Włoskie firmy = zatory płatnicze?

Przeczytaj także: Jak się miewają włoskie firmy?

- Od kilku miesięcy widzimy znaczący wzrost zainteresowania włoskim rynkiem wśród polskich eksporterów. Mając na uwadze, że w całej Unii Europejskiej zaostrzyła się konkurencja wśród producentów i dystrybutorów towarów i produktów rolno-spożywczych, w pozyskiwaniu nowych rynków zbytu dla towarów, które dotychczas były importowane przez Federację Rosyjską, uruchomiliśmy dla naszych firm specjalny program wsparcia. Celem naszej inicjatywy jest m.in. zachęcanie przedsiębiorców do sprawdzania wiarygodności i wypłacalności nowych kontrahentów – mówi Tomasz Starus, Członek Zarządu w Towarzystwie Ubezpieczeń Euler Hermes, nadzorujący pion oceny ryzyka.

Spodziewana jest systematyczna poprawa zachowań płatniczych firm, jednak poziom opóźnień płatności jest wciąż bardzo wysoki we wszystkich sektorach

Na 2014 rok przewidywana jest niewielka poprawa wskaźnika cyklu regulowania należności (DSO), który jednak utrzyma się na poziomie o wiele wyższym od progu przewidzianego przepisami prawa i wyniesie 95 dni; dla porównania, w 2013 roku wyniósł 97 dni. Zróżnicowanie między poszczególnymi sektorami jest nadal znaczące. Przemysł stalowy wciąż jest sektorem, w którym czas płatności jest zdecydowanie najdłuższy i w 2014 wynosi 108 dni w odróżnieniu od 121 dni w 2013 (Wykres 1). Całkowity wolumen produkcji w tym sektorze w rzeczywistości uległ zmniejszeniu o 25% w porównaniu z poziomem przed kryzysem i wynosi dziś 24 mln EUR ton, czego głównymi przyczynami są spadek produkcji dla sektora budownictwa (40%) oraz zmniejszenie produkcji sektora motoryzacyjnego (całkowita produkcja zmniejszyła się z 1,5 mln do 400 tys. pojazdów). Na drugim końcu spektrum, poziom wskaźnika DSO w sektorze motoryzacyjnym jest na najniższym poziomie – głównie z powodu internacjonalizacji tego sektora – jednak jest nadal wyższy niż w europejskich krajach porównywalnych z Włochami.

Oprócz stosunkowo słabego rozwoju gospodarczego, którego przykładem jest spadek popytu krajowego (-12% od czasu szczytowej wartości w 2008) oraz niski napływ inwestycji ze strony sektora przedsiębiorstw (27% poniżej poziomu sprzed kryzysu), na poziom wskaźnika cyklu regulowania należności handlowych (DSO) we Włoszech negatywny wpływ miał także trwający kryzys kredytowy. Choć w ostatnich miesiącach trudności z uzyskaniem kredytu zmalały, kryzys kredytowy pozostaje problemem sektora prywatnego we Włoszech: w czerwcu 2014 kredyty udzielone przedsiębiorstwom zmalały o -1,8% w ujęciu rocznym (w lutym zmniejszenie wynosiło -3,8%).

Co więcej, w ciągu 3 lat podwojeniu do poziomu 121 mld EUR uległa wartość niespłacanych pożyczek, co nadal powoduje ograniczenia w zakresie uzyskiwania kredytów bankowych. Przed końcem roku przewidywane jest jednak złagodzenie warunków finansowania: po pierwsze, wyniki ankiety ECB Bank Lending Survey wskazują, że w trzecim kwartale roku, czyli już w drugim kwartale z rzędu, przewidywane zapotrzebowanie na kredyty dla firm będzie wykazywać tendencję rosnącą; po drugie, wyższa presja w strefie euro w kierunku deflacji wymagać będzie w nadchodzących miesiącach bardziej intensywnych działań ze strony Europejskiego Banku Centralnego, takich jak na przykład zakupy ABS pod koniec roku.

Mniej zaległości płatniczych od początku roku, lecz nadal 43% powyżej poziomu sprzed kryzysu

W pierwszej połowie 2014 roku odnotowano istotne zmniejszenie liczby (częstości) zaległości płatniczych zarejestrowanych przez włoskie firmy (-30% w stosunku do poziomu w pierwszej połowie 2013). Najważniejszym zaobserwowanym wskaźnikiem jest jednak koszt wspomnianych zaległości płatniczych (ich kwota). Całkowita wartość zaległych płatności uległa w pierwszej połowie 2014 zmniejszeniu o 20% w porównaniu z pierwszym półroczem 2013. Tę dość dobrą informację można niestety w dużym stopniu wytłumaczyć zmniejszeniem obrotów (oraz kwoty należności handlowych) wielu firm. Co więcej, wartość nieuregulowanych płatności jest nadal o 43% wyższa niż w 2007 roku, co sugeruje, że skutki szoku z 2008 roku nie zostały jeszcze całkowicie zniwelowane (Wykres 2).

Słabość po stronie eksportu

Liczba zaległych płatności związanych z działalnością eksportową uległa w pierwszym półroczu 2014 zmniejszeniu o -19% w porównaniu z pierwszą połową 2013 roku; zmniejszeniu uległ także ich stopień (o -31% w analogicznym okresie). Jednak skala zaległych płatności związanych z działalnością eksportową jest nadal wyższa niż przed kryzysem, a ich średnia wartość jest o 43% wyższa niż w 2007 roku (Wykres 3).