Kultura w Polsce w 2013 r.

Przeczytaj także: Kultura w Polsce w 2012 r.

W porównaniu z rokiem poprzednim zwiększyła się liczba muzeów, kin stałych domów i ośrodków kultury, klubów i świetlic, spadła natomiast liczba bibliotek publicznych i placówek informacyjno-bibliotecznych, galerii i salonów sztuki oraz teatrów i instytucji muzycznych. Zwiększyła się liczba zwiedzających w galeriach i salonach sztuki, muzeach, a także widzów i słuchaczy w teatrach i instytucjach muzycznych, zmniejszyła się natomiast liczba widzów w kinach stałych oraz czytelników w bibliotekach publicznych i placówkach informacyjno-bibliotecznych.

W poszczególnych województwach Polski występowały różnice w stopniu korzystania z oferty kulturalnej. Jednym z wielu czynników wpływających na to zjawisko była zróżnicowana dostępność instytucji kultury, wynikająca z miejsca ich lokalizacji. Większa możliwość skorzystania z propozycji kulturalnej była w dużych miastach, w których najczęściej zlokalizowane były teatry i instytucje muzyczne, galerie, salony sztuki czy multipleksy, mniejsza natomiast w małych miejscowościach i na terenach wiejskich, w których najwięcej było ośrodków kultury i świetlic.

Dostępność oferty kulturalnej uwarunkowana była także stopniem przystosowania obiektów do potrzeb osób niepełnosprawnych. Coraz więcej instytucji kultury dostosowuje wejścia do budynków, jak również adaptuje je wewnątrz do potrzeb osób poruszających się na wózkach inwalidzkich. Ponadto coraz powszechniejsza staje się technika audiodeskrypcji, umożliwiająca odbiór treści wizualnych przez osoby niewidzące i słabowidzące.

Biblioteki

W 2013 r. w Polsce funkcjonowało 9920 bibliotek publicznych oraz placówek informacyjno-bibliotecznych (o 1,3% mniej niż przed rokiem). Zdecydowaną większość (81,8%) wszystkich placówek stanowiły biblioteki publiczne. Pozostała część to biblioteki naukowe, fachowe, pedagogiczne, fachowo-beletrystyczne, ośrodki informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej oraz biblioteki towarzystw naukowych.

W 2013 r. 37,5% wszystkich bibliotek publicznych i placówek informacyjno-bibliotecznych posiadało wejście do budynku przystosowane do potrzeb osób poruszających się na wózkach inwalidzkich, a odpowiednie adaptacje wewnątrz budynku miało 23,7% obiektów. Spośród wszystkich miejsc w czytelniach 2,4% dostosowanych było do potrzeb osób niepełnosprawnych.

W bibliotekach publicznych i placówkach informacyjno-bibliotecznych zatrudnionych było 35,5 tys. osób, z tego 84,6% to kobiety. Na stanowiskach bibliotekarskich pracowało 25,1 tys. osób, z których 56,8% posiadało wykształcenie wyższe bibliotekarskie.

Spośród wszystkich bibliotek publicznych i placówek informacyjno-bibliotecznych 90,9% wyposażonych było w komputery. Do Internetu podłączonych było 92,4% komputerów dostępnych dla czytelników.

W 2013 r. działało 8112 bibliotek publicznych (łącznie z filiami), tj. o 0,9% mniej w porównaniu z poprzednim rokiem.

Na wsi zlokalizowanych było 66,1% bibliotek publicznych. Z kolei wskaźnik przeciętnej liczby czytelników przypadających na 1 bibliotekę był sześciokrotnie wyższy w mieście i wyniósł 1749 osób.

W porównaniu z poprzednim rokiem liczba czytelników w bibliotekach publicznych uległa niewielkiemu spadkowi. W 2013 r. odnotowano 6,4 mln czytelników, którzy dokonali co najmniej jednego wypożyczenia w ciągu roku. Najliczniejszą grupę czytelników w bibliotekach publicznych, podobnie jak w poprzednich latach, stanowili uczniowie – 36,3% ogółu; było ich o 3,9% mniej niż w 2012 r.

W 2013 r. księgozbiór bibliotek publicznych liczył 131,0 mln woluminów i był mniejszy niż przed rokiem o 0,5%. Na zewnątrz wypożyczono 118,9 mln woluminów, na miejscu udostępniono 23,9 mln, tj. mniej odpowiednio o 2,6% i 1,1% w porównaniu z 2012 r.

Wskaźnik wypożyczeń księgozbioru na jednego czytelnika w bibliotekach publicznych wyniósł 18,5 wolumina. Najwyższy wskaźnik występował w województwach: łódzkim (20,5), podlaskim (20,4) i wielkopolskim (20,3), natomiast najniższy w mazowieckim (16,2), pomorskim (16,1) oraz małopolskim (15,6).