Opieka nad dzieckiem pozbawionym opieki rodzicielskiej 2013

Przeczytaj także: Zastępcza opieka nad dziećmi w Polsce 2011

Większość dzieci pozbawionych opieki rodziny naturalnej objęta była rodzinną pieczą zastępczą. W końcu 2013 r. funkcjonowało 38,9 tys. rodzin zastępczych oraz 331 rodzinnych domów dziecka. Wśród rodzin zastępczych można wyróżnić: rodziny spokrewnione – 64,7% ogółu, rodziny niezawodowe – 30,5% i rodziny zawodowe – 4,8%.

Rodziny zastępcze i rodzinne domy dziecka zapewniły opiekę 50,1 tys. dzieci do 18 roku życia oraz 7,3 tys. dzieci w wieku 18-24 (kontynuujących naukę). W porównaniu do 2012 r. liczba dzieci w wieku 0-17 lat w rodzinnej pieczy zastępczej zmniejszyła się o 1,5 tys. (spadek o 2,9%).

Wśród dzieci przebywających w 2013 r. w rodzinnej pieczy zastępczej, największy odsetek stanowiły dzieci w wieku 7-13 lat (21,8 tys., tj. 37,9%) oraz 14-17 lat (17,7 tys., tj. 30,8%). Mniej było dzieci najmłodszych, tj. w przedziale wiekowym 0-3 lata (4,8 tys., co stanowiło 8,3% ogółu dzieci), wychowanków w wieku 4-6 lat (5,9 tys., tj. 10,2%), a także osób w wieku 18-24 lata3 (7,3 tys., tj. 12,8%). Dla porównania w całej populacji w wieku 0-24 lata 4, dzieci do lat 3 stanowiły 14,9%, w grupie 4-6 lat – 12,1%, 7-13 lat – 24,4%, 14-17 lat – 15,3%, natomiast osoby w wieku 18-24 lata – 33,4%.

Pod koniec 2013 r. w ramach instytucjonalnej pieczy zastępczej funkcjonowały 3 regionalne placówki opiekuńczo-terapeutyczne5, 2 ośrodki preadopcyjne6 oraz 946 placówek opiekuńczo- wychowawczych, wśród których działało 240 placówek rodzinnych, 537 socjalizacyjnych, 40 interwencyjnych, 12 specjalistyczno-terapeutycznych oraz 117 placówek łączących działania socjalizacyjne (w 116 placówkach), interwencyjne (w 102 placówkach) oraz specjalistyczno-terapeutyczne (w 19 placówkach).

W placówkach instytucjonalnej pieczy zastępczej, które zapewniały stałą opiekę całodobową, przebywało 19,3 tys. wychowanków (w ciągu roku sprawozdawczego 27,3 tys. dzieci). Liczba wychowanków w poszczególnych placówkach opiekuńczo-wychowawczych, kształtowała się następująco:

• regionalne placówki opiekuńczo-terapeutyczne – 115 osób (202 w ciągu roku),
• interwencyjne ośrodki preadopcyjne – 41 osób (138 w ciągu roku),
• placówki opiekuńczo-wychowawcze – 19,1 tys. (27,0 tys. w ciągu roku):
  • typu rodzinnego – 2,0 tys. (2,3 tys. w ciągu roku),
  • typu socjalizacyjnego – 12,8 tys. (17,0 tys. w ciągu roku),
  • typu interwencyjnego – 0,8 tys. (2,1 tys. w ciągu roku),
  • typu specjalistyczno-terapeutycznego – 0,2 tys. (0,3 tys. w ciągu roku),
  • łączące zadania – 3,4 tys. (5,2 tys. w ciągu roku).

Najmłodsi wychowankowie (do lat 6) stanowili 12,4% ogółu dzieci umieszczonych w placówkach instytucjonalnej pieczy zastępczej. Najliczniejszą grupę tworzyli wychowankowie w wieku 7-13 lat (31,9% ogółu wychowanków) oraz 14-17 lat (48,0%). Osoby powyżej 18 rż. stanowiły 7,7%.

Ze względu na funkcjonalne podobieństwo, w tablicy 1. przedstawiono krótkie zestawienie łączne rodzinnej pieczy zastępczej i placówek opiekuńczo-wychowawczych typu rodzinnego. W całej Polsce pod opieką w tej formie przebywało ponad 3/4 dzieci wychowujących się w pieczy zastępczej, przy czym zróżnicowania między województwami były umiarkowane. Największy odsetek dzieci korzystających z tego typu opieki charakteryzował województwa: zachodniopomorskie (81,0%), świętokrzyskie i wielkopolskie (80,9%), a najniższy – województwo podkarpackie (72,3%) i województwo opolskie (73,2%).