Badania i rozwój w Polsce w 2013 r.

Przeczytaj także: Badania i rozwój w Polsce 2014

Nakłady wewnętrzne na działalność badawczą i rozwojową

Jak czytamy w opracowaniu, w minionym roku wartość nakładów wewnętrznych na działalność badawczą i rozwojową (GERD) wyniosła 14 423,8 mln zł. Jeśli porównamy ten wynik do zeszłorocznego, to okaże się, żewielkość środków przeznaczonych na prowadzone badana naukowe i prace rozwojowe była wyższa o niemal 71 mln zł. Udział nakładów wewnętrznych poniesionych na działalność B+R w PKB, określany jako wskaźnik intensywności prac badawczych i rozwojowych, osiągnął w 2013 r. wartość 0,87% i w stosunku do roku poprzedniego zmniejszył się o 0,02 p. proc.

W ramach nakładów wewnętrznych na działalność B+R wyróżniane są dwie główne kategorie ‒ nakłady bieżące oraz nakłady inwestycyjne na środki trwałe wykorzystywane w działalności B+R. W porównaniu do poprzedniego roku wielkość nakładów bieżących wzrosła o 9,4%, natomiast wartość nakładów inwestycyjnych na środki trwałe spadła o 20,6%.

Zgodnie z metodyką zawartą w Podręczniku Frascati opracowanym przez OECD, w analizach danych z zakresu działalności badawczej i rozwojowej wykorzystywana jest klasyfikacja instytucjonalna, w ramach której wyróżniono:

• sektor przedsiębiorstw,
• sektor rządowy,
• sektor szkolnictwa wyższego,
• sektor prywatnych instytucji niekomercyjnych,
• zagranicę.

Jednym z kluczowych elementów analizy nakładów wewnętrznych na badania naukowe i prace rozwojowe jest podział nakładów wewnętrznych na B+R według źródeł finansowania. Klasyfikacja ta obrazuje, z którego sektora instytucjonalnego pochodziły środki pieniężne przeznaczone na finansowanie działalności badawczej i rozwojowej. W 2013 r. podobnie jak w latach poprzednich najwyższy udział w strukturze źródeł finansowania odnotowano w przypadku środków pochodzących z sektora rządowego, jednak udział ten od 2010 r. systematycznie zmniejszał się i w ciągu czterech lat spadł o 13,7 p. proc. Jednocześnie w latach tych zaobserwowano systematyczny wzrost udziału sektora przedsiębiorstw w finansowaniu działalności B+R. W 2013 r. udział ten wyniósł 37,3% wszystkich nakładów poniesionych przez podmioty prowadzące działalność B+R, co oznacza wzrost w stosunku do roku poprzedniego o 5,0 p. proc., natomiast w porównaniu z 2010 r. ‒ o 12,9 p. proc.

Spośród sektorów instytucjonalnych wyróżnia się cztery sektory wykonawcze, tj. krajowe grupy podmiotów, w których prowadzone są badania naukowe lub prace rozwojowe: sektor przedsiębiorstw, sektor rządowy, sektor szkolnictwa wyższego oraz sektor prywatnych instytucji niekomercyjnych.

W 2013 r. najwyższe nakłady wewnętrzne na działalność B+R spośród wszystkich sektorów wykonawczych poniosły podmioty z sektora przedsiębiorstw (43,6%). Wartość nakładów
wewnętrznych na badania naukowe i prace rozwojowe poniesionych przez jednostki z tego sektora wzrosła w porównaniu do roku poprzedniego o 17,8%.

W 2013 r. najwyższe nakłady wewnętrzne na działalność B+R w przeliczeniu na 1 mieszkańca odnotowano w województwie mazowieckim, w którym blisko połowa nakładów była finansowana ze środków pochodzących z sektora rządowego (49,2%). Najwyższy udział w finansowaniu nakładów wewnętrznych na badania naukowe i prace rozwojowe ze środków sektora przedsiębiorstw zarejestrowano w województwach: podkarpackim, dolnośląskim i pomorskim (odpowiednio 64,5%, 50,1% oraz 42,2%).