza z nich zakończyła się wynikiem 8,2 mln, druga natomiast 5,05 mln złotych (ok. 66% łącznych przychodów Polswiss Art w 2014 r.).

Spośród 8689 obiektów, jakie sprzedane zostały w 2014 r. na aukcjach w Polsce, zdecydowanie najwięcej (27,3%) licytowanych było w Desie Unicum. Złożyła się na to nie tylko duża liczba aukcji młodej sztuki, ale także szeroka oferta specjalnych aukcji tematyczny, takich jak coraz popularniejsze aukcje prac na papierze. Na drugim miejscu znalazł się handlujący przede wszystkim młodą sztuką Sopocki Dom Aukcyjny (należy do Desy) – sprzedało się w nim 10,6% wszystkich prac. Nieco gorszy wynik wypracowała Agra-Art w której kupionych zostało 9,5% łącznej ich liczby. Na kolejnych miejscach znalazły się Polswiss Art i Rempex z udziałami odpowiednio 6,1% i 2,8%. Jeżeli chodzi o wartość obrotów dominacja Desy Unicum jest nawet wyraźniejsza. Z wynikiem na poziomie 26,8 mln złotych odpowiadała ona niemal za połowę rynku (jej udział wynosił 49,6%). Gdyby uwzględnić również Sopocki Dom Aukcyjny i doliczyć 6,4 mln złotych ze sprzedaży fotografii z kolekcji FOZZ to łączny wynik grupy kapitałowej Desa Unicum byłby jeszcze większy.

Organizowane raz na kwartał, „flagowe” aukcje sztuki współczesnej wspomagane przez aukcje tematyczne i cieszące się rosnącym zainteresowaniem aukcje młodej sztuki wydają się być dobrze przemyślanym modelem działalności. Sukces Desy to w równej mierze wynik skupienia się na perspektywicznych segmentach rynku, co zapewnienia nabywcom szerokiej i zróżnicowanej oferty.

Na drugim miejscu z wynikiem 9,6 mln złotych i udziałem w rynku na poziomie 17,7% uplasowała się Agra-Art, trzeci był Polswiss Art – 7,6 mln złotych i 14,1% udziałów. Wyraźnie widać, że dom ten postanowił skoncentrować się na sprzedaży najdroższych prac z segmentu sztuki dawnej. Liczba dokonywanych w nim transakcji nie jest więc duża, jednak średnia osiągana za prace cena jest w Polswiss Art najwyższa i wynosi ok. 14,5 tys. złotych. Dla porównania Desa Unicum i Agra-Art sprzedają prace średnio po ok. 11 tys. złotych. Pomijając pracę Romana Opałki, to właśnie w Polswiss Art sprzedano trzy najdroższe w 2014 r. obrazy – Kislinga, Sokołowskiego i Malczewskiego.

Z czwórki największych domów aukcyjny najsłabiej wypadł natomiast Rempex – wynik na poziomie 2,1 mln złotych oznacza, że miał 3,9% udział w rynku. Powodzenie jakim w ostatnich latach cieszą się prace Wojciech Fangora bez wahania uznać można za symbol przemian, jakie dokonują się na rodzimym rynku aukcyjnym. Ich fenomen w najlepszy sposób ilustruje bowiem mający miejsce w Polsce zwrot – od sztuki dawnej w kierunku współczesnej.

Obrazy Fangora regularnie sprzedają się za ceny między 300 a 500 tys. złotych i pełnią rolę kluczowych prac na każdej aukcji, na której się pojawią. Konsekwentnie biją kolejne rekordy – w październiku ubiegłego roku obraz „M15” (1970) sprzedano za 540 tys. złotych, bijąc tym samym poprzedni rekord z grudnia 2013 r. („M8” za 440 tys. złotych). Łącznie, czternaście prac malarza sprzedało się w 2014 r. za 2,95 mln złotych.