Kraje rozwinięte społecznie: ranking 2014

Przeczytaj także: Kraje rozwinięte społecznie: ranking 2013

Zestawienia zostało przygotowane przez organizację Social Progress Imperative we współpracy z m.in. firmą doradczą Deloitte. Stworzony na jego potrzeby wskaźnik rozwoju społecznego tzw. Social Progress Index uwzględnia m.in. czynniki społeczne, takie jak bezpieczeństwo i dostęp do edukacjioraz ekologiczne, które w połączeniu ze wzrostem PKB danego kraju mają odzwierciedlać rzeczywisty stopień poziomu społeczeństwa i dobrobytu obywateli.

Najwyższe noty w ramach indeksu otrzymały kraje Europy, Ameryki Północnej oraz Australii. Najgorzej natomiast wypadły państwa Afryki subsaharyjskiej oraz Azji Środkowej i Południowej. Najwyższe wskaźniki rozwoju społecznego osiągnęły Nowa Zelandia, Szwajcaria oraz Islandia. Polska znalazła się na początku tzw. „trzeciej” grupy państw. Kraje w tej kategorii charakteryzują się znaczącym poziomem rozwoju społecznego. Jednak posiadają zróżnicowany poziom PKB, co oznacza, że wysoki PKB per capita nie gwarantuje postępu społecznego.

Razem z nami w tej kategorii uplasowały się m.in. Słowacja, Grecja, Włochy, Izrael czy Zjednoczone Emiraty Arabskie. Lepszą pozycję od Polski, spośród krajów naszego regionu, udało się osiągnąć Słowenii (18), Estonii (19), Czechom (23) oraz Słowacji (24).

„Polska została oceniona najwyżej w sferze bezpieczeństwa osobistego, dostępu do edukacji na poziomie podstawowym, a także dostępu do informacji oraz środków komunikacji i wolności osobistej. Mamy też wysoki wskaźnik dostępności do żywności i podstawowej opieki medycznej. W niektórych spośród tych obszarów osiągamy wyniki lepsze niż kraje o wyższym poziomie PKB niż Polska. Na minus odnotowano nam natomiast braki w szkolnictwie wyższym oraz niedostateczny poziom rozwiązań przyjmowanych
w sferze wykluczenia społecznego czy tolerancji” – mówi Jacek Kuchenbeker, Starszy Menedżer w Dziale Zarządzania Ryzykiem Deloitte, lider zespołu świadczącego usługi z zakresu zrównoważonego rozwoju.

Wskaźnik Social Progress Index powstał, w rezultacie przypisania analizowanym krajom średniego wyniku otrzymanego w toku analizy dotyczącej trzech kategorii:

1. Zaspokojenie podstawowych potrzeb człowieka (Basic Human Needs):
   • żywność i podstawowa opieka zdrowotna,
   • jakość powietrza, dostęp do wody pitnej i warunki sanitarne,
   • bezpieczne schronienie („dach nad głową” i dostęp do energii elektrycznej),
   • bezpieczeństwo osobiste.
2. Fundamenty dobrobytu (Foundations of Wellbeing):
   • dostęp do podstawowej wiedzy i edukacji,
   • dostęp do informacji i środków komunikacji,
   • zdrowie i dobre samopoczucie,
   • trwałość ekosystemu.
3. Możliwości awansu społecznego i wolności osobiste (Opportunity):
   • wolność i prawa osobiste,
   • dostęp do szkolnictwa wyższego,
   • wolność wyboru,
   • równość i tolerancja.

Autorzy raportu wskazują, że w krajach o średnim i wyższym poziomie PKB nie należy spodziewać się jakichś rewolucyjnych postępów w zakresie fundamentalnych potrzeb człowieka. Rządy tych państw nie borykają się już z problemem głodu czy braku opieki lekarskiej, dlatego ich uwaga przesuwa się w kierunku budowania dobrobytu. Zwracają one natomiast większą uwagę na zagadnienie trwałości ekosystemu, w tym ograniczanie emisji dwutlenku węgla.

Wskaźnik Social Progress Index udowadnia, że same wyniki gospodarcze nie mogą być jedynym miernikiem postępu społecznego, a wzrost PKB jedynym dowodem na dobrobyt obywateli. Na przykład Nowa Zelandia ma prawie o połowę mniejsze PKB per capita niż zajmująca 5. pozycję Norwegia. Włochy, które mają wyższe PKB od Polski, znalazły się w tym zestawieniu za nami. Podobnie zresztą jak Korea Południowa czy Zjednoczone Emiraty Arabskie, jedno z najbogatszych państw świata.

„Social Progress Index jest nowym narzędziem, które daje pełniejszy obraz dobrobytu danego kraju. Mamy nadzieję, że podobnie jak PKB na mieszkańca stanie się on powszechnie akceptowaną miarą sukcesu społecznego i środowiskowego” – mówi prof. Michael E. Porter, pod kierunkiem którego powstał indeks.