Partnerstwo publiczno-prywatne powoli do przodu

Przeczytaj także: Branża doradcza i finansowa a rynek PPP

Wyniki badania zawarte w „Raporcie z badania wśród wybranych podmiotów publicznych” potwierdzają, że polski rynek ppp powoli się rozwija. Zmiany, które nastąpiły od 2012 r., tj. od pierwszego badania podmiotów publicznych, obejmują wzrost wiedzy pracowników i decydentów na temat ppp, budowanie specjalistycznych zespołów do realizacji projektów ppp, a także wzrost liczby zrealizowanych lub planowanych do realizacji projektów.

Największą popularnością inwestycje w formule partnerstwa publiczno-prywatnego nadal cieszą się w miastach na prawach powiatu – aż 80% tych jednostek stosowało lub rozważało stosowanie ppp (w 2012 roku – 45%). Natomiast niezmiennie niskie zainteresowanie ppp wykazują jednostki administracji centralnej – 9%. Wzrost zainteresowania tą formułą ma także swoje przełożenie na organizację wewnętrzną instytucji publicznych. W ponad jednej trzeciej badanych jednostek konkretne osoby lub zespoły zajmują się zagadnieniami ppp w ramach swoich obowiązków. Wiele osób również zajmuje się tą tematyką z własnej inicjatywy.

Raport potwierdza także wzrost wiedzy urzędników na temat partnerstwa publiczno-prywatnego. O 9 punktów procentowych wzrosła liczba ankietowanych, którzy określili swój poziom wiedzy na temat ppp jako raczej wysoki (z 9% w 2012 roku do 20% obecnie). Jednocześnie spadła liczba osób deklarujących swój stan wiedzy jako raczej niski (z 27% do 15%). Natomiast o samej formule ppp słyszało już aż 95% badanych. Źródłem wiedzy dla urzędników są przede wszystkim media, akty prawne oraz szkolenia.

Co jest najważniejszym czynnikiem motywującym podmioty publiczne do inwestycji w formule ppp? Z badania wynika, że czynnikami zachęcającym mogłoby być na przykład stworzenie instytucji ograniczającej ryzyko finansowe ppp, z gwarancjami i poręczeniem publicznym, powołanie instytucji koordynującej rozwój ppp w Polsce. Ponadto, jak wskazują odpowiedzi respondentów, do wzrostu zaufania do tej formy współpracy przyczyniła się Najwyższa Izba Kontroli, która po przeprowadzeniu kontroli projektów realizowanych w formule ppp wprowadziła pozytywne przykłady praktycznych działań kontrolnych nastawionych na pomaganie jednostkom publicznym realizować inwestycje infrastrukturalne w ppp.
Natomiast jeśli chodzi o bariery rozwoju partnerstwa publiczno-prywatnego w Polsce, to zasadniczo nie zmieniły się od czasu poprzedniego badania. Respondenci wymieniali przede wszystkim społeczną niechęć do działań na styku publiczno-prywatnym, hierarchiczną strukturę organizacyjną instytucji publicznych nieadekwatną do wymagań specyficznego trybu pracy przy projektach ppp, stereotypy i brak zaufania między sektorem publicznym a prywatnym.

Podobnie jak przed dwoma laty najważniejsze jest rozstrzygnięcie kwestii wpływu zobowiązań wynikających z umów ppp na dług publiczny. Ważne jest także doprecyzowanie przepisów w zakresie kwalifikacji wynagrodzenia partnera prywatnego –czy może być zaliczane do wydatków majątkowych czy bieżących.

Badani wskazali również kilka płaszczyzn, które mogłyby się przyczynić do rozwoju ppp w Polsce. Najczęściej wymieniane były działania do zainicjowania na poziomie centralnym. Wśród nich najczęściej wskazywano: powstanie strategii w zakresie upowszechniania i stosowania ppp, szkolenia dla pracowników jednostek publicznych, a także stworzenie instytucji ograniczającej ryzyko finansowe ppp (gwarancji i poręczenia publicznego) oraz powstanie przejrzystych regulacji prawnych i finansowych.

Informacje o badaniu
W badaniu wzięło udział 390 podmiotów publicznych, a respondentami były osoby odpowiedzialne bądź pracujące w zespole osób odpowiedzialnych w danej instytucji za realizację projektów w ramach formuły ppp lub mające największą wiedzę na temat realizacji projektów inwestycyjnych w instytucji.